Büyükşehirlerde büyük değişiklik

2 Mayıs 2012 09:40 tsi
Ak Parti hükümeti, büyükşehir sayısını 29’a çıkaracak, il sınırında oturan herkes büyükşehir belediye başkanı ve il genel meclisi için oy kulanabilecek. Nüfusu 2 binin altındaki belediyeler, köyler ilçelere bağlı mahalleye dönüştürülecek.

AK PARTİ hükümeti, büyükşehir sayısını 29’a çıkaracak olan Büyükşehir Yasası ile büyükşehir belediye başkanlığı seçiminde kimlerin oy vereceğine yönelik değişiklik de yapacak. İçişleri Bakanlığı’nın çalışmasına göre daha önce nüfusa göre belirli kilometrede oturanlar büyükşehire oy verirken şimdi il sınırında oturan herkes büyükşehir belediye başkanı ve il genel meclisi için oy kulanabilecek.

Milliyet’in sorularını cevaplayan Ak Parti Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Tanrıverdi, çalışmayı resmi olarak İçişleri Bakanlığı’nın yürüttüğünü belirterek, “Biz de kendi açımızdan takip ediyoruz. Ne olmalı, ne olmamalı? Sayın Başbakan’ın 12 Haziran seçimlerinde açıkladığı gibi nüfusu 750 binin üzerinde olan iller büyükşehir olacak. Yani büyükşehir sayısı 16’dan 29’a çıkacak. Ayrıca artık il sınırları da büyükşehir belediyesi il sınırı olacak. Bir ilin büyükşehir olabilmesi için sadece il merkezindeki nüfus değil, şehrin tamamındaki nüfus baz alınıyor.

Bu uygulama da buna dönük. Böylece büyükşehir il sınırında her yere hizmet götürelebilecek. Mevcut düzenlemede, nüfusa göre farklı kilometreye kadar hizmet götürülebiliyor, o kilometre içinde kalanlar büyükşehir seçiminde oy kullanabiliyordu. Ankara için bu kent merkezinden 50 kilometre ve çevresi iken İzmir’de 30 kilometre civarıydı. Şimdi bu pergel uygulaması ortadan kalkacak. İl sınırları geçerli hale gelecek” dedi.

Küçük belediyeler kapatılacak

Büyükşehirler için il sınırı uygulamasının başlaması nedeniyle köylerin ve beldelerin kalkması gerektiğini kaydeden Tanrıverdi, “Şimdi 20, 30, 50 kilometrelik alanlardaki uygulama bu. Ankara’nın 50 kilometrelik hizmet sınırı içinde köy ve belde yok. Şimdi tamamı büyükşehir kontrolünde olacak. Bunun yapılmasının en önemli sebebi imar bütünlüğünü sağlamaktır. Çarpık kentleşmede insanlar sağlıksız yaşıyor. Bu çarpık kentleşmeyi düzeltmemiz lazım” dedi.
Nüfusu 2 binin altında olan belediyelerin kapatılmasına yönelik yasayı daha önce çıkardıklarını belirten Tanrıverdi, “Bu kanunu CHP Anayasa Mahkemesi’ne götürmüştü ve iptal edilmişti. Şimdi nüfusu 2 binin altında olan belediyelere bakınca maalesef mevcut gelirleriyle hizmet verememekte. Kendilerinin imkanları maaşlara bile yetmiyor. Hizmet edemiyorlar. 2 binin altındaki belediyelerin tüzel kişiliklerini sona erdirerek onların köy statüsüne geçişini sağlayacağız. Köy statüsüne geçtiklerinde özel idareden bekledikleri hizmeti alacaklar. Yol, su sorunu olmayacak. Ne alt yapı ne üst yapı konusunda sorun olmayacak. Belediye iken alamadıkları hizmetleri köyken alacaklar” diye konuştu.

Büyükşehirlerdeki beldelerin ilçeleriyle birleşeceğini belirten Tanrıverdi, “Yani Manisa’nın Çobanhisar beldesi 15 kilometredir. Merkeze mahalle olacak. Bir ilçenin bünyesindeki beldeler ve köyler, o ilçenin mahallesi haline dönüştürülecek. Mesela Antalya Manavgat’ın beldesi artık oranın mahallesi olacak ve büyükşehirden hizmet alacak” dedi.

Oy kaygısı ile yapılmıyor
Bu düzenlemeyi oy kaygısı ile yapmadıklarını belirten Tanrıverdi, şunları kaydetti:

“Şuanda zaten 62 ilde birinci partiyiz. Diğer illerde de birinciliği kıl payı kaçırdık. Bizim oy yönüyle bir sorunumuz yok. Yerel seçimler önemli. Yerel seçimlerde vatandaş kendisine hizmet edecek birini arar. Şuanda 16 büyükşehirin 10’u Ak Partilidir. Şimdi 13 daha büyükşehir olacak. Böylece toplam 29 büyükşehir olacak. 29 belediyenin 29’unun da AK Partili olacağına inanıyorum. Antalya’da açık ara öndeyiz.”
Düzenlemenin haziran ayı içerisinde TBMM’ye geleceğini belirten Tanrıverdi, “Düzenleme TBMM tatile girmeden önce çıkar. 2014 seçimlerinde uygulanır” diye konuştu. Tanrıverdi, şu anda İstanbul ve Kocaeli il sınırlarının zaten belediye sınırları olduğunu belirterek, “Çalışmayla 27 büyükşehirin belediye sınırları il sınırı olarak değişecektir” dedi.

Yasa değişecek, il sınırı esas alınacak

2008’de Mahalli İdareler Seçimi Kanunu’nda yapılan değişiklikle, büyükşehir belediye başkanlığı seçiminde kimlerin oy kullanacağı, “Büyükşehir belediye başkanının seçiminde seçim çevresi, büyükşehir belediye sınırları içinde bulunan orman köyleri de dahil olmak üzere büyükşehir belediye sınırlarından oluşur” şeklinde belirlendi.

Belediye Kanunu’nda ise büyükşehir belediyesinin sınırları, “Büyükşehir belediyelerinin sınırları, adını aldıkları büyükşehirlerin belediye sınırlarıdır. İlçe belediyelerinin sınırları, bu ilçelerin, büyükşehir belediyesi içinde kalan kısımlarının sınırlarıdır” olarak tarif ediliyor. Bu tarife göre, İstanbul ve İzmir belediyeleri dışındaki belediyelerde, nüfusa göre “pergel” uygulaması yapılıyor. Bu uygulama ile örneğin Ankara’da merkezden 50 kilometre uzaklıkta kalan yerleşim alanları, İzmir’de merkezden 30 kilometre uzaklıkta kalan yerleşim alanları büyükşehir içinde, daha uzaktaki alanlar dışında sayılıyor. Dışarıda kalan yerler, büyükşehir belediye seçimlerinde oy kullanamıyor. İçeride kalanlar ise oy kullanıyor ve hizmet alıyor.

Ankara’da, en büyük ilçelerden Polatlı, sınırlar dışında kaldığından büyükşehir seçiminde oy veremiyor. Ancak kanunla, il sınırı büyükşehir sınırı olarak belirleneceğinden Polatlı merkezi, bağlı belde ve köyleri büyükşehir seçiminde oy kullanabilecek. Belediye Kanunu’nda İstanbul ve İzmit için daha önce il sınırı hizmet alanı olarak belirlendiğinden bu iki kenti yasal değişiklik etkilemeyecek. 

Bu haber 554 defa okundu.