NATO içinde oluşturulacak güçlü bir koalisyonla harekete geçecek ABD ile "uzun vadeli işbirliğine" hazırlanan Ankara, koalisyona askeri destekten çok lojistik destek vermeyi planlıyor. Bu planın ayrıntıları da ABD Dışişleri Bakanı John Kerryin Türkiye ziyaretinde belirlenecek.
Türk Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, Obamanın stratejisinin Ankaranın "beklediği yönde" olduğunu söylüyor ve bu stratejinin Türk-Amerikan işbirliğini "daha da güçlendireceği" değerlendirmesini yapıyor.
Ankaranın NATO zirvesinde de, "IŞİD tehdidine" karşı Batılı müttefikleriyle hareket edeceğini "teyit" ettiğini vurgulayan aynı yetkililer, Türkiyenin Irak ve Suriyeye düzenlenecek operasyonlar konusundaki çekincelerinin de "makul" karşılandığını dile getiriyorlar.
LOJİSTİK DESTEK NE ANLAMA GELİYOR?
NATOnun tek Müslüman ülkesi olan Türkiye; Irak ve Suriye ile sınır komşuluğu yaptığını da dikkate alarak Amerikan yönetimine, Irak ve Suriyeye dönük operasyonlara Türkiyenin destek vermesi durumunda IŞİDin terörist faaliyetlerini doğrudan Türkiyeye çevirebileceği riskinin tüm ayrıntılarını bildirdi. Bu noktada, sınır güvenliğini NATO müttefiklerinin desteğiyle önümüzdeki günlerde daha da artıracak Türkiye, IŞİDe dönük operasyonların "lojistik destekçisi" olacak. Peki, bu ne anlama geliyor? Bunun ne olduğunu Türk Dışişleri yetkilileri şöyle anlatıyor:
NATO müttefikleriyle mevcut istihbarat paylaşımı güçlendirilecek. İncirlik Üssü gibi akla ilk gelen üslerden operasyonlara destek verilecek ancak bu destek, bu üslerden Irak ve Suriyedeki hedef noktaların vurulmasına dönük hareketlere destek vermek şeklinde olmayacak. Yani üslerimiz, askeri faaliyetler için kullanılmayacak. Iraka insani yardım gönderilirken Türkiye temel geçiş noktası olacak. Hava sahamız, sınırlarımız daha çok bu yardımların hızlıca yerine ulaşması için kullanılacak. Temel teknik detaylar üzerinde ABD Savunma Bakanı Hagel ile yapılan anlaşma, ABD Dışişleri Bakanı Kerry ile de ayrıntılandırılıp, değerlendirilecek
'KOALİSYONUN SESSİZ GÜCÜ'
Peki Türkiye, Irak ve Suriye'deki IŞİD varlığına karşı nasıl bir pozisyon alıyor? Bunun uluslararası diplomasideki anlamı ne oluyor? Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK) Amerika Araştırmaları Merkezi Başkanı Mehmet Yegin, Deutsche Wellenin sorularını yanıtlarken, Türkiyenin pozisyonunun NATO içindeki koalisyonun sessiz gücü olarak görülebileceği mesajı veriyor. Türkiyenin, bölgesinin vazgeçilmez bir parçası olarak IŞİDi eninde sonunda bir tehdit olarak algıladığını ve bölgesindeki gelişmelerden bağımsız hareket edemeyeceğini anlatan Yegin, Türkiye, IŞİDle mücadelede Batılı kimliğini ortaya koymak isteyecektir diyor ve ekliyor:
IŞİDe karşı bir koalisyon sözkonusuysa Türkiye bunun dışında kalamaz. Ancak, kendince haklı riskleri var. Bunlar da; IŞİDin elindeki Türk diplomatik personelin durumunun ne olacağına ilişkin belirsizlik ile olası geniş operasyon durumunda IŞİDin Türkiye içinde terörist saldırılarda bulunma ihtimalidir. Ciddi riskler sözkonusu olduğuna göre Türkiye, koalisyonun bir parçası olsa bile bunu gürültülü bir şekilde yapmayacaktır.
