'Satılık ülke' iken örnek ülke oldu

1 Temmuz 2015 12:23 tsi
Piyasalar, IMF'ye olan ödemesini zamanında gerçekleştiremeyen Yunanistan’ın iflasına odaklanırken, Avrupa’da krizden çıkışta İzlanda’nın başarısı örnek olarak gösteriliyor.

Piyasalar,  Uluslararası Para Fonu’na (IMF) olan ödemesini zamanında gerçekleştiremeyen Yunanistan’ın iflasına odaklanırken, Avrupa’da krizden çıkışta İzlanda’nın başarısı örnek olarak gösteriliyor.
 
Küresel piyasalarda ekonomik krizin başladığı 2008 yılında en ağır darbeyi alan ülkelerden biri İzlanda oldu. Küresel ekonomik krizin ilk vurduğu ülkelerden İzlanda 2008 yılında iflasın kıyısına gelmişti. Hatta aynı yıl İzlanda, kimliği belirsiz bir  kullanıcı tarafından popüler açık artırma sitesi e- Bay'de satışa çıkarılmıştı. İzlanda'da 2008 yılında dönemin milli futbol takımının teknik direktörü Eyjolfur Sverrisson, Hollanda ile yaptıkları maç sonrası ATM'den para çekmek istemiş,  ancak sermaye kontrolü nedeniyle banka para vermeyince parasız kalmıştı.
 
Peki, finansal krizin tüm etkilerini hisseden İzlanda batık bankalarından, büyümeyen ekonomisinden ve  yüksek işsizlikten nasıl kurtuldu?
 
İzlanda’da 2008 krizinin ardından finans sektörünün yaklaşık yüzde 85’ini temsil eden, toplam varlıkları 185 milyar dolar seviyesindeki üç banka (Kaupthing, Landsbanki, Glitnir) battı. Toplam varlıkları İzlanda’nın yıllık milli gelirinin yaklaşık 14 katından fazla bu üç bankanın kurtarılması ile ilgili ise İzlanda çok farklı bir yöntem izledi.
 
Aynı dönemde İngiltere,  Lloyds Bankacılık Grubu’nu 45 milyar sterlin karşılığında kurtarma operasyonu yürütürken, İzlanda kendi batık bankalarını kurtarmayı kabul etmedi. Bankaları kurtarmak yerine, mevduat sahiplerinin tasarruflarının korunması güvencesini verdi. Bu bankalardaki yabancı yatırımcılar ciddi oranda kayba uğrasa da İzlanda vatandaşlarının birikimlerine herhangi bir zarar gelmezken, bankacılık sektörüne duyulan güven devam etti.
 
Uluslararası Para Fonu (IMF) yakın zamanda İzlanda’nın ekonomi programından övgüyle bahsederek, “refah modelinden vazgeçmeden uluslararası standartlarda sağlık ve eğitim hizmetleri sağlayarak ekonomik iyileşmenin başarıldığını” vurguladı.
 
Büyük bir kararlılıkla uygulanan ekonomi politikalarının pozitif  geri dönüşü kısa zamanda İzlanda ekonomisinde kendisini göstermeye başladı. Örneğin; Dünya Bankası verilerine göre 2009 yılında yüzde 5,1 oranında rekor seviyede daralan ülke ekonomisi, 2009’da daralmayı yüzde 2,9’a çekti. İzlanda ekonomisindeki büyüme  2011’de yüzde 2,1, 2012’de yüzde 1,1, 2013’te ise 3,5 olarak kaydedildi. Ülke geçtiğimiz yıl ise yüzde 1,9 oranında büyüme kaydetti.
 
İzlanda büyümeyi artırdı, işsizliği azalttı
 
Yaklaşık 329 bin nüfuslu, görece küçük bir ekonomi olmasına rağmen, finans uzmanlarına göre İzlanda hali hazırda 2008 finans krizinden en iyi şekilde çıkan ve temel yapısal reformlarını gerçekleştiren model ülke olarak nitelendiriliyor.
 
İzlanda son yıllarda dış borcunun Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’ya olan oranını azaltmada başarılı oldu. Örneğin OECD verilerine göre, İzlanda’nın 2011 yılında GSYH’nın 106,8’ine denk gelen kamu borcu, 2012’de yüzde 103,7’ye, 2013’te yüzde 97,9’a, 2014’te ise  yüzde 96’ya geriledi.
 
İzlanda ekonomisi işsizliğin kriz sonrasında hızla azaltılmasında da başarılı oldu. Küresel finans krizinin etkisiyle 2009 yılı aralık ayında yüzde 7,9’a yükselen işsizlik oranı 2010’da yüzde 7,6’ya, 2011’de yüzde 6,6’ya, 2012’de yüzde 5,6’ya ve 2013’te yüzde 5,3’e geriledi. Geçtiğimiz yıl sonunda işsizlik seviyesini yüzde 4,5’e  çekmeyi başaran İzlanda’da bu yılın nisan ayında ise bu oran yüzde 4,3’e geriledi.

aa


Bu haber 425 defa okundu.