Türkiye-İran rekabetin yeni kodları

29 Mart 2012 08:49 tsi
'Masada sadece Suriye yok...'

Tablo çok net. Türkiye ve İran, özellikle Suriye konusunda farklı görüşleri ve tezleri temsil eden iki komşu ülke olarak masaya oturuyor. Ancak masada sadece Suriye yok. Irak’ta giderek tırmanan şiddet, Tahran’ın nükleer kriz üzerinden uluslararası sistemle yaşadığı gerginlik, müzakere gündemindeki diğer başlıklar. Bir de bunlara aynı büyük resmin parçası olan sorunları eklersek, neredeyse küresel ölçekte etkilere sahip bir bölgesel zirveyi izlediğimizi söyleyebiliriz.

...

İşte Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın kritik Tahran ziyaretini okurken, bu zorlukları dikkate almak gerekiyor. Tahran yönetimi, özellikle nükleer başlığı altında devam eden krizde, Ankara’ya ne kadar ihtiyacı olduğunun sonuna kadar farkında.


Rekabetin yeni alanları

İslam dünyasının Arap olmayan iki önemli devletinin, yakın geçmişten çok daha ustalıkla bu rekabeti yönetmesi gerekiyor. Yakın bir tarihe kadar iki ülke arasındaki çekişme, birisinin laik, öbürünün din devleti olması gibi son derece yüzeysel bir alanda devam ediyordu.

Oysa şimdi bu rekabet, üçüncü ülkeler ya da abartılı bir ifadeyle neredeyse Arap Baharı’yla kesişen geniş coğrafyada devam ediyor. Şimdiye kadar bilmediğimiz, yaşamadığımız bir ‘karşılaşma’ bu. İki ülkenin komşuluğu, birinin diğerine olan enerji bağımlılığı, diğerinin Ankara’yı uluslararası sistem karşısında bir ‘nefes’ alanı olarak görmesi, Irak ve Afganistan tecrübesinin söyledikleri, tarihsel derinlik ve tecrübe, bu yeni ‘karşılaşma’nın nasıl sonuçlar üreteceğini belirleyecek.

Elbette çok önemli bir diğer etkenin, belki de en baskın olanın, uluslararası sistemin bu rekabetin çatışmaya dönüşmesinden elde edeceği kazanımlar olduğunu unutmamak gerekiyor.

Asıl zorluk burada ve neyse ki taraflar şimdiye kadar bunu fazlasıyla dikkate aldılar.

Nasuhi Güngör / Star (İlgili kısım)


Bu haber 1,429 defa okundu.