Arap düğünü dediğin böyle olur!

26 Haziran 2008 16:00 tsi
Bugün üç gazetede Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'ta gerçekleşen toplu nikâh haberi vardı. Toplu nikah töreninde sadece damatların olması haberin "adam köpeği ısırdı" kıvamında sunulmasını sağladı. Ancak haberin sunuluşu içinde gözden kaçırılmaması

Bugün üç gazetede (Akşam, Vatan, Hürriyet) Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'ta gerçekleşen toplu nikâh haberi var.

Genç çiftlere destek amacıyla masrafları Riyad Valisi Prens Salman tarafından karşılanan toplu nikâh törenini haber yapan gazetelerin konu üzerine bu kadar düşmesinin sebebiyse törende sadece damatların olup gelinlerin olmaması.

Dolayısıyla haber “toplu nikâhta acayip görüntüler oluştu” şeklinde takdim ediliyor; erkeklerin kendi aralarında yiyip içip dans ettiklerine ama gelinlerin bütün bunlardan mahrum kaldıklarına işaret ediliyor.

Böylece de sadece Arap/Şeriat dünyasında kadınların nasıl baskı altına alınıp düğün eğlencesinden bile mahrum edildiklerini öğrenmiş olmakla kalmıyoruz; ayrıca ülkemizin sürüklenebileceği “karanlıkları” da önceden görme fırsatını bir kere daha yakalamış da oluyoruz…   

***

Tabii ki Arapların bu tutumunun ‘ah keşke bizde de böyle olsa’ dedirtecek hiçbir tarafı yok. Fakat birkaç noktayı gözden kaçırmamak gerekiyor:

Birincisi, Arap kadınları (Suudiler de buna dâhildir) fevkalade eğlenceye ve gösterişe düşkündürler. Fakat bu tür şeyleri kendi mahrem alanlarında yaparlar. Son derece modern kıyafetler içinde çılgınca dans edip eğlenirler. Onun için kadınların ortalıkta gözükmemesinden ötürü eğlenmedikleri sonucunu çıkartmak pek de mümkün gözükmüyor. Kaldı ki gelinler nikâhlarına iştirak etselerdi bile yine erkeklerden ayrı bir yerde kendi aralarında eğleneceklerdi.

İkincisi vekâletle evlilik denilen şey sadece Şeriat düzenine has değildir; bilakis seküler hukukta da mümkündür (mesela bizim hukukumuzda).

Üçüncüsü ve en önemlisi, Araplar üzerine haber yaparken her seferinde bu kadar ötekileştirici bir dil kullanmak bilhassa seküler etik açısından çok ciddi problemler taşımaktadır. Zira bugünün seküler etiği iyi ve kötünün stabil bir biçimde ne olduğunu vaaz etmeye karşı çıkıyor: Bunu dinin işi olarak görüyor. Onun için de “objektif” etik ve estetik kriterler tespit edip toplumları ve bireyleri bunlara göre hiyerarşikleştirmek ve ötekileştirmek yerine toplumların ve bireylerin birbirilerini yargılamaktan önce birbirlerine karşı “açık” ve misafirperver olmalarını teklif ediyor.

Yani, seküler etik göre modern olanın modern olmayana, Batılı olanın Doğulu olana, okumuşun cahile, seküler olanın dini olana bir üstünlüğü yoktur (çünkü üstünlüğü belirleyecek olan kriterin neden objektif üstün olduğunu ispat etmek mümkün değildir): Herkes belli perspektiflere sahiptir ve bu perspektifler tarihsel, kültürel ve toplumsal olarak değişir. Kim kimi eleştirirse bunu ancak belli bir perspektiften yapabilir; objektif olarak değil.

Hulasa Arapların nikah törenlerini ya da başka herhangi bir pratiklerini eleştirirken ortada objektif kriterler varmış da Araplar bunlara uymadıkları için objektif kötülermiş gibi bir söylem geliştirmek bizzat gayr-ı etik tavırdır ve ancak negatif ötekiliklerin üretilmesine ve istikrarına katkıda bulunur.

Evet eleştiri her zaman için mümkündür ancak tepeden bakarak konuşmamak kaydıyla.  

Şayet “nereden çıktı bu etik hikayesi” diye soracak olursanız Hitler ve Mussolini travmalarını geçirmiş olan Avrupa’nın çareyi nasıl bir etik anlayışında bulduğuna bakmanızı tavsiye ederim.

www.iyibilgi.com analiz Erkam Can      

Bu haber 2,861 defa okundu.