Rusya Avrupa'yı 'kıskaca alıyor'

9 Aralık 2012 00:36 tsi
Doğal gaz ihtiyacının yüzde 80'ni Rusya'dan

Rusya, Avrupa ile enerji ortaklığını güçlendiriyor. Rusya, temelleri atılacak Güney Akım projesi ile hem Ukrayna’ya bağımlılığını azaltacak hem de Nabucco’ya alternatif olacak.

Rusya’yı enerji alanında daha da güçlü hale getirecek olan Güney Akım Doğal Gaz Boru Hattı Projesi’nin temeli Devlet Başkanı Vladimir Putin’in de katılımıyla cuma günü atılıyor. Rusya’nın güneyindeki Karadeniz kenti Anapa'da düzenlenecek temel atma töreninin ardından Karadeniz’in altından geçecek ilk borular döşenmeye başlayacak.

Karadeniz'in yaklaşık 900 metre derinliğindeki boru hattı Bulgaristan’ın Varna kentine kadar uzanacak, boru hattı Sırbistan, Macaristan ve Slovenya üzerinden İtalya'ya kadar uzatılacak. Rus doğal gazının bu yeni güzergh üzerinden Avrupa’ya ulaştırılması hedefleniyor.

Rus enerji devi Gazprom’un öncülüğünde geliştirilen Güney Akım Projesi’nin işletmesi South Stream Transport şirketi ile birlikte yürütülüyor. Projede İtalyan ENI şirketi yüzde 20, Fransız EDQ, Alman BSAF şirketine bağlı Wintershall da yüzde 15’erlik paya sahip. Oluşturulan konsorsiyumun hedefi, yılda 63 milyar metreküp doğal gaz nakledecek olan boru hattını 2015’e kadar tamamlamak.
Güney Akım borularının geçeceği ülkelerin liderleri törenle projenin altına imzalarını atmıştı

Ukrayna devre dışı kalıyor

Güney Akım projesi, Rusya için Ukrayna’ya bağımlılığının azaltacak olması nedeniyle büyük önem taşıyor. Geçiş ücreti nedeniyle sık sık sorun yaşadığı Ukrayna, şimdiye kadar Rus doğal gazının Avrupa’ya ulaştırılmasındaki başlıca transit ülkeydi. Ukrayna üzerinden Sovyet döneminde inşa edilen borular sayesinde Avrupa Birliği’nin doğal gaz ihtiyacının yüzde 80’ni Rusya’dan karşılıyordu.

Ancak koşulların bundan sonra değişeceğine dikkat çeken Berlin’deki Bilim ve Politika Vakfı’nın Rusya uzmanı Roland Götz, bunun Gazprom’un yeni stratejisi olduğu değerlendirmesinde bulunuyor.

Devlet kontrolündeki enerji şirketi Gazprom'un hedefinin transit ülkeleri su altından geçen boru hatları ile kuşatmak olduğunu belirten Götz, bunun ilk adımının 2001 yılında Kuzey Akım Projesi ile atıldığına işaret etti.

Baltık Denizi’nin altından geçen Kuzey Akım Boru Hattı Rus gazını doğrudan Almanya’ya taşıyor. Götz, haritaya bakıldığında boru hatlarıyla Avrupa’nın kıskaca aldığını görmenin mümkün olduğunu ifade ediyor.

Kârlı proje mi?

Ancak ekonomik açıdan bakıldığında Güney Akım Projesi’nin kârlı bir yatırım olduğu tartışmalı. Karadeniz’in altından geçecek boru hattı 16 milyar euroya mal olacak. Bu, Baltık Denizi’nden geçen boru hattı maliyetinin neredeyse iki katı. Ukrayna hükümeti, var olan boru hattı modernleştirilmiş olsaydı, bunun sadece 4 milyar 500 milyon euroya mal olacağını belirtiyor.

Rusya uzmanı Roland Götz, ayrıca gelecekte Rus doğal gazına talebin artıp artmayacağının da belirsiz olduğunu dile getirerek Avrupa ülkelerinin konvansiyonel olmayan doğal gaz ya da biyogaz gibi yeni enerji kaynakları aradığını da sözlerine ekliyor.

Nabucco'ya alternatif

Rusya’nın Güney Akım Projesi’ne önem vermesinin bir diğer nedeni de Nabucco boru hattı. Avrupa, Rusya’ya bağımlılığını azaltmak isteyen Nabucco’ya büyük önem veriyordu. Orta Asya doğal gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya nakletmek amacıyla hazırlanan Nabucco projesi enerji bağımlılığını azaltmayı amaçlıyordu. Ancak konsorsyumun büyük üyelerinin siyasi ve ekonomik nedenlerle ortaklıktan çekilmesi nedeniyle, 15 milyar Euro'luk Nabucco projesi tehlikeye girdi.

© Deutsche Welle Türkçe

Roman Goncharenko, Hülya Köylü Schenk

Bu haber 1,457 defa okundu.