Tampon bölgenin önündeki esas engel

31 Ağustos 2012 10:21 tsi
Rusya ve Çin nasıl ikna olacak?

Suriye’de 18 ayı deviren isyan sürecinde halka kapılarını açan fakat çatışmaların şiddetlenmesiyle mülteci sayısı 80 bini bulan Türkiye, insani krizin boyutlarını Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne taşıyor. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun New York’taki toplantıda mültecilerin sayısının psikolojik eşik olarak kabul edilen 100 bin sınırını aşması durumunda Suriye sınırları içerisinde güvenli bölge oluşturulması için görüşlerini aktaracağı açıklandı.

‘Sonuç çıkması zor’
TSİ 22.00’de başlayan toplantıda BM Genel Sekreteri Jan Eliasson, BM Mülteciler Şefi Antonio Guterres, Ürdün Dışişleri Bakanı Nasır Judeh, Lübnanlı bir bakanın da Suriye’nin komşularında sayıları 265 bini bulan mültecilerin durumu hakkında sunum yapması bekleniyordu. Toplantıda Konsey’in beş daimi üyesinin yanı sıra on geçici üyesinin temsilcilerinin de söz alması planlanıyordu. Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius ve İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague da daimi üye İngiltere ve Fransa’yı toplantıda temsil edeceklerini açıkladı.
Tampon bölge için istekli davranan Fransa 1 Ağustos itibariyle Güvenlik Konseyi’nin dönem başkanlığını devralacak. 28 Ağustos’ta Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin ‘Türkiye’ye 200 bin mülteci gelebilir’ uyarısının ardından BM, 2.5 milyon Suriyeli için acil gıda ve insani yardım talep etmişti. Konsey’in maddi yardımları artırması beklense de kısmi askeri müdahaleyi gerektiren güvenli bölge planının Rusya ve Çin’in vetosu nedeniyle hayata geçirilemeyeceği düşünülüyor. Toplantıda ABD, Rusya ve Çin’in bakan düzeyinde temsil edilmemesi de bu yorumları destekliyor.

Rejimin uçağı düşürüldü
Öte yandan Suriye’de dün taraf değiştiren askerlerin oluşturduğu Özgür Suriye Ordusu (ÖSO), İdlib eyaletinde rejime ait bir savaş uçağını düşürdüklerini iddia etti. ÖSO’nun Dubai merkezli El Arabiya televizyonuna verdiği videoda uçak düşerken iki pilotun paraşütlerle atladığı görülüyor. Muhalifler ise “Allahu Ekber” diye bağırıyor.

10 SORUDA TAMPON BÖLGE

ABD’de yayımlanan The Christian Science Monitor dergisi ve AP haber ajansı Suriye içerisinde güvenli bölge yaratılmasıyla ilgili en temel soruları derlediler.
 

Tampon bölge nedir?
Güvenlikli bölge sahada askeri birlik; tepeden de uçuşa yasak bölgeyle sıcak çatışmadan korunan sınırlı bir alan anlamına geliyor.

Kurulması neden zor?
Tampon bölgeyi koruyan güçlerin güvenliği sağlamaları gerekiyor. Bu da bölgeye olası bir saldırı durumunda bu askerlerin Suriye ordusuyla gerçek bir çatışmaya girmesi anlamına geliyor.

Askeri yollamak şart mı?
Srebrenitsa katliamı uluslararası topluma güvenlikli bölge için iyi silahlandırılmış bir askeri gücün şart olduğunu öğretti. Uzmanlara göre bu ‘doğrudan askeri müdahale’ anlamına geliyor.

Uçuşa yasak bölge şart mı?
Evet. Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius tampon bölge için önce uçuşa yasak bölge ilan edilmesi gerektiğini kabul etti. ABD’nin desteği olmadan bunun gerçekleştirilmesi çok zor.

BM’den onay çıkar mı?
BM Güvenlik Konseyi’nde daimi üye sıfatıyla veto hakkına sahip Rusya ve Çin, bugüne kadar Şam yönetimi aleyhine bütün tasarıları veto etti. İstisnai davranmaları beklenmiyor.

Siyasi riskler nedir?
ABD, Türkiye, Fransa, Katar ve S.Arabistan’ın BM’nin onayını almadan harekete geçmesi, tampon bölgenin müdahale için paravan olarak kullanıldığı eleştirilerini getirebilir.

Statüko korunabilir mi?
Türkiye 1991’de Irak’tan yaşanan göçmen akınının tekrarlanmasını istemediğini açıkça ifade etti. Ayrıca tampon bölge sivillerin korunması adına Şam’a güçlü bir mesaj olur.

Kimler yerleştirilecek?
Olası bir güvenlikli bölgeye yeni mülteciler yerleştirilecek. Fakat bölgenin Özgür Suriye Ordusu’nun üssüne dönüşmesi de muhtemel. Bu Suriye’deki çatışmaları kökünden değiştirir.

Şam yönetimi ne diyor?
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad önceki günkü konuşmasında tampon bölge fikrinin ‘gerçekçi’ olmadığını söyledi. Bu durumda tampon bölge Suriye’nin ulusal egemenliğini ihlal edecek.

İnsani kriz ne boyutta?
Mart 2011’den bu yana, 265 bin kişi Türkiye, Lübnan ve Ürdün’e kaçtı. Suriye içerisinde 1.2 milyon kişinin evlerinden kaçtığı düşünülüyor.  2.5 milyon Suriyeli gıda ve insani yardıma muhtaç.

Milliyet

Bu haber 1,750 defa okundu.