Suriyede rejim güçlerinin 21 Ağustosta sivillere yönelik kimyasal saldırı düzenlemesinin ardından ABD Başkanı Barack Obama, Suriyeye sınırlı askeri müdahale için Kongrenin kapısını çalmaya hazırlandığı sırada, Rusyadan son dakika hamlesi geldi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Suriyenin elindeki kimyasal silahların uluslararası denetime alınması teklifinde bulundu. Kongreden müdahale için olur yanıtını alıp alamayacağı şüpheli olan Obama, Moskovanın önerisini olumlu karşıladı.
ABD Dışişleri Bakanı John Kerryyi öneri üzerinde Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile görüşmesi için Cenevreye gönderen Barack Obama, Kongredeki müdahale yetkisini de erteledi. Oysa, üçüncü bir ülkenin kimyasal silahları üzerinde anlaşmaya varan ABD ve Rusya, dünyanın en fazla kimyasal silahına sahip ülkeleri. İki ülkenin ellerindeki stokları belirlenen zamana kadar imha edebilecekleri ise kuşkulu.
ABD ESED'İN ELİNDEKİNİN İKİ KATI...
Washington merkezli Silahların Kontrolü Derneğinden (ACA) edinilen bilgiye göre ABD, 1918 yılında kimyasal silahlarla daha çok ilgilinmeye başladı. Birinci Dünya Savaşında kendi kimyasal silahını üreten, stoklayan ve savaşta kullanan ABD, İkinci Dünya Savaşı öncesinde ve sonrasında da aynı tür silahların üretimine ve stoklamasını sürdürdü.
Kimyasal silahların yasaklanması için uluslararası çabaların başında gelen 1925 Cenevre protokolüne 1975e kadar taraf olmayan ABD, 1980lerin başından itibaren elindeki stoğu imha etmeye başlayacağını açıkladı.
George W. Bushun 1991de tüm kimyasal silah stoğunun imha edilmesi yönünde talimatı olurken, 1925 Cenevre Protokolüyle aşama aşama oluşturulan Kimyasal Silahlar Sözleşmesi (KSS), 1992de Cenevrede nihai halini aldı. ABD, kimyasal silahların geliştirilmesinin, üretilmesinin, stoklanmasının ve kullanılmasının yasaklanması ve bunların imhasıyla ilgili KSSye 1993de imza attı.
Merkezi Hollandada bulunan Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütüne (KSYÖ) o dönemde ellerinde 31 bin ton kimyasal silah maddesi bulunduğunu ileten ABD, Nisan 1997ye kadar elindeki söz konusu maddelerin tamanını imha edeceğini açıkladı. Ancak Pantegon, Eylül 2003te bu silahları belirtilen süreye kadar imha edemeyeceğini bildirdi.
Elindeki stoğu yok etmeye başlayacağını açıkladığı ilk tarihten bugüne kadar, yaklaşık 30 yıllık sürede ABD, elindeki kimyasal silahların yüzde 90ını imha etti. ABDnin elinde kalan yaklaşık 3 bin ton kimyasal silah ise KSYÖnün, Beşşar Esedin elinde bulunduğunu söylediği kimyasal silahların (bin ton) tümümün 3 katına denk geliyor.
ABD, elindeki kimyasal stoğu eritme süresini 2023e kadar uzatırken, ABD Dışişleri Bakanı Kerry, Suriyenin kimyasal silahlarını çok kısa zaman içinde imha etmesini istedi.
RUSYA 2015'E KADAR İMHA EDECEK
Suriyenin kimyasal silahları üzerinde ABD ile anlaşmaya varan Rusya da çok fazla kimyasal silah stoğuna sahip. Soğuk Savaş sırasında ve sonraki dönemde Rusyanın sarin, soman ve VX gibi ölümcül maddeleri bünyesinde barındıran en fazla kimyasal silaha sahip ülke olduğu biliniyor.
NATO kıyafetlerine ve maskelerine tesir edebilmek için kimyasal ajan çalışmalarını sürdüren Ruslar, dördüncü nesil olan Novichock ajanlarını üretmeyi başardı. Novichock ajanlarının sarin ve VXe göre 5-10 kat daha etkili kuvvetli olduğu belirtiliyor.
Kimyasal Silahlar Sözleşmesi'ne ABD ile aynı yıl imza atan Rusya, ellerinde yaklaşık 40 bin ton kimyasal silah stoğu bulunduğunu beyan etti. 1997ye kadar stoğu imha edeceğini açıklayan Rusyanın, Aralık 2009a yok etmediği 21 bin 500 ton kimyasal stoğu bulunuyor.
Ekonomik güçlükler ve bazı sebeplerden dolayı, imha için belirttiği zamanın çok gerisinde kalan Rusya, 2015e kadar söz konusu kimyasalları imha etmek için takvim belirlemişti.
Bu arada geçtiğimiz günlerde AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü Genel Direktörü Ahmet Üzümcü, "İmha çalışmalarında Rusyanın 2015 sonu gibi uygulamayı plandığı bir takvim var. Bu takvime uyulup uyulmayacağını şimdiden bilemiyoruz. Her halükarda benim beklentim önümüzdeki dört, beş bilemediniz altı yıl içinde bu stoklarının hemen hemen tamamının ya da yüzde 99unun imha edileceği yönünde. Bu imha çalışmalarına büyük kaynaklar harcanıyor. Amerika Birleşik Devletleri kimyasal silahların imhası için bugüne kadar 25 milyar dolar harcadığını açıkladı" ifadelerini kullanmıştı.
AA
Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.
Yorumlar
+ Yorum Ekle