Dünyaya neler ettik?

0 0 0000 00:00 tsi
İnsanoğlu dünyaya neler etmedi ki? Hayvanlardan su kaynaklarına kadar, insan elinin değdiği herşey üzücü bir biçimde değişiyor. İşte rakamlarla çevreye verdiğimiz zararın bilançosu...

• Günümüzde hayvanlar neden bu kadar çok tahılla besleniyor? Yanıtı çok basit: Hızla kilo almaları için. Eskiden sığırlar kesilmeden önce en az 4-5 yıl beslenirdi. Bugün ise buzağılar mısır, soya fasulyesi, antibiyotik ve hormonlarla beslenerek, 36 kilogramdan 544 kilograma sadece 14 ayda ulaşıyor.

• Dünya genelinde yaklaşık 2 milyar insan, günlük besin ihtiyaçlarının bir kısmını ya da tamamını çiftlik hayvanlarından karşılıyor

• Yerkürenin hidrolojik döngüsü (suyun güneş enerjisiyle deniz, hava ve kara arasındaki hareketi), günümüzde insanların tehlikeli şekillerde bozduğu, yeri doldurulamaz bir servettir. Okyanuslarda, buzullarda, göllerde ve derin aküferlerde büyük miktarda su bulunmasına karşın, Yerküre'deki suyun çok azı (yüzde 1'in yüzde 1'inden de azı), hidrolojik döngüyle yenilenen ve karaya iletilen tatlı sudur. Karaya düşen bu değerli su (yılda yaklaşık 110 bin kilometreküp) karadaki hayatın büyük bölümünün sürdürülmesini, sağlar.

• Dünya genelinde, 106 önemli boşaltma havzasının yaklaşık üçte birinde, arazilerin en az yarısı tarım ya da kentsel, endüstriyel amaçlı kullanılmaya başlandı. Avrupa'daki 13 boşaltma havzasında, orijinal bitki örtüsünün en az yüzde 90'ı yok oldu. Dünyadaki orijinal sulak alanların tahminen yüzde 25-50'si tarım amacıyla ya da başka amaçlarla kurutuldu.

• Mühendisler, dünya nehirleri üzerinde, 1950'de sayısı 5 bin olan büyük barajların sayısını 45 bine çıkardılar (ortalama inşa hızı, günde 2 baraj). Günümüzde barajlar dünyadaki büyük nehir sistemlerinin yarısından fazlasını (292 sistemden 172'sini) ve ABD, Kanada, Avrupa ve eski Sovyetler Birliği'ndeki büyük nehir sistemlerinin dörtte üçünden fazlasını etkiliyor.

• Dünya genelinde kentler, su kaynaklarının yüzde 20-50'sini, dağıtım sistemlerindeki sızıntılar ve başka etkenler yüzünden kaybediyor. Kentler, atıkları azaltıp koruma önlemlerini teşvik ederek nehir ve göllere daha fazla su sağlayabilir, daha az sayıda ve küçük barajlar yaptırabilir, daha az yeraltı suyu kullanabilir.

• Bugün küresel gıda üretiminin yüzde 10'u, yeraltı sularının aşırı derecede çekilmesiyle elde ediliyor. 2030 yılına kadar dünya nüfusuna eklenmiş olması beklenen 1,7 milyar kişinin, bugünkü ortalama seviyede beslenmesini sağlamak için, su tüketiminin (ortalama besinleri üretmekte kullanılan yağmur suyu ve sulama suyu) yılda 2.040 kilometreküp artması gerekecek (24 tane Nil Nehri'nin yıllık akışı kadar).

• Dünya nüfusu 1950'den beri iki kattan fazla artarak 2004'te 6,4 milyara ulaştı. Bu dönemde, küresel su tüketimi yaklaşık üç kat, kereste kullanımı iki kattan fazla, kömür, petrol ve doğalgaz tüketimi hemen hemen beş kat arttı.

• Fosil yakıtların kullanılması 2004'te havaya 7 milyar tondan fazla karbon yayılmasına neden oldu (1960'taki miktarın yaklaşık 3 katı). Atmosferdeki ortalama karbondioksit birikimi, sanayileşme öncesi döneme oranla yüzde 35 arttı.1880'den bu yana kaydedilen en sıcak 10 yılın tamamı 1990 sonrasında yaşandı.

Kaynak: Dünyanın Durumu 2006, TEMA Vakfı Yayınları No:50, Çeviri: Ayşe BAŞÇI (State of The World-2006 -Worldwatch Institute)

Bu haber 212 defa okundu.