Ankara'dan dengeleri değiştirecek hamle

27 Kasım 2013 09:45 tsi
11 milyar dolarlık ihracatla Türkiye’nin Almanya’dan sonra en büyük ikinci partneri olan Kuzey Irak’la dev enerji anlaşması tamam.

Boru hattından yıllık 16 milyar dolarlık petrol akacak. Doğalgaz ise 2015'te gelecek. Buradaki rakam ise yıllık 10 milyar doları buluyor.

Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani, Başbakan Yardımcısı İmad Ahmet ve Doğal Kaynaklar Bakanı Aşti Hawrami ile birlikte bugün Ankara'da olacak.  Temaslarda, bölgesel hükümetle Türkiye arasında petrol boru hattı ve Kürt doğalgazı konusunda imzaların atılacağı öğrenildi. Barzani'nin ardından Türkiye'ye aktarılacak petrolün miktarı ve alacağı pay konusunda kaygılı olan Bağdat yönetimini ikna etmeye çalışacağı belirtiliyor.
 
Türkiye, milyarlarca doları bulacak petrol gelirlerinin Türk bankalarında toplandıktan sonra gönderilmesini istese de ABD yönetimi paranın ABD'li bir bankada toplanarak paylaşımını istiyor. Anlaşmadan kaygılı olan Irak merkezi hükümeti ise Kürt petrolünün ölçüleceği Türkiye'deki istasyonlarda bir komiserini bulundurmayı talep ediyor.

 

Para ABD'nin denetiminde!
 
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Enerji ve Tabii Kanaklar Bakanı Taner Yıldız ile görüşecek olan Barzani, Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Başkanı Mesud Barzani ile varılan doğalgaz ve petrol mutabakatı paralelinde imza atacak. Kuzey Irak'tan 2014 başında petrol akışının başlaması için imza atılacak. Daha sonra Bağdat'a gidecek olan Barzani, yapılan petrol anlaşmasından Irak merkezi hükümetinin alacağı payı karara bağlayacak.
 
Taq Taq ve Tawke'den çıkarak, Zaho üzerinden Türkiye sınırına kadar gelecek ve Silopi yakınlarından Kerkük-Yumurtalık boru hattına bağlanacak olan Kürt petrolü, Türkiye tarafındaki istasyonlarda ölçülecek. Petrol gelirleri ABD'nin gözetiminde Irak merkezi hükümeti ile Kuzey Irak federasyonu arasında paylaştırılacak.

Bağdat komiser gönderebilir
 
Irak anayasasına göre petrol gelirlerinin yüzde 83'ünü alması gereken Bağdat yönetimi, payını sağlama almak için Türkiye'de bir komiser görevlendirmek istiyor. Türk hükümeti petrol parasının Türk bankalarında toplanacağını belirtse de ABD yönetimi, parayı doğrudan kendilerinin toplayıp bölüştüreceği bir formül üzerinde duruyor.
 
Parayı kasasına alan banka veya bankalar, yıllık 16 milyar doları bulması beklenen petrol gelirlerinden önemli bir miktarda nema elde edecek.
 
Önce petrol, daha sonra gaz gelecek
 
İlk aşamada günde 400 bin varil petrol akması planlanan hattan 2015'te günde 1 milyon varil, 2019'da ise günde 2 milyon varil petrol akacak.
 
Yapımına 2012'de başlanan ve bunun için 400 milyon dolar harcanan Erbil-Türkiye petrol boru hattı bölgenin ilk transit boru hattı olacak. Bugün atılacak imzalarla, Türkiye Kuzey Irak'tan yılda bin 520 milyar metreküplük doğalgaz ihracatı gerçekleştirecek.
 
Doğalgaz ihracının da 2015'te başlaması bekleniyor. Türkiye'nin bu hattan mevcut fiyatların altında gaz temin etmesi beklenirken, buradaki hacmin 10 milyar doları bulacağı belirtiliyor.
 
Sözleşmeler imzalanacak
 
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, dün, Neçirvan Barzani'nin Türkiye ziyaretine yönelik sorular üzerine, "Kuzey Irak'taki doğal gaz ve petrol arttıkça mevcut sözleşmelerle bunların üretimi, iletimi ve dağıtımı söz konusu olacak. Mevcut boru hatlarıyla, Kerkük Yumurtalık Boru Hattı'dır konu edilen. Oradaki atıl kapasitenin kullanılması söz konusudur. Orası günlük 1.5 milyon varillik kapasiteye sahiptir ve şu anda ortalama günlük 400 bin varille çalışıyor" dedi.

"Barzani'nin ziyaretinde bir sözleşme imzalanacak mı?" sorusu üzerine Yıldız, "Sözleşmelerin ana amacı hem Merkezi Irak Hükümeti'nin hem de Kuzey Irak'taki bölgesel yönetimin ihtiyaçlarını karşılayabilecek tarzda olacaktır" dedi. Merkezi Irak Hükümeti'nin kaygılarının özellikle geçecek ham petrol miktarı ve bunun fiyatlandırılmasıyla ilgili hususlara dayandığını dile getiren Yıldız, Türkiye'nin bu iki hassasiyeti dikkate alacağını kaydetti.

39 şirket devrede

Bakan Yıldız, "Sözleşmeler Genel Enerji'yle mi imzalanacak?" sorusu üzerine, "Bu şirket, saydığım 39 şirketten bir tanesi ve Kuzey Irak'la sözleşmeler imzalamışlardır. Türkiye'nin Genel Enerji'yle muhatap olduğu bir oluşum söz konusu değildir, direkt alıp vereceği herhangi bir şey söz konusu değildir. Onun muhatabı Kuzey Irak'taki yönetimdir" diye konuştu.

İşadamı Mehmet Emin Karamehmet ve Mehmet Sepil'in kurduğu sonradan Nat Rothschild'in ortak olduğu Genel Ereji, Londra'da borsaya kote bir şirket ve Kuzey Irak'da bu alanda en büyük oyuncuların başında geliyor.
 

Milliyet

Bu haber 1,025 defa okundu.