Bayramı kutlamak ve yaşamak..

11 Ekim 2007 16:05 tsi
Yarın Ramazan Bayramı. "Bayramınız mübarek olsun. Hayırlara vesile olsun. Allah, daha nice bayramlara sağlık, sıhhat, afiyet içinde eriştirsin. Allah âkibet ü encâmımızı hayr eylesin." Bunlar, Ramazan bayramı münasebetiyle Müslümanların birbirlerine söy

Ahmet Kurucan/ Zaman

Nedir bayram? Kemmiyet ve keyfiyet olarak her zamankinden çok daha farklı Rab'le beraberlikten azad oluşun, oruç, teravih gibi ibadetlerin külfetinden kurtuluşun adı mı? Eğer öyleyse vay halimize! Yoksa oruç, teravih, zekât, sadaka, iftar daveti, birbirimizi ziyaret ve benzeri farz ve nafile ibadetlerle, ibadet sevabı kazandıran sosyal faaliyetlerle kulluğu farklı boyutlarda idrak edip, gereğini yerine getirip, Rabb'e bir adım daha yaklaşmanın verdiği huzuru, sevinci başkaları ile paylaşmanın ad ve unvanı mı? Bir başka ifadeyle Ramazan'da Ramazan'la bütünleşen, yani semavileşen, yani melekleşen ve en genel tabirle Ramazanlaşan, İlahi teveccühle buluşan, O'nunla bütünleşen insanların bayramda, bayramla bayramlaşması mı? Eğer böyleyse ne mutlu bize!

Açık konuşmak gerekirse; her iki kategoride bayramı yaşayan insanlar var bizim toplulumuzda. Hatta her iki ruh haletini iç dünyasında derinden derine hissedenler de var aramızda. Evet, kimileri var ki yeme-içme gibi insanın hayvanî yanını oluşturan fonksiyonlara normal standartlarda yeniden geri dönmenin hazz ve zevkini yaşıyorlar bayramla. Kimileri de var ki bir aylık semavî bir yolculuktan geriye dönmüş, o yolculukta kazandığı mertebelerden dolayı, rahmet ve mağfirete kavuşmaktan dolayı ve en mühimi cehennem azabından aldıkları beraat senedinden dolayı bayram yapıyorlar.

Birinciler, Ramazan kendilerine hiçbir şey kazandırmamışçasına Ramazan öncesi gündelik hayatlarına geri dönerken, ikinciler, manevî âlemdeki seyahatlerinde aldıkları bunca mesafeden sonra geriye dönmeyi döneklik sayarlar. Birinciler, Ramazan öncesinden kalma çilingir sofralarına bayram namazının hemen akabinde yeniden bağdaş kurup otururlarken, ikinciler, Ramazan'dan, oruçtan, sahurdan, iftardan, teravihten, camiden, Kur'an'dan ayrılmanın hüznünü yaşamaya başlarlar.

Bu zaviye farklılığı bayram kutlamalarına da yansır. Buna göre birinciler, bayramı mükellefiyetten kurtulma olarak algıladıkları için, eğlenceye salarlar kendilerini, asırlık gelenek ve göreneklerimizi hiçe sayıp yurt içi, yurt dışı tatile çıkarlar. İkinciler ise Ramazan'da kazandıkları manevi derinliği ayrı derinliklerle taçlandırmak ister ve bunun için mezar ziyareti ile başlayıp, yaşayan aile büyükleri, akraba, dost, konu-komşunun ellerini öpmeye, hal ve hatırlarını sormaya, fakir fukarayı sevindirmeye, çocuk yuvalarından huzur evlerini ziyarete kadar uzanan birçok hayırlı faaliyetlerle bayramı yaşarlar. Bu anlamda bir fırsattır bayram her iki kesim için. Birinciler için tatilin, gezmenin, eğlenmenin fırsatı. İkinciler için, sıla-yı rahmin, evlerine gelenlere cömertliklerini sergilemenin, küçükleri harçlıklarla, hediyelerle sevindirmenin fırsatı. Takdir edersiniz ki gerek teorik kabuller, gerekse Yunus'un diliyle 'ete-kemiğe bürünüp' hayata intikal eden gerçekler göstermektedir ki bu iki grup için bayram aynı anlamı ifade etmemektedir. Zaten biz de onun için dedik, birinciler bayramı kutlarken, ikinciler yaşar diye.

Ve belki de hepsinden önemlisi, kendilerine Rabb'in mağfireti, rahmeti, affı hiçbir anlam ifade etmeyen birinciler, iliklerine kadar Ramazan'dan uzaklaşmanın, sosyal baskıdan kurtulmanın hazzını yaşarken, ikinciler Rabb'in mağfiretine erme ümidini yanık yanık seslendirirler Rabb'ilerine karşı bayramda. İçten içe bir ömür boyu ümit ettikleri af talebini, rahmet beklentisini, mağfiret arzusunu Ramazan'la artan, Ramazan'la ayrı kıymet ve derinlik kazanan ibadetlerini vesile kılaraktan "N'olur Ya Rab, n'olur Ya Rab! Neyin eksik olur Ya Rab!" nidaları ile seslendirirler. Ne güzel anlatır bu bayram anlayışını Alvar İmamı: "Mevlâ bizi affede, bayram o bayram olur / Cürm ü hatalar gide, bayram o bayram olur."

Sahi siz hangi safta yerinizi aldınız? Bayramı kutlayanlardan mısınız yoksa yaşayanlardan mı? Bayramda böyle bir muhasebe yapmaya ne dersiniz?

Bu haber 251 defa okundu.