Genelkurmay'dan kayıp belge itirafı

4 Haziran 2012 08:11 tsi
Meclis'in kayıp belgeleri, Genelkurmay arşivinden çıktı...

TBMM Dilekçe Komisyonu'nun 1920-1980 yılları arasındaki kayıp arşivleri Genelkurmay'dan çıktı.
 
2010 yılında yapılan arşiv taramasında bugüne kadarki dilekçelerin karar defterlerine ulaşan ancak orijinal metinleri bulamayan komisyon, belgelerin 12 Eylül 1980'de Meclis'i fesheden darbeciler tarafından imha edildiği sonucuna varmıştı. Ancak Dersim arşivleri konusunda Genelkurmay ile yapılan yazışmalarda, 1980 yılına kadar TBMM'ye gelen tüm dilekçe metinlerinin Genelkurmay arşivlerinde olduğu anlaşıldı. Askerî yetkililer, 4 kamyon dolusu belge için yapılan "Dilekçeleri iade edin" talebine "Önce tasnif edelim, sonra veririz." şeklinde karşılık verdi.

Zaman'ın 4 Ocak 2010 tarihinde '12 Eylül cuntası, Türkiye'nin hafızasını imha etmiş' başlığıyla verdiği habere ilişkin önemli bir gelişme yaşandı. Genelkurmay, TBMM Dilekçe Komisyonu ile yapılan yazışmalarda kayıp belgelerin kendi arşivlerinde olduğunu itiraf etti. 2,5 yıl boyunca gizlenen durum, Dilekçe Komisyonu bünyesinde kurulan Dersim Alt Komisyonu çalışmaları sırasında fark edildi. Genelkurmay yetkilileri, Dersim arşivlerini isteyen komisyona sözlü olarak, "Elimizde TBMM'ye gelen dilekçelerden oluşan 4 kamyon civarında belge de var." ifadelerini kullandı. Komisyon, 2,5 yıl önce Cumhuriyet tarihi boyunca Meclis'e gelen başvuruları dijital ortama aktarmak için harekete geçmiş, ancak 1980 öncesine ait hiçbir dilekçe metnine ulaşamamıştı. Dönemin Komisyon Başkanı AK Parti Şanlıurfa Milletvekili Yahya Akman, "İmha edilen evraklar, Cumhuriyet tarihinin en objektif kaynakları. Bu evraklar, bir nevi Türkiye'nin hafızasıdır. Askerî yönetimin hangi gerekçeyle bunları imha ettiğini anlayamadık." demişti.

Genelkurmay arşivlerinde gizlenen dilekçeler, ağırlıklı olarak Cumhuriyet tarihinin tartışmalı konularını içeriyor. Karar ve kayıt defterlerine göre, 1938'deki Dersim olayları ve sonrasındaki gelişmelerle ilgili TBMM'ye binlerce talep ve şikâyet gelmiş. Dilekçelerin numaraları ve konu başlıkları defterlerde yer alıyor ancak orijinal belgeleri yok edilmiş. Dilekçelerin içerdiği diğer bazı konular şöyle: Cumhuriyet'in ilk yıllarında hayata geçirilen bazı devrimlerden doğan mağduriyetler, tek parti döneminde yaşanan sıkıntılar, 1955'te azınlıklara karşı yaşanan baskılar (6-7 Eylül olayları), 1960 darbesi ve sonrasında yaşanan mağduriyetler, 12 Mart 1971 muhtırası, 1980 darbesi önce yaşanan sokak olayları, Maraş katliamı, Çorum katliamı.

TBMM Dilekçe Komisyonu, 1980 darbesine kadar adeta 'en üst mahkeme organı' gibi çalışıyordu. Yargı sürecinden istediği sonucu alamayan vatandaşlar, bugün olduğu gibi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) değil, son umut olarak TBMM'ye başvuruyordu. Dilekçe Komisyonu da fiilî anlamda önemli yetkilere sahipti. TBMM Genel Kurulu'nun onay vermesi durumunda (bugün cumhurbaşkanı tarafından kullanılan) 'mahkûmlara af' müessesesi dahi işletilebiliyordu. 3 yıllık askerî cunta döneminde vatandaşların komisyona olan ilgisi azaldı; sıkıntılarına çözüm bulamayan insanlar TBMM'ye dilekçe yazmaktan vazgeçti. 1983'ten sonra ise ilgi yeniden arttı.

zaman


Bu haber 771 defa okundu.