Buğdayla kumar olmaz!

Türkiye’nin toplam buğday ihtiyacının yüzde 30-40 kadarı Konya Ovası’ndan karşılanıyor. Konya Ovasında bu sene buğdayla ilgili beklentileri Ziraat Mühendisleri Odası Konya Şubesi Başkanı Hasan Hüseyin Motuk’a sorduk:

Haftalardır buğdayla ilgili haberler okuyoruz. FAO Türkiye’nin buğday hasadında verimli bir sene olmayacağını bildirdi. Bu seneki buğday hasadıyla ilgili şimdiden bir şey söylemek mümkün mü?

Yağışlara bakarak, havaya bakarak bazı tahminler yapmak tabii ki mümkün. Ama bu tahminlere göre biz Konya Ovası’nda verimli bir sene bekliyoruz. Neden derseniz… Bu sene İç Anadolu Bölgesi sonbahar yağışlarını yeterli miktarda aldı. Kışın da bir miktar kar yağdı. Bütün bunlar çok güzel göstergeler. Şu anda buğday tohumları 8-10 santim boyunda çimlenmiş durumda. İnşallah Nisan ve Mayıs aylarında da yağış alırsak çok verimli bir sene olacağını söyleyebiliriz. Hatta 2005 veya 2006 yılının rekoltelerini yakalayabiliriz. Bu sene 21 milyon tonu geçebiliriz.

Yağışlar açısından iyi bir seneydi diyebiliriz o zaman… Kuraklık, kıtlık sözleri hepimizi psikolojik açıdan biraz sarsmıştı.

Karamsar bir tabloya kesinlikle gerek yok. Bazı haberler çok yanlış veriliyor, araştırılmadan, gerçek nedir bakılmadan yazılıyor. Spekülatif amaçlı haberler yapılıyor.
Ben geçen seneki yağışlarla bu senekileri meteoroloji verileri üzerinden de karşılaştırdım. 2007’de yağışlar bakımından zor bir sene yaşadık ama 2008’de yağışlar çok iyi oldu. Bu sene için iyi bir hasat bekliyoruz.
Bu güzel tablo bu sene için geçerli. Uzun vadede ne olur derseniz onu da açıklayalım. Yeraltı su seviyesi ciddi biçimde düştü. Burada sadece buğday değil pancar, fasulye, kabak, domates de ekiliyor. Su konusunda uzun vadede sıkıntılarımızın olacağı muhakkak.

“TMO daha etkin olmalı”

Ege Üniversitesi Tarım Ekonomisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tayfun Özkaya’ya göre ise spekülatif oyunların önüne geçmek için devlet kurumları etkin rol oynamalı:

Birkaç haftadır buğday, hububat, kuraklık, ihracat haberleri okuyoruz. Türkiye Malzeme Ofisi’nin elindeki buğday stoğunu sıfırladığı söyleniyor. Siz bu haberleri nasıl yorumluyorsunuz?

TMO’nun çalışma politikası değiştirildi. Artık stok yapma gücü yok. Daha önceden buğdayda gümrük vergileri sıfırlanmıştı. Sıfır vergiyle buğday ithalatı yapıldı. Yapılan ithalatı TMO yapsaydı çok daha iyi olurdu. Özel şahıslar yapınca buğday fiyatlarıyla ilgili spekülasyon yapmaları ihtimali fazla. Oysa TMO eliyle yapılan ithalatlarda TMO piyasayı regüle eder, onun ithalat yapması daha doğru. İthalatçılar iç piyasa fiyatlarını düşürmek için de spekülasyon yapıyor olabilirler.

Bir de çok önemli olan su kaynaklarımızın özelleştirilmesi var. Edirne Belediye Başkanı ve Ahmet Özal’ın gözaltına alındığı “dede operasyonu” ile su kaynaklarımızın yabancı şirketlere satılması planı gündeme geldi. Bu kadar kritik bir zamanda su kaynaklarını özel şirketlere ve hatta yabancı şirketlere satmak ne anlama gelir?

Senelerdir bu konuşuluyor. Avrupa Birliği’nin bir toplantısında Türkiye’nin Dicle ve Fırat’ın sularını özelleştirmesi gerektiği, İsrail ile paylaşması gerektiği konuşulmuştu.
Toplumsal fayda için su kaynakları kamu elinde yönetilmelidir. “Parasını bastıran suyu satın alır” anlayışı yanlış. Mesela ekili tarım arazilerinin yakınına yapılan Aquapark’ları düşünün. Aquapark suya daha fazla para vereceği için çiftçi susuz mu bırakılacak?

www.iyibilgi.com özel