Yapay Zeka'dan sonra Yapay Vicdan

28 Ağustos 2013 12:15 tsi
İyibilgi makinaların da kalbini görür!

Haftasonu sosyal medya "resmi olmayan" bir reklam filmi ile dalgalandı. Almanya'da sinema öğretimi gören bir grup öğrenci hazırladıkları bir reklam filmi projesinde Mercedes marka bir arabayı geçmişe, Adolf Hitler'in çocukluk yıllarına ve onun yaşadığı köye gönderiyor.

Son model Mercedes, çocuk Hitler'in köyünde yol alırken, bir anda yola fırlayan iki kız çocuğunu son anda fark edip, üstün fren teknolojisi sayesinde çocuklara çarpmadan durabiliyor.

Bu olayın hemen ardından yola devam eden arabaya bu kez uçurtmasını uçuran çocuk Hitler tesadüf ediyor. Uçurtmasına dalan Hitler arabayı fark etmiyor ve yola fırlıyor. Az önce benzer bir durumda devreye giren ve çocukların hayatını kurtaran sistem bu sefer devreye girmiyor ve araba Hitlere çarpıp yola devam ediyor.

Annesinin çığlıkları arka planda yankılanırken, Adolf'un vücudu gamalı haç şeklinde yere yığılıyor. Sürücüsünü asla görmediğimiz Mercedes marka araba ise yoluna hiçbir şey olmamış gibi devam ediyor. Ekran kararıyor. Slogan: "Tehlikeleri gerçekleşmeden tespit eder"

Mercedes ile resmi olarak hiçbir alakası olmadığı başında vurgulanan bu filmin ses getirmesi pek tabii ki kaçınılmazdı. Keza entellektüel bir vicdan egzersizidir bu: Zamanda seyahat etmek mümkün olsaydı, zalim bir diktatör ve milyonlarca engellinin, Yahudi ve Çingene'nin katili Hitler'i çocukken öldürür müydünüz? Milyonların hayatına karşılık bir çocuğun hayatı, denklem olarak acımasız bir felsefi egzersizidir. Muhattabını vicdani bir çıkmaz sokağa iter. Çünkü her iki durumda da ya bir çocuğu öldüreceksinizdir ya da milyonların hayatına mal olacaksınızdır.

Fakat bu filmin çıkardığı tartışma, bu klasik egzersizi bir adım öteye taşıyor: Çocuk Adolf'u öldüren bir insan değil, "tehlikeleri gerçekleşmeden tespit eden" bir makina! Yani iyi ve kötü arasında karar verebilme yeteneğine sahip, ahlaklı teknoloji!

Yapay zekadan yapay vicdana ilk adım!

Mercedes markası üzerinden böyle bir hikayenin anlatılması hafife alınamayacak kadar çok sembol ve mesaj içeriyor. Sırf reklamın sonunda verilen slogan üzerine kurulu ünlü bilimkurgu filmi vardır. Ünlü yönetmen Steven Spielberg'ün yönettiği Azınlık Dosyası ince ince bu hikayeyi işler. Teknoloji ve metafizik öğelerin birlikte kullanılması, gelecekte "suçların" işlenmeden önce görülüp, engellenmesini sağlar. Öyle bir ütopya ki bu, kimin suçlu olduğuna artık makineler karar vermektedir. Tıpkı bir arabanın fren teknolojisinin kime çarpıp, kime çarpmayacağına kendi kendine karar vermesi gibi...

Öyle bir gelecek tahayyülü ki bu, kimin ölüp kimin hayatta kalacağına bilinç ve vicdan sahibi insanlar değil, insansız hava araçları ve silahlar karar verebilecek. Zaten binlerce kilometre uzaktan bilgisayar başında "terörist" avlayan insansız hava aracı pilotları ile bu geleceğe adım atmıştık. Şimdi artık o insanlar da olmayacak. Bundan sonra insan kontrolü olmadan, yapay zekaları ve vicdanları sayesinde Afganistan'da veya Suriye'de "terörist" avlayan Dronelar'ın ortaya çıkması kimseyi şaşırtmasın. Bundan sonra Dronelar'ın 'masumları' vurması gibi bir durum da söz konusu olmayacak çünkü kimin masum olduğuna onlar karar verecek!

Nihayetinde Yapay Zekası'nın yanında Yapay Vicdanı ile kimin ölüp kimin kalacağına karar verecek makinaların ütopyasının habercisidir, o kaza. Ütopya diye yutturulan şeyin de aslında bir distopya olduğunun...

www.iyibilgi.com  özel

Bu haber 4,913 defa okundu.