Allah'ın emri Orhan yazısı

0 0 0000 00:00 tsi

Hemen söyleyeyim: Orhan Pamuk'un Nobel almasına çok sevindim. Bu 'tarihi' bir başarıdır. Sonra da belirteyim: Orhan Pamuk beğendiğim, sevdiğim bir yazar değildir.

Bu lafımı da açayım: Bu benim kendi görüşümdür, kimseyi bağlamaz. Kimsenin beğenisi de beni mandallamaz. Arkadaşlarına şirin görünmek ve tepki çekmemek için 'riyakarlık' edecek adam değilim.

Edebiyatçı olmadığım için, onu 'kıskandığımı' düşünecek aptallarla tartışmaya da gerek görmüyorum. Futbolcu Hakan Şükür'ü ne kadar kıskanırsam, romancı Orhan Pamuk'u da o kadar kıskanırım.

Orhan Pamuk'un Nobel almasına sevindim, İngilizce'ye tercüme edilmiş göbek havasıyla Sertab Erener'in Eurovision'u kazanmasına nasıl sevindiysem, öyle. Çarçur takımları yenerek dünya üçüncüsü olan milli takımımıza nasıl sevindiysem, öyle.

Tuna Kiremitçi alsaydı, ona da sevinirdim.

Pamuk'u beğenenler bunu genellikle 'entellik ayağından' ya da 'liberallik ayağından' yapıyorlar, Ermeni ve Kürt meselelerine bakışı dolayısıyla ona kızanlar da 'milliyetçilik ayağından' ateş püskürüyorlar. Arada edebiyat sanatı güme gidiyor.

Pamuk, 'üslubu olmayan' bir yazardır. Bu çok ağır bir kusurdur. Romanlarının çevirilerini alıp 'orijinalleriyle' karşılaştırdım, yabancı dillerde daha iyi duruyor. Arthur Koestler, 'İngilizce, Fransızca, Almanca gibi büyük dillerden birinde yazmayan bir yazar, eninde sonunda çevirmene çalışır' demişti... Pamuk'ta da 'esas olarak dış pazara yönelik üretim yapan, ihracat fazlasını da iç pazara veren' bir hava vardır.

Nobel konusuna gelince... Nobel, çoğunuzun sandığı gibi 'büyük yazarlara verilen' bir ödül değildir. Büyük yazarlara verildiği de olmuştur, kıçını silmeyeceğin heriflere de. Kazananı zengin eder, daha da önemlisi, kitaplarının satışlarını roketler. 'Ticari' değeri daha önemlidir. İsveç Kraliyet Akademisi de dünyanın en önde gelen 'eleştiri otoritesi' sayılamaz.

Yani, Oscar neyse, Nobel de odur. Havası, değerinin önüne geçmiştir.

Nobel uzun süre 'antikomünist' yazarlara verilmiştir, şimdi artık 'ülkesini kötüleyen ve Batı'ya biat eden geri kalmış ülke yazarlarına' veriliyor.

Örneğin, dünyanın gelmiş geçmiş en büyük on şairinden biri olan Louis Aragon, dünyanın gelmiş geçmiş en büyük on romancısından biri olan Andre Malraux bu ödülü alamamışlardır. Proust'a da verilmemiştir bu ödül, Joyce'a da, Tolstoy'a da, Musil'e de, Roth'a da, Malaparte'ye de. Bu adamları hiçe sayan bir 'kraliyet bilmemnesine' ben tükürmem. Nazım Hikmet'e bu ödülü vermeyenlere de selam bile vermem.

Buna karşılık... Sully Prudhomme diye birini tanıyor musunuz? İlk Nobel'i alan şairdir. Tevfik Fikret'in ondan çok etkilendiği söylenirdi...

Theodor Mommsen... Bjönsterne Bjönsson... Jose Echegaray... Giosue Carducci... Christoph Euken... Ludwig Heyse... Karl Gjellerup... Georg Spitteler... Jacinto Benavente... Stanislaw Reymont... Axel Karlfeldt... Frans Emil Sillanpaa... Wilhelm Jensen... Haldor Laxnesss... İçinizde 'en enteliniz' söylesin bakayım, bu isimleri hiç duymuşluğu var mı? Hepsi Nobel edebiyat ödüllü sanatçılardır.

'Canım bunlar eski hikayeler' diyeceksiniz...

Yok yahu? Gao Xingjian isimli Çin romancısının kitaplarını mı okudunuz? Nobel'i alalı daha altı sene oldu! Wislawa Szymborska'yı çok mu yakından tanıyorsunuz, on sene önce almıştı... Seamus Heaney'le mi yatıp kalkıyorsunuz, on bir yıl önceki ödül sahibi... Derek Walcott ne kadar bildik değil mi, hepi topu on dört yıl...

İyi kötü hatırlayabileceğiniz Nelly Sachs, Isaac Bashevis Singer, Saul Bellow, hatta koskoca Asturias bile unutuldular gittiler.

Orhan Pamuk da bir Hemingway, bir Faulkner, bir Sartre, bir Camus mü olacak, yoksa bir Kawabata, bir Mauriac falan gibi mi kalacak, yoksa bir Pearl Buck, bir Anatole France, bir Roger Martin du Gard gibi kayar gider mi?

En iyisi biz bu meseleyi edebiyat tarihçilerine bırakalım... Ne o, sıkışınca öyle yapmıyor muyuz?

Kendisini yeniden kutluyorum. Hayırlı uğurlu olsun, bize bakmasın, kendi bildiğinden geri kalmasın, gerçi ihtiyacı yoktu ama bir buçuk milyon doları da afiyetle yesin.

Bu haber 261 defa okundu.