Sakız çiğnemek hafızayı güçlendirir mi?

31 Mayıs 2012 11:30 tsi
Sakız çiğnemek dikkati ve hafızayı güçlendirir mi? Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA yazıyor...

Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA / Star
eyesilada@yeditepe.edu.tr


Sakız çiğnemenin mide asidini artırdığı ve dolayısıyla acıktırdığı ve yemeklerin sindirimini kolaylaştırdığı bilinir. Ancak sakız çiğnemenin dikkati ve hafızayı güçlendirebileceğini hiç düşündünüz mü? Son derece ilginç bir  iddia.

Bu konuda ilginç bilimsel çalışmalar yapılmış. İlk olarak bazı anektodal bilgilerden hareketle 2002’de yapılan bir çalışmada sakız çiğnemenin kısa süreli ve uzun süreli hafızayı geliştirdiği gözlenmiş. Bu bulgu tahmin edebileceğiniz gibi bazıları tarafından kuşku ile karşılanmış. Ancak diğer bazı bilim adamları tarafından olası etki şekli hakkında bilimsel çalışmalar yürütülerek hipotezler ortaya konulmuş. Yürütülen bu çalışmalarda çenenin düzenli hareketinin kalp hızını artırdığı, buna bağlı olarak beyinin kan akımını hızlandırarak hafızada rol oynayan ön temporal loba daha fazla glikoz ve oksijen transferi sağlandığı ve neticede algılamanın arttığı sonucuna varılmış.

KAFEİNLİ SAKIZ

Konuya bir başka yaklaşım ise “kafeinli sakız” kullanılması ile sakızın bu etkisinin güçlendirilmesi. Bildiğiniz gibi  kafein çay, kahve ve kola gibi popüler içeceklerin başlıca bileşenlerinden biri. Performansı artırıcı ve yorgunluğu giderdiği etkisi nedeniyle spor içeceklerinde de yer alıyor (aynı zamanda tansiyonu yükselttiği, mide asidini artırarak reflü ve ülser şikayetlerini artırdığı unutulmamalı). Çiğneme hareketi ve kafeinin işlevlerini birleştirerek geliştirilen “kafeinli sakızın” kafein hapına göre çok daha hızla etki ettiği görülmüş. Bu nedenle Amerika Birleşik Devletleri ordusunun azık çantasında kafeinli sakız bulunduğu bildiriliyor.

Yeni yayımlanan bir çalışmada ortalama 24 yaşında erkek ve kadın 62 gönüllü üç gruba ayrılmış. Kontrol grubu (22 kişi) deney süresince sakız çiğnememiş. 20’şerli iki deney grubundan birine normal bir sakız, diğer gruba ise doğal kafeinli sakız verilmiş. Deney grupları verilen sakızları çiğnerken standart kısa-süreli hafıza, konsantrasyon ve dikkat testleri uygulanmış. Bu testlerin tamamlanmasından 24 saat sonra internet vasıtasıyla uygulanan uzun-süreli testte; kısa-süreli test sonuçlarını ne derecede hatırladığı sorgulanmış.

Sonuçlar değerlendirildiğinde kafeinli sakız çiğneyen grupta hafızanın sakız çiğnemeyen (kontrol) ve normal sakız çiğneyen gruplara oranla belirgin bir şekilde artış gösterdiği, ancak sakız çiğnemenin konsantrasyon üzerinde belirgin bir etkisinin bulunmadığı sonucuna varılmış. Uzun süreli hafızanın kafeinli sakız kullananlarda normal sakız kullananlara göre yüzde 25 ve sakız çiğnemeyen gruba göre yüzde 32 arttığı tespit edilmiş. Diğer taraftan, kafeinli sakız çiğneyen gruptaki bireylerin canlılığının ve kendilerine özgüvenlerinin dikkati çekeci şekilde arttığı görülmüş.

Önümüzde gençleri zorlu bir sınav dönemi bekliyor. Sınavlara hazırlanırken sakız çiğnemenin sizi ne şekilde etkilediğini denemekte yarar var! Tabi bizim toplumsal anlayışımızda sınıfta sakız çiğnenmesi saygısızlık olarak kabul ediliyor. Bu bakımdan öğrencilerin bu hususa dikkat etmesini öneririm. Zaten sınav sırasında bireyin konsantrasyonunu artırmadığına göre kanımca sadece ders çalışırken kullanılması yeterli. 

Bu haber 1,052 defa okundu.