İntihal mi, organize reklam mı?

3 Temmuz 2012 11:10 tsi
Elif Şafak yine intihal iddiaları ile karşı karşıya.. İki sorumuz var; Esinlenme ama ne kadar esinlenme? İki, bu işin gönül gözü ile ilgisi ne?.. iyibilgi Ankara

Elif Şafak'ın son kitabı Şemspare'nin kapağının çalıntı olduğu iddiası gündeme geldi ve başta sosyal medya olmak üzere klasik medyada da yazılıp/konuşulmaya başlandı. (Şemspare'nin Fethi İzan imzalı kapak fotoğrafı, Rafael Legidos Ibanez ve Mario Berna Box'un İspanya Paraigues Alicante'deki enstalasyonu 'Cantando Bajo La Sombra'dan (Gölgede Şarkı Söylemek) esinlendiğine dair.)

---

---

Bunun üzerine Elif Şafak bir açıklama yayınladı.

Dedi ki, "Sorun, gördükleri kapakta değil, gözlerindedir. Gözlerindeki ve gönüllerindeki perdede..."

Güçlü ve açık savunmaların bulunmadığı durumlarda, günümüz algısını ikna/idare etmede iyi bir izah bu. Fakat kararsızları ikna etmek için kitap kapağı ile orijinali yanyana getirildiğinde, gözlere güneş gelebilir.

Sanatın tüm kollarında "esinlenme" bir "ölçü"ye kadar kabul görüyor. Örneğin müzik eserlerinde bu mezur sayısı olarak ölçeklendirilmiş. Tabii yazılı metinler ve görseller konusunda cetvel daha muğlak.

Şafak'ın kitap kapağı ile "esinlenildiği" söylenen yaratının kıyası nasıl mümkün olabilir?. Şemsiye sayısı ile mi? Bu iki resim gerçekten de birbirine çok yakın.

Esinlenme konusunda hassas ikazlardan biri de hep şu oldu: "Kaynağınızı belirtin!" Böyle yapılmış olsa, bu basit önlem alınmış olsa kimsenin söyleyecek lafı kalmayacak.

Bu konuyla ilgili olarak Şafak şöyle diyor; "23 Mart 2012'de kendi twitter adresimden bir fotoğraf paylaştım. Takipçilerim gayet iyi bilir. Ve altına yazdım: 'Bugün yolda yürürken bu sahneyle karşılaştım. Gökyüzünden yağan şemsiyeler. Yaratıcı fikir yaşadığımız şehirleri güzelleştiren...' Fotoğraf çok beğenildi. Dünya üzerinde başka şehirlerde de bu tür enstalasyonlar olduğunu paylaştık."

Yani yapılan hatanın farkında. Sosyal medyada yayınlamış olması durumu kurtarmadığı gibi, "durumla ilgili" de değil. Nihayetinde para karşılığı okura satılan bir ürün olarak kitapta belirtilmeli; "Kapak çalışmasında şu eserden esinlenilmiştir". Nokta. "Atlanılamayacak kadar basit"! 

Keza, "Dünya üzerinde başka şehirlerde de bu tür enstalasyonlar olduğunu paylaştık" cümlesinin anlamı ne? "Enstelasyon" kelimesi masumiyeti açıklar mı yoksa konuyla tamamen mi ilgisiz?!

Konunun, "reklam amaçlı yapılıyor" damgasını yemesi de mukadder. Bu tür tartışmalar kancasına bunu takar. Eğer öyle ise, elbette yeni şöhret güzellerin magazin basınında yer bulmak adına gece kulüplerinde görüntü vermeleri ile kıyaslanamaz. Daha "estetik" ve "organize" olduğunu teslim gerekir.

Ve tekraren söyleyelim; Eğer öyle ise, Şafak'ın bu sözleri ile yanyana koyup öyle düşünmek gerekir; "... ya cehaletten ya art niyetten uluorta suçlamalarda bulunanlar var. Lakin sorun, gördükleri kapakta değil, gözlerindedir. Gözlerindeki ve gönüllerindeki perdede..."

Yani Kuran ayetiyle, Allah'ın kelamı ile yanıt veriyor Şafak. Ne diyelim? Haksız olana Allah merhamet etsin.

www.iyibilgi.com

Bu haber 4,115 defa okundu.