‘Şehit pilotlar yan yanaydı’

8 Temmuz 2012 10:39 tsi
Nautilus’un Türkiye sorumlusu olan ve gemide görüntüleme direktörü olarak görev yapan Tufan Turanlı, şehitlerimize ve uçağın enkazına nasıl ulaştıklarını anlattı.

Suriye’nin düşürdüğü RF-4E Phantom uçağımızı ve iki pilotunu bulmak için, ABD’nin ünlü okyanus keşif gemisi Nautilus kullanıldı. Titanik batığının yerini keşfeden ünlü araştırma gemisi, 3 Temmuz’da saat 18.00’de Suriye karasularına girerek, 2 gün 4 saat boyunca hem şehitlerimizi hem de uçağımıza ve şehitlerimize ait eşyaları çıkarıp görevini tamamladı. 5 Temmuz Perşembe günü saat 22:00’de Bodrum’a doğru yola çıkan Nautilus, 2 gün 4 saatlik çalışmada 1260 metre derinlikteki çalışmada Hercules ve Argus isimli sualtı robotlarını kullandı. İlk 12 saatte uçağın motorları başta olmak üzere ana parçaları görüntülendi. Araştırmacılar devam eden sualtı görüntüsel kayıtlama sırasında da, iki pilotumuzun naaşını tespit etti.

3 boyutlu harita çıkarıldı

Vatan, Suriye karasularından önce Bodrum’a ardında da Karadeniz’e doğru yol alan Nautilus’a, Akdeniz’deki seyri esnasında telefonla ulaştı. Nautilus’un Türkiye sorumlusu ve gemide görüntüleme direktörü olarak görev yapan Bodrum ve Karya Kültür, Sanat ve Tanıtım Vakfı Başkanı Tufan Turanlı, şehitlerimizi ve uçaklarının parçalarını nasıl çıkardıklarını anlattı: “Gemide son derece önemli Hercules ve Argus isimli iki cihazımız var. Bu iki cihaz daima beraber çalışıyor. Argus çelik bir halatla daima geminin altında yer alıyor. Hercules ise 100 metrelik bir sarı hortumla Argus’a bağlı. Hareket kabiliyeti son derece yüksek. 4 bin metreye kadar inebilen bir sistem. Hareket ederek yerin 3 boyutlu haritasını çıkarabiliyor.”

2 gün 4 saatte, 1.260 metrede

Turanlı, şehitlerin naaşının Hercules tarafından çıkarıldığını belirterek şöyle devam etti: “Şehitler bulunduğunda birbirine yakındı. Uçağın parçalarının yoğun olduğu alanlar vardı. Toplam 50 bin metrekarelik bir alanda çalıştık. Hercules’ün 2 robot kolu var. Şehitlerimizi ve uçak ile uçak parçalarını çıkarırken Hercules yeterli olmadığında, elevator adlı bir sistem de kullandık. Çünkü Hercules’ün üzerinde fazla yer yok. Çalışmayı yaparken pilotlarımıza en yüksek saygıdan hiçbir zaman kusur etmemek için yavaş çalıştık. Geminin komutası Dr. Ballard’taydı. Genel koordinasyonu da Dışişleri Bakanlığı Denizcilik ve Havacılık Genel Müdür Yardımcısı Çağatay Erciyes yaptı. Hava Kuvvetleri’nde 3 bin saat F-4 uçağı deneyimi olan Kurmay Albay Yaşar Kadıoğlu da bize eşlik etti.”

‘Keşke canlı bulabilseydik’

“Şehitlerimizi bulduğumuzda ilk önce onları bulmuş olmanın bir rahatlığı geldi. Ardından bir üzüntü bastırdı. Sonra Allah’a şükür şehitlerimizi yine de bulduk ama keşke canlı bulabilseydik hissine kapıldım. Bir yandan diyordum ki, tanıdığım bazı arkadaşlardan biliyorum naaşları bulunamadığı için yıllarca bunalımdan kurtulamayanlar var. Hiç olmazsa şehitlerimizi bir düşman toprağında bırakmadan alabilme imkanımız oldu.”

Hercules çıkardı

Gemideki Hercules ve Argus isimli iki cihaz, taramalar boyunca birlikte çalıştı. Argus çelik bir halatla geminin altında yer alıyor. Hercules ise 100 metrelik bir sarı hortumla Argus’a bağlı. Üzerinde biri ana olmak üzere 7 kamera bulunan Hercules istediği gibi inip, çıkıp, sağa ve sola doğru gidebiliyor, 4 bin metreye kadar inebiliyor. 2 robot kolu olan Hercules, tespit edilen enkaz parçalarını 1.260 metreden yukarı çıkardı.

Titanik’i de bulmuştu

Amerikan Deniz Araştırmaları Vakfı’na ait Nautilus, Ege ve Akdeniz’de araştırmalar yapmak amacıyla 2008 yılından beri Türkiye’de bulunuyor. Uzunluğu 65 metre, genişliği 10 metre olan dünyanın en ünlü araştırma gemisi Nautilus’un sahip olduğu donanım, Titanik başta olmak üzere Bismark, Lusitania gibi birçok tarihi geminin enkazının bulunmasında da kullanıldı.

Gemide Türk bürokrat ve albay pilot da vardı

Nautilus’ta Dışişleri Bakanlığı Denizcilik ve Havacılık Genel Müdür Yardımcısı Çağatay Erciyes genel koordinasyonu sağlarken, Hava Kuvvetleri’nde 3 bin saat F-4 uçağı deneyimi olan Kurmay Albay Yaşar Kadıoğlu da çalışmalar eşlik etti...

Nautilus’un çalışması öncesinde gerekli hazırlıkların tamamlanmasından sonra, 3 Temmuz’da saat 10.00’da bu görev için ünlü sualtı kaşifi Dr. Robert Ballard, Adana’ya iniş yaptı ve liderlik etmek için ekibe katıldı. Arama çalışmalarının sona ermesinden sonra tespit ve çıkarma çalışmalarını bizzat yöneten Dr. Ballard, ülkesine geri döndü. Nautilus’tan ayrılırken de “Hayatını kaybeden pilotlara rahmet, ailelerine ve Türk halkına baş sağlığı dilerim” mesajını iletti.





Bu haber 1,157 defa okundu.