Ekonomide açık ve yakın tehlike!

12 Eylül 2007 00:06 tsi
Türkiye ekonomisindeki hızlı büyüme, yılın ikinci çeyreğinde yerini yavaşlamaya bıraktı. Büyümenin S.O.S. vermesinde özel tüketimde yaşanan düşüş etkili oldu...

Akşam'ın haberine göre, ikinci çeyrekte özel tüketim kalemi harcamaları uzun süreden bu yana ilk kez daralarak yüzde 0.3 geriledi. Böylece yılın ilk yarısında özel tüketim sadece yüzde 0.8 arttı. Aynı oran geçen yılın ilk yarısında yüzde 9.4’tü. Artış oranındaki bu gerilemede, e-muhtıra tartışmaları, seçim belirsizliği, yüksek faizler, kredi kartı limitlerinin yükselmesi ve son olarak yurtdışı piyasalarda yaşanan dalgalanma etkili oldu. Bu derecede yüksek belirsizlik de tüketici harcamalarına ve sanayinin çarklarına sert fren yaptırdı. Öte yandan 2006’da yaşanan türbülans döneminde tüketim eğiliminde ciddi azalmalar yaşandığı göz önüne alınırsa, son bir aydır dünya ekonomisindeki çalkalanmanın yarattığı baskıyla tüketimin daha da frenlenmesi bekleniyor.

EN DÜŞÜK BÜYÜME

Yılın ikinci çeyreğinde, Gayrısafi Milli ve Yurtiçi Hasıla yüzde 3.9 büyüme kaydederek, 2003 yılının ikinci çeyreğinden, yani Irak Savaşı başladığından bu yana en düşük büyüme rakamına sahne oldu. Böylelikle, yılın ilk yarısında büyüme oranı yüzde 5.2 olarak gerçekleşti. İlk çeyrekteki büyüme yüzde 6.8 olmuştu. Büyümede kilit noktayı, daralmanın süreceğine dair güçlü sinyallerin geldiği üçüncü çeyrek oluşturacak. Dün açıklanan temmuz ayı sanayi üretiminin beklentilerin altında yüzde 3.5 olarak gerçekleşmesi, üçüncü çeyrekte de büyümenin hız kesebileceğine yönelik görüşleri güçlendirdi. Yıl sonunda yüzde 5 olarak belirlenen büyüme rakamının ise son çeyrekte yaşanması beklenen artışla birlikte tutturulmaması için neden görünmüyor.

CARİ AÇIK DA ARTIYOR

Ekonomistler, ekonomide büyüme hzında yaşanan sert düşüşe rağmen Türkiye’nin cari açık rakamlarının artmaya devam etmesinin düşündürücü olduğunun altını çiziyorlar. Şöyle ki, haziran ayında cari işlemler açığı bir önceki yıla göre yüzde 15.7 arttı. Mayıs sonu itibarıyla 31 milyar dolar olarak açıklanan 12 aylık birikimli cari açık 32.8 milyar dolara kadar çıktı. Ağustos ayında ithalat yıllık yüzde 28.5 artışla 15 milyar dolara çıktı. Dış ticaret açığı ise 2006 yılı Temmuz’a göre yüzde 32.1 arttı ve tarihin en yüksek düzeyi olan 6.1 milyar dolara çıktı. Haziran ve temmuz verileri birlikte değerlendirildiğinde yılın ilk aylarında duraklayan dış ticaret açığının tekrar artış eğilimine girdiği açıkça ortaya çıkıyor. Dış açıktaki yükselişe dikkat çeken ekonomistler, üçüncü çeyrek büyüme hızında da yüzde 3.5-4 arasında rakamların görüleceğini belirtiyor.

SANAYİDE ÇARKLAR DURDU

Büyümenin düşük çıkmasının önemli bir başka noktası ise sanayi ve tarımdaki düşüş oldu. Sanayi yüzde 3.2 ile en düşük çeyrek büyümelerinden birine imza attı. Böylece geçen yılın ilk yarısında yüzde 14.5 olan sanayi büyümesi, bu yılın ilk yarısında yüzde 5.2’ye geriledi. Büyüme rakamları içindeki bir başka ilginç sonucu, tarımdaki daralma oluşturdu. Kuraklık nedeniyle tarımda uzun müddet sonra ilk kez daralma yaşandı. İkinci çeyrekte tarım yüzde 1.1 daraldı, tarımda altı aylık büyüme sadece yüzde 0.9 oldu. Tarım geçen yılın ilk yarısında yüzde 10,5 büyüyerek milli hasıla artışına büyük katkı yapmıştı.

İNŞAAT YARI YARIYA AZALDI

Büyüme hızı geçen yıla göre neredeyse yarıya inse de inşaat sektörü yine milli gelir artışındaki en önemli rollerden birini oynadı. Lokomotif sektör olma özelliği taşıyan inşaat sektörü, ikinci çeyrekte yüzde 15.7, yılın ilk yarısında ise yüzde 16.1 büyüdü.

‘Cari açık problemi çözülmeli’

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, büyümede sürdürülebilirliğin yakalanması için yapılması gerekenler olduğunu vurguladı. Hisarcıklıoğlu, “Önümüzdeki dönemde sürdürülebilir büyümenin devam etmesini istiyorsak mikro ekonomik yapısal reformları yapıyor olmamız lazım. Türkiye eğer cari açığını çözemezse büyük bir problemle devam eder. Bu da Türkiye’nin bir sanayi politikasına, sanayi stratejisine ihtiyacı olduğunu göstermektedir” diye konuştu.

Seçimler harcamaları artırdı

Seçim yılı olmasının da etkisiyle devletin tüketim harcamalarında büyük artış oldu. İlk çeyrekte yüzde 9 artan devlet harcaması, ikinci çeyrekte yüzde 7.4 arttı. Devlet harcamaları bir önceki yıla göre yüzde 8.1 arttı. Yatırım harcamalarında ise daha önce yüzde 30’larda büyüme gözlenirken, bu rakamların yüzde 10’lara gerilemiş durumda. Ekonomistler, bu durumun gelecek dönemde büyümenin sürdürülebilirliğini olumsuz etkileyebileceğini belirtiyorlar. Seçimlerin etkisiyle yatırımcıların kararlarını ileriki dönemlere ertelemiş olabilir.

Bu haber 439 defa okundu.