En Sıcak Konular

Başkanlığa nesiller sonra adapte olunabilir

14 Mayıs 2012 09:46 tsi
Başkanlığa nesiller sonra adapte olunabilir "Biz hükümetten ve devletten çok şey bekleyen bir halkız."

Vatan gazetesinden Mine Şenocaklı'nın Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi, Siyaset Bilimci Prof. Dr. Ersin Kalaycıoğlu ile yaptığı röportajdan ilgili kısım:
Yarı-başkanlık sistemiyle başkanlık sistemi arasında bu kadar büyük fark var mı?

Var tabii... Bunların kuruluş felsefeleri farklı. Amerika’daki sistemi diğer ülkelerin bir kısmı kopya etmiştir, “Amerika’da var, biz de alalım, iyi olur” diye. Ama sonra bu rejimlerin tamamı çökmüştür. Çünkü yanlış nedenlerle yola çıktığınız zaman, sistem çalışmıyor. Amerika’da bağımsızlık hareketi bittikten sonra, 1776’da konfederasyon olarak yönetiliyorlardı. Son derece gevşek bir birlik vardı eyaletler arasında. Bunun için yeni bir anayasa yapımı sürecine girdiler ve ABD’nin 4. Başkanı James Madison, ki 50 anayasa yazıcısından biridir, “Amerika istibdatla, zulümle yönetiliyordu. Biz Üçüncü George’un istibdadından, zulmünden kurtulduk! Ama eğer İngiltere’deki mutlakiyetçi rejimi aynen alırsak, bu zulmü kendi koşullarımızda üretme riskimiz çok yüksek. Üçüncü George’un yerine kendi aramızdan birini seçimle bile iktidara getirsek müstebit (zalim) olabilir ve bizi zulümle yönetir. Birincisi, bunu önlemek için bu sistemi almamalıyız. İkincisi, bizim için önemli olan bireyin özgürlüğüdür. Bireyin özgürlüğünü garanti etmek için, fren ve denge sistemini kurmalıyız” dedi ve bunu kabul ettirdi.

O zamanki tartışmalarda Madison’a dediler ki, “Bunu yapıyorsun ama hükümet etmek zorlaşacak. Etkili hükümet ortaya çıkmayacak.” Madison’ın buna cevabı şu oldu; “Biz bireyin özgürlüğü için savaştık, hükümet çalışsa da olur çalışmasa da!” Ve dolayısıyla bugün Amerika’da hükümet sık sık kilitleniyor. Şimdi eğer derseniz ki, Türkiye’de bizim de birinci temel önceliğimiz bireyin özgürce yaşamasıdır. Bunu garanti etmek için hükümetin kanun çıkartamaması, bütçe yapamaması, hiçbir karar alamaması önemli değil; başkanlık rejimi kurmanızda herhangi bir ciddi sakınca yok.

Bireysel özgürlüklerden o kadar uzağız ki, eğer başkanlık sistemi kabul edildiğinde böyle olacaksa olsun diyebiliriz...

İyi de ondan da daha önemlisi, biz hükümetten ve devletten çok şey bekleyen bir halkız. Bizim hükümetin ve devletin çalışmaması suretiyle özgürlüklerimizi koruyabileceğimizi varsaymamız gerekecek başkanlık sistemine geçmek için. Buna adapte olmamız en az 3-4 kuşağı bulacak. Belki daha da uzağı... Merkezi sistemi terk edip, Türkiye’yi yerel yönetimle yönetmeye başlayacaksınız. Bir de merkezde senato gibi yeni kurumlar kuracaksınız. Buna adaptasyon çok uzun sürecek. Tabii bir de bunun ciddi bir ekonomik maliyeti var.

Hocam peki ya 2014’te cumhurbaşkanlığı seçiminde nasıl bir sonuç ortaya çıkar? Bu parlamenter sistemde...
Bizimkini ben parlamenter sistem olarak tanımlamıyorum. Biz parlamenter bir sistem içinde değiliz, yarı parlamenter bir sistem bizimkisi. Dolayısıyla önce bir parlamenter sistem olalım, parlamenter sistemin gereklerine göre partilerimizi oluşturalım. Yüzde 10’luk baraj garabetini bir tarafa atalım veya ‘hükümeti kolay kurma’ formülü üzerinden bir seçim sistemi uygulayacaksak, o seçim sistemini de dar bölgeli çoğunluk sistemi gibi bir esasa oturtalım. Ondan sonra geri kalan problemlerle uğraşmaya başlayalım, ki bunlar çok ciddi problemler ortaya çıkartıyor. Bu problemlerle boğuşamıyoruz. Onun için şu anda yaptığımız tartışma bir rejim tartışması değil, ciddi bir tarafı yok. Çünkü bazı siyasilerin kariyerleri göz önünde bulundurularak söylenen sözlerden ortaya çıkıyor. Bu yüzden ben Cumhurbaşkanımızın son yaptığı açıklamayı tamamiyle destekliyorum. Eğer tartışacaksak bu konuyu, akademik forumlarda, akademisyenler arasında, dünyadaki yapılmış olan araştırmaları ortaya koyarak ve böyle bir rejim değişikliğinin getirdiği maliyetleri göz önünde bulundurarak tartışalım. Çünkü başkanlık sistemi merkeziyetçi bir sistemle yürümüyor, çok partiyle de yürümüyor; iki partili olacak, mahalli olacak... Milli irade düşüncesi etrafında oluşmuş bir demokrasi biçiminden hareket etmeyecek. Çünkü onu yaptığınız zaman daha merkeziyetçi olmak mecburiyetindesiniz.

Tek bir kuruma, merkeze vermeyeceksiniz meşruiyet yetkisini; böleceksiniz. Halkın meşru yetkilisi olarak hem meclis çıkacak hem başkan çıkacak. Ve ikisi de bu meşruiyeti savunacak. Bu iki başlı meşruiyet genellikle yönetilmekte çok büyük zorluğa sebep oluyor. Ama dediğim gibi Amerika’da amaç etkin yönetim değil, yönetimde istibdatı engellemek. Bizim bu varsayımla hareket etmemiz söz konusuysa, yani hedef yönetim istibdadını engellemekse, ona da benim bir itirazım yok. Ama kabulleri açıklıkla yapalım ve diyelim ki, “Biz yönetim falan istemiyoruz. Biz halkın bireysel özgürlüğünü istiyoruz, ne kadar çok kanun çıkarsa bireysel özgürlükler o kadar daralır. Dolayısıyla kanun çıkmasa, hükümet çalışmasa, Meclis çalışmasa da olur.” Aksi takdirde bu varsayımları yapamıyorsanız, başkanlık sistemine geçtiğinizde karşılaşacağınız problemler bugünkü problemleri katlayacak. O zaman ne yapacaksınız?"



Bu haber 1,199 defa okundu.


Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.




    En Çok Okunan Haberler


    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    3,632 µs