Türkiye böyle bir durumda koalisyona nasıl bir destek verebilir? Mehmet Yegin bu soruyu yanıtlarken de; Türkiyenin IŞİD militanlarının Türk topraklarını geçiş hattı olarak kullanmasına izin vermeyeceğini, IŞİD ideolojisinin doğru olmadığı konusunda net bir yaklaşım ortaya koyacağını ve bölgenin diğer unsurlarını destekleyerek IŞİDin Irak ve Suriyede yalnızlaştırılması konusunda çaba göstereceğini anlatıyor. Yegin, Türkiyenin savaşçı bir misyon yüklenmeyeceği ve IŞİD terör örgütünün yalnızlaştırılarak yok edileceği bir stratejinin ana unsuru olacağı anlaşılıyor diyor.
TÜRKİYE NE YAPAR, NE YAPMAZ?
Ekonomi ve Dış Politika Araştırmalar Merkezi Başkanı Sinan Ülgen de, Deutsche Welleye Obamanın stratejisi doğrultusunda Türkiyeyi nelerin beklediği sorusunu yanıtlarken, önce Obamanın stratejisinin değerlendirilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. 2011de Iraktan çekilen, 2014te Afganistanı tamamen terketmeyi planlayan ve hiç savaş mirası bırakmak istemeyen Obamanın, IŞİDe karşı Irak ve Suriyeye operasyon kararı açıklamasının "doğru bir adım" olduğunu anlatan Ülgen, Obama, IŞİD tehdidine karşı yapılacak operasyonları da tek başına yapmak istemiyor. Bunu, bir siyasi çözüme de oturtmaktan yana tavır koyuyor. Bu da bölge ülkelerinin desteğiyle olur ki bu yüzden Türkiye dahil tüm bölgenin desteğini istiyor. Bu da çok mantıklı bir durum diyor.
Türkiye açısından "ciddi zorluklar" olduğunu belirten Ülgen, IŞİDin, herhangi bir NATO ülkesine göre Türkiyeye karşı terörist faaliyette bulunması çok kolay. Ama yine de Türkiye, IŞİD tehdidinin birinci hedefi olduğundan koalisyondan uzak kalmayacaktır. Irak ve Suriye ile paylaşılan sınırlar da, Türkiyenin NATO içindeki güçlü koalisyona katkısını belirleyen unsurların başında gelecektir diye konuşuyor.
Peki Türkiye'ye NATO'dan ne tür talepler gelir ve Türkiye bu taleplere ne kadar yanıt verebilir? NATO, İncirliki kullanmak isteyecektir ancak Türkiye bu kullanımı ciddi şekilde sınırlayacaktır. İncirlikten kalkan hiçbir askeri uçağın Irak ve Suriyedeki hedefleri vurmasına izin vermeyecektir diyen Ülgen, Türkiyenin katkısının müttefiklerle istihbarat paylaşımı, insani yardımların bölgeye ulaştırılması gibi konularda dikkat çekeceğine vurgu yapıyor.
SINIRDA NE OLUYOR?
Ankara, NATO içindeki koalisyonun Irak ve Suriyedeki IŞİD hedeflerine geniş kapsamlı hava operasyonunu "dikkatli takip" için alarmda. Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık, MİT ve Dışişleri Bakanlığında yapılan üst düzey toplantılar sürerken, hükümetin bu operasyonlar konusunda meclisteki muhalefeti ve kamuoyunu nasıl bilgilendireceği de merak konusu.
Ana muhalefet partisi CHP'nin, Ortadoğuyu iyi bilen hariciye kökenli genel başkan yardımcısı Osman Korutürk, Deutsche Welleye konuşurken Hükümetten kapsamlı bir bilgilendirme bekliyoruz. Bu doğrultuda mecliste verdiğimiz soru önergelerinin de yanıtlanmasını istiyoruz diyor. IŞİDin elindeki rehineler dikkate alınarak NATOyla işbirliğinin nasıl yürütüleceği konusuna açıklık getirilmesinden yana olduklarını kaydeden Korutürk, sınırdaki gelişmeleri gündemde tutmayı sürdüreceklerini söylüyor.
DW Türkçe
Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.
Yorumlar
+ Yorum Ekle