Irak teslim olmayacak

2 Ekim 2007 16:46 tsi
Kongre'nin 'gevşek federasyon' önerisi karşısında öfkelenen Iraklılar hâlâ kendi kaderlerini kendileri tayin eden ilk Araplar olabilir

ABD Kongresi'nin Irak'ta nispeten zayıf bir merkezi yönetim ve gevşek bir federasyon düzenlemesine gitme önerisine, Arap dünyasının öfkeyle tepki vermesi şaşırtıcı değil. Her ne kadar fiilen yabancı askeri yönetim altında bulunan sıkıntılı ülkelerine nihayet siyasi barış getirecek bir iktidar paylaşım formülü üzerinde ciddi bir ilerleme kaydedememiş olsalar da, bizzat Irak halkı bile bu fikre karşı gibi duruyor. Irak'ın sorunlarının çözümü neticede yine Irak halkından çıkacaktır, ama bunun gerçekleşebilmesi için önce yabancı orduların ve meraklı komşuların, Iraklıların kendi kimliklerini tanımlayabilmesine biraz vakit ve yer tanıması gerekiyor.

Çoğunluk ABD'nin gitmesini istiyor

Çoğunlukla karıştırılan iki meseleyi birbirinden ayırmak gerek: Yabancıların Irak'ı harabeye çeviren yasadışı, yıkıcı ve kabul edilemez saldırısı başka, Irak halkının kendi özgür iradesinden doğacak ve tam da bu özelliğiyle kalıcı ve tatmin edecek yeni bir milli yapılanma çerçevesinde, kendini yeniden tanımlama kabiliyeti başka. Irak'a düzenlenen Anglo-Amerikan saldırısının gaddar ve emperyal kendini beğenmişliği bizim, Irak'ın günün birinde yabancı hâkimiyetinden kurtulduğunda Arap dünyasında eşi benzeri olmayan, halkının kendi kendini tanımlayabildiği, yabancı müdahalesi ve otoriter yönetimlerden kurtulmuş bir ülke olması gibi, ümit verici bir olasılığı görmemizi engellememeli.

Amerikalıların Irak'ta karşılaştığı çıkmaz, Iraklılar için var olan fırsattan farklılık teşkil etse de, her ikisi de diğer birçok Arap ülkesinin durumu nedeniyle dikkatli davranmalı. ABD, Irak'tan olabildiğince hızlı bir biçimde çekilmek, bunu da Körfez'in petrol ve gaz alanlarının göbeğinde bir iç savaş ve bölgesel kargaşa tetiklemeden yapmak istiyor. Keza Iraklılar da, birçoğu Saddam yönetimindeki Baas rejimini sona erdirdiği için Amerikalılara müteşekkir olsa da, artık ABD'nin dönmesini ister gibi duruyor. Ancak aynı zamanda da bu sürecin, tüm Iraklıların menfaat ve kimliklerine yanıt veren, güvenilir bir iktidar paylaşım anlaşması çerçevesinde gerçekleşmesini istiyorlar.

Irak tarihi bir anakronizm

Arap dünyası ve Ortadoğu'nun diğer kısımlarında yankı uyandıran ortak bir

konu var: Tüm vatandaşların kendilerini, kendi haklarını ve devlet gücüne getirilen sınırlamaları da belirleyebileceği, kendilerini tek ve egemen bir ulus-devletin müşterek vatandaşları olarak tanımlayabilmelerine izin verilmesinin önemi.

18. yüzyılda 'yönetilenlerin rızası' olarak adlandırılan bu izin, Ortadoğu'da mutat çalkantılardan çıkarak istikrara ve sağduyulu devlet oluşumlarına varma arayışında eksikliği çok hissedilen, hayati önemdeki bir öğe.

Kongre'nin önerisi üzerine diğer Arapların apar topar Irak'ın birlik ve egemenliğinden bahsetmesine şaşmamalı. Ne de olsa bazıları, gerek seçkinler iktidarı gerek haritaları başkalarınca çizilmiş devletler olarak, kendi istikrar ve kalıcılıklarından şüphe duyuyor. Batılı yeni emperyalist ordulara karşı halen süren savunmasızlığıyla tarihi bir anakronizm oluşturan Irak, diğer yanıyla henüz gerçekleşememiş bir vaadi muştuluyor: Kendi kaderini tayin eden Araplar.

(The Dailystar-Lübnan'da İngilizce yayımlanan gazete, başyazı, 1 Ekim 2007)

Haber 10

Bu haber 248 defa okundu.