Güney Afrika-İran ilişkisini Turkcell faş etti

3 Nisan 2012 16:38 tsi
Turkcell'in Güney Afrika'nın en büyük operatörü MTN aleyhine açtığı 4,2 milyarlık rekor tazminat davası ülkenin gündemine yerleşti.

Turkcell, MTN'yi, 'İranlı kamu görevlilerine rüşvet vermekle ve iki devlet arasında silah ticaretine aracılık etmekle' itham ederken, Güney Afrika hükümeti yetkilileri bunu reddediyor. Güney Afrika Dişişleri Bakanlığı sözcüsü Clayson Monyela, "Güney Afrika'nın dış politikası bağımsızdır ve hiç bir kuruluşun etkisinde kalmaz." derken, MTN'in eski CEO'su Phuthuma Nhleko'da "Görevim süresince Güney Afrika veya İran hükümetine herhangi bir rüşvet ödenmemiştir." ifadesini kullandı.

Turkcell, İran'ın Şubat 2004'te çıktığı GSM lisansı ihalesini kazandı. Güney Afrikalı MTN de ihalede ikinci geldi. Türk şirket, İrancell'e yüzde 70 ortak oldu ve 300 milyon dolar yatırdı. Ancak 2005'e gelindiğinde İran Parlamontosu karar değiştirerek güvenlik gerekçesi ile Turkcell'in konsorsiyumdaki payını yüzde 49'a indirdi. Turkcell'in yeni yaptırımları da kabul etmesine rağmen lisans MTN'ye verildi. Bunu üzerine 2005'ten beri değişikliğin sebebini araştıran Turkcell, süreci ve yaşananları delilleriyle birlikte dava dosyası haline getirerek, Washinton Federal Mahkemesi'ne başvurdu. Turkcell'in MTN davası Güney Afrika'da gündemin ilk sırasına yerleşti. Gazetelerin ekonomi sayfaları rekor davayı manşetten verirken, Johannesburg Borsası'nda (JSE) işlem gören MTN'nin hisseleri Pazartesi itibariyle yüzde 6 değer kaybetti. Bazı yarışma programlarında da "Türk firmalarının arasında sadece Turkcell'in başardığı büyük olay nedir?" türünden sorular sorulmaya başlandı.

Güney Afrika'da yayınlanan Star Gazetesi'nin haberine göre Turkcell tarafından mahkemeye sunulan kapsamlı dosyada, bu süreçte yaşananlar bir bir anlatılıyor. Öncelikle rüşvet çarkı gündeme getirilirken, İran'ın eski Dışişleri bakan yardımcısına 400 bin dolar, zamanın Güney Afrika İran elçisinine de 200 bin dolar rüşvet ödendiği ileri sürülüyor. Ayrıca MTN'nin Güney Afrika'nın 2005-2006'da yaşanan nükleer krizde UAEA'daki 3 oylamada da bulunmamasını sağladığı öne sürülüyor. Güney Afrika'nın UAEA temsilcisi Abdul Minty'nin İran'ın aleyhine oy kullanmamak için 24 Kasım 2005'teki zirveye katılmadığı, bundan 3 gün sonra ra İran'ın lisansı MTN'e verdiği iddia ediliyor. Bir diğer iddia da MTN'nin lisans karşılığında dönemin İran Savunma Bakanı Ali Shamkhani'ye Güney Afrika ordusundan bazı silahlar temin etme sözü verdiği yönünde. İran'ın istediği silahların arasında, Denel AH-2 Rooivalk savunma helikopterleri, kodlanmış ordu radyoları, nişancı tüfekleri, G 5 Howitzer tankları, toplar, zırhlı personel taşıyıcılar radar teknolojileri bulunduğu da dosyada yer alıyor.

GÜNEY AFRİKA SİLAHLARI VERMEMİŞ

Gazetede yer alan habere göre MTN'in söz verdiği silahlar bir türlü İran'a ulaşmamış ve iki ülke arasında krize neden olmuş. MTN'nin İran temsilcisi Chris Kilowan kaynaklı bilgilere göre dini lider Ayetullah Ali Hamaney ve Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinecad'ı temsilen üst düzey yetkililer teslim edilmeyen silahlar için Güney Afrika'yı ziyaret etmiş. Ardından İran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Ali Laricani de Güney Afrika'ya gitmiş. En son İran Dışişleri Bakanı Manuçer Müttaki 'ilk ağızdan cevap için' Pretori'ayı ziyaret etsede dönemin Lideri Thabo Mbeki'den, "Olaylara direk müdahele etmek istemiyoruz." cevabı almış.

(CİHAN)

Bu haber 620 defa okundu.