Petrol savaşı kimin İÇİN!

4 Haziran 2008 09:45 tsi
Eskiden olduğu gibi bugün de uğruna savaşların yaşandığı petrol krizi, özellikle BOP’nden sonra iyice rayından çıktı. Petrol artık sadece ihtiyaç duyulan bir enerji kaynağı değil, aynı zamanda ‘harita üzerinde tek tek işaretlenebilecek küresel

2000 yılında iktidara gelen Beyaz Saray yönetimi, Amerika çıkışlı bir plan hazırladı ve bunun ismini Büyük Ortadoğu Projesi koydu. Nedenleri ve sonuçları çok tartışılsa da, global kamuoyunun geniş kesimi asıl amacın enerji kaynakları, yani petrol olduğuna inandı.

Sayıları 22-27 arasında değişen ülkelerin yeni bir düzenlemeye tabii tutulacağı söylemi zaten rahatsızlık yaratsa da Amerika bildiğini okudu ve bugünkü yarım yamalak durumu kadar getirdi.

Petrol kadar petrol yolları da ABD için “hayati” olduğundan, bu coğrafyanın Amerikan tarzı bir stabilizasyona sokulmaya çalışıldığı iddiası büyük ölçüde destek bulurken, daha küresel düşünen bir çok beyin, petrol kadar bir başka ülkenin “çemberlenmesi” olarak da gördü gelişmeleri.

Ateş ve barut!..

Bu ülke Çin’di. Çoğu Amerikalı olan bir seri uzmana göre Çin, fazla değil, bir 20 yıl sonra dünyanın en büyük gücü olabilecek, ya ABD’yi yakalayacak ya da geçecekti.

İşin aslına bakılırsa Çin’in rakamları da bu öngörüye teyit eder nitelikte. Sadece büyüme rakamının, zaten her açıdan hacimli bir ülke olan Çin’de her yıl yüzde 10 gibi rakama ulaşması dengeleri “tehdit” ediyordu.

Ancak bu kadar büyümek için çok gıdaya ihtiyaç vardı. Bu gıda petroldü ve Çin’in açlığı, dünyanın en oburu ABD’nin yiyeceğini riske sokuyordu.

Sonuçta petrolün mutfağı sayılan Ortadoğu ilk geniş kapsamlı çekişmenin ana arterini oluşturdu. Bu bölgedeki tüm ülkeler Çin-ABD-Petrol denkleminin savaş alanına dönüştü.

Tüm bölge ülkeleriyle beraber Türkiye’nin aktüel konularına bakıldığında Çin’e ilişkin notlara rastlamak pek mümkün değil. Hele ABD-Çin çekişmesinin  Ortadoğu haritasında yerine ilişkin haberlere pek nadir rastgeliniyor.

Oysa görüş alanımızdaki bu bölge bir tarafa, bu savaş birden çok kıtaya sıçramış bulunuyor. Sessizce ama güçlüce.

Kutsal mı lanetli mi?

Oysa bu harite gözle görülür, elle tutulur kılındığında, bu yüzyılın küresel savaşı tüm çıplaklığıyla, aynı zamanda da ürkütücülüğü ile ortaya çıkıyor. İstisnasız her ülke petrolün peşinde ama varlığı da bir dert.

Çünkü petrola kim sahipse, büyük balıkların gözü hemen bu bölgelere çevriliyor. Şimdi iyibilgi olarak okurlarımıza iki liste sunacağız. Bu listeyi “petrol” üzerinden okuyup “cepheleri, stratejileri ve kırılma noktaları”nı görebilirsiniz.

Veya tersinden, petrolü yok sayıp, sadece “çatışma cepheleri” olarak değerlendirebilirsiniz. Her iki durumda da gözlerinizin önüne, küresel bir çekişmenin ne kadar geniş bir alana yayıldığı gelecek.

Ve yine fark edeceksiniz ki, nerede “sıcak, soğuk, stratejik, iç, dış, gıda, afet” türünden bir huzursuzluk var ise orada bu çekişme petrol var. Ve bu iki kısa liste sadece bir ülkenin, Çin’in değişen petrol stratejisini gösteriyor.

1996’dan 2006’ya değişen ne(den)?

1996 yılında Çin’in (milyon varil olarak) aldığı petrol miktarları ve petrol aldığı ülkelerin listesi şöyle;

Avustralya     1.6
Rusya            2.3
İran               16.9
S.Arabistan   1.7
Yemen          27.6
Oman           41.5
ABD              0.8
Kanada        0.6
Libya           1.0
Angola         12.2
Kongo          0.9
Yeni Gine     3.5
Malezya       1.6
Vietnam       7.4
Endonezya   46.2
Diğer            0.2

TOPLAM   165.9

Sadece 10 yıl sonra, 2006 yılında bakın durum nasıl bir hal alıyor. Bu listede sadece artan miktarlara değil, listeye girip-çıkan ülkelere, nasıl bir coğrafyanın oluştuğuna, hangi ülkelerden alımların yükselip-düştüğüne dikkatinizi çekmek istiyoruz. Çünkü bu kıyas, küresel çatışma noktalarını işaretliyor.

Rusya    117.1
Kazakistan   19.7
Kuveyt   20.6
BAE    22.3
S.Arabistan   175
Yemen   33.3
Oman    96.7
Venezuela   30.8
Libya    24.8
Gine    38.6
Kongo    39.7
Sudan    35.5
Angola   172
Diğer    115.1

TOPLAM:   1046.6

Bu haber 1,743 defa okundu.