Enis Batur'a kim 'ün salağı oldun' dedi

24 Ekim 2007 12:04 tsi
Türkiye'nin en yetkin eleştirmenlerinden ve hayli tanınmış yazarlarından Enis Batur, tatınırlık üzerine kaleme aldığı yazısında bir arkadaşının kendisine neden "ün salağı oldun sen" dediğini açıkladı.

Enis Batur'un köşe yazısı

Üç-beş bin okurum var benim, sayılarını tam olarak kimse bilemez. Gelgelelim, on binlerin tanıdığı biriyim sanırım: Ekrandan, gazete sayfalarından. Adım yüzer ortalıkta, yüzüm dolaşır, tanışmadığım insanlarla selamlaşır, gözlerinden beni 'çıkardıkları'nı, bir başkasıyla karıştırsalar bile, okurum.

Şimdi, "sizi tanıyorum" diyen beyefendi, beni ne kadar tanıyordur, nasıl tanıyordur, bunun yanıtını onun yerine şüphesiz veremem. Olsa olsa tahmin yürütebilirim.

Bana öyle geliyor ki, gerçek bir tanışıklık biçimi değildir burada rastladığımız: İdil Biret'i tanıyorum ama onu hiç dinlemedim, Murat Belge'yi tanırım ama tek satırını okumadım, Celâl Şengör'ü tanıyorum ama tam ne iş yapar, ne düşünür bilemiyorum diyecek pek az kişi vardır, tanıdıklarını söylüyorlarsa tanıyorlardır.

Yıllar oldu, bu kez bir hanımefendiydi, "Siz birisiniz ama şimdi çıkaramıyorum" dediydi- ikide bir dönüyorum şu 'çıkarma' durumuna, çünkü fiilin o kullanılış biçimine bayılıyorum. Kullanıyorum da. "Beni tanımadınız mı?" diyor karşımdaki, dokuz yıl önce vapurda yanımda oturmuş ve biraz konuşmuşuz, "Kusura bakmayın, çıkaramadım" diyorum önce, arkasından da beyaz yalana başvuruyorum: "A tabiî, hatırladım."

Üçüncü kattan seslenen beyefendiden uzaklaşmayalım. Gerçekten beni tanımış, gerçekten bana uygun bir davranış sergilemediğim kanısına kapılmış idiyse, "Enis Bey, bir sakıncası yoksa buraya çöp torbası bırakmamanız mümkün mü?" diyemez miydi? Sokaktan üçüncü kata sıcak bir diyaloğa girişebilir, Heybeli'nin temizlik sorunu hakkındaki ortak tasalarımızı dile getirebilir, uygun bir vakitte dahasını da konuşmak için sözleşip ayrılabilirdik.

Oysa, deneme madem paranoya çukuruna çağırmış bir kere, ahval pek öyle değildi. "Sizi tanıyorum", zaten size bu yakışır, önce adam olacaksın, şan şöhret insanı uygar yapmaya yetmiyor işte, ben sizin gibileri bilirim, çok gördüm, böyle aydın geçinenleri, kendinizi bir şey sanırsınız, ama azıcık kazımakla asıl çehreniz ortaya çıkar, yollu bir iç söylemin söze dökülmüş halini pek bir çağrıştırıyordu.Tanınırlık katında, hak etmediğiniz iki tür tavırla sık sık yüz yüze gelirsiniz. Birinde, aslında dayanaktan genellikle yoksun iltifatlara boğar sizi, karşınızdaki.

Öbüründe, bir o kadar dayanaksız hücum güdüsünün muhatabı olursunuz. "Kendinizi bir şey sandığınız"dan emin olanlar, sizi bir şey, ama başka bir şey sandıklarını göremez, varsayımlarından nem kapma özgürlüklerini fütursuzca kullanırlar. Bir olasılığın da, kendilerini bir şey sanmaları olabileceğini asla akıllarından geçirmez böyleleri.

Yakın bir akrabam, okumaya yazmaya "gereğinden" fazla zaman ayırdığımı, bunun için de kendisini "gereğince" aramadığımı söylemişti: "Çocukluğunda böyle değildin sen" dediğini unutmuyorum: "Kendini bizden farklı (yoksa 'önemli' miydi?) biri mi sanıyorsun?". Bana kalırsa, asıl ayrıcalık arayışındaki başkası değildi.Tanınırlık, çevremizde rahatsızlık doğurur.

Bir arkadaşım, peşpeşe yayımlanan kitaplarım nedeniyle benimle yapılmış bir söyleşiyi izlemiş televizyonda, ertesi gün "Ün salağı oldun sen" demişti.

Tanınma isteğinin altında kolayca üzeri çizilebilecek bir güdünün yattığı doğrudur. Gene de, kitap yazmak da, ölçülülük içinde kalmaya özen göstererek söyleşi konuğu olmak da ayıpların en büyüğü, zaafların en katmerlisi gibi gelmiyor bana...

Cumhuriyet Kitap
 

Bu haber 501 defa okundu.