Siyanüre karşı Artvinliler ayakta

9 Mart 2012 11:05 tsi


Dünyaca ünlü Kafkasör yaylası Cerattepe’de siyanürlü yöntemle altın madenciliği yapmak isteyen çok uluslu şirketlere karşı başta Yeşil Artvin Derneği olmak üzere birçok sivil toplum kuruluşu, çevreci ve Artvin halkının verdiği kararlı mücadelesi sonrası altın arayan şirketler 2009 yılında bölgeyi terk etmek zorunda kalmıştı. Aradan geçen bunca zaman sonrası bu kez Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından 17 Şubat 2012 tarihinde yeniden Cerrattepe’de maden sahası arama ruhsatı ihalesi yapılacağı haberi, Artvin halkını ayaklandırdı. Bakanlığın açıklaması sonrası hemen harekete geçen Artvinliler, Yeşil Artvin Derneği öncülüğünde ildeki sivil toplum örgütleriyle bir araya gelerek konuyla ilgili bir toplantı düzenledi.

Toplantıya Artvin CHP Milletvekili Uğur Bayraktutan, Artvin Belediye Başkanı Emin Özgün, AKP İl Başkan Vekili Celal Öztürk, CHP İl Başkanı Selim Bilgin, MHP İl Başkan Vekili Köksal Portakal, Saadet Partisi İl Başkan Yardımcısı, ADD Artvin Şubesi Başkanı Ahmet Biber, Kamu Sen Artvin İl Temsilcisi Uğur Özer, Artvin Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanı Demirhan Elçin, Şoförler ve Otomobilciler Odası Başkanı Ahmet Alpaslan, Artvin Zihinsel Engelliler Derneği Başkanı Hatice Nur Ersöz, OR-KOOP Başkanı Hasan Yaşar, Eğitim Sen Artvin Şubesi Başkanı Köksal Gümüş, köy ve mahalle muhtarları katıldı.

Toplantıda ilk olarak konuşan Yeşil Artvin Dernek Başkanı Nur Neşe Karahan,  katılımcılara toplantının amacını aktardı. Ardından Yeşil Artvin Derneği Yönetim Kurulu üyesi avukat Bedrettin Kalın, “Buradaki topluluk esasen geçmişte yaşananları biliyor ama yine de iki-üç yıldır aklımızdan bu problemi kısmen de olsa çıkarmaya çalışmıştık” dedi. Kalın,  Cerattepe’de yaşananları hatırlatmak amacıyla Yeşil Artvin Derneği Yönetim kurulu üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Özalp’ın hazırladığı sunumu salonda bulunanlara aktardı.

Kalın sunumunda, ‘‘Cerattepe madencilik açısından çok tehlikelidir. Çünkü Kafkasör’ün ve Artvin şehir merkezinin hemen üzerindedir. Su kaynaklarımızın kirlenmesi kaçınılmazdır. Heyelan gibi büyük kütle hareketleri olacaktır. Siyanürle maden çıkarma ve taşıma sırasındaki ağır-metal yüklü tozlar şehre, doğaya, tarıma, arıcılığa zarar verecektir” dedi.

‘Buzdolabında bir gerçekle karşı karşıyayız’

CHP Artvin Milletvekili Bayraktutan ise, ‘‘Sunumu izledik, unuttuğumuz buzdolabında olan bir gerçekle karşı karşıyayız. Bana göre şunu yapalım; ihale şartnamesini aldım okudum ve buraya getirdim. 17 Şubat 2012 Cuma günü saat 13. 30- 14.00 saatlerinde Maden İşleri Genel Müdürlüğü ihale salonunda ihale komisyonuna teklifler verilecek. Gelmeden önce beni İstanbul milletvekili aradı dedi ki ‘Artvin’le ilgili şöyle bir proje var. Bu projelerle ilgili ihale var bu ihale sanki bir firmaya verilecekmiş gibi bir şartname düzenlenmiş.’ Bu tabloyu Ankara’ya taşıyabilmemiz için Artvin’den bir heyetin 17’inden önce parlamentoda grubu olan siyasi partilerle, genel başkanları randevu alarak bir heyetle beraber bir sunumla genel başkanlara anlatmak lazım.   Çok zamanımızı kalmadı. Bakın burada her kesimden insan var. Ama bu insanların ortak adı Artvin’dir” dedi.

Bayraktutan, şöyle konuştu: “Hepimizin tek derdi güzel ilimiz Artvin olduğuna göre görüş ayrılıklarına, partisine bakılmaksızın Artvin için bir araya geldiğimize göre bu toplantıdan en kısa sürede yapacağımız eylemin adını çıkaralım. Vaktimizi boşa harcayacak zamanımız yok. Ben şunu öneriyorum. Siyasi parti temsilcileri, sivil toplum örgütleri, Artvin halkı hep birlikte Ankara’ya gelerek bu konuyu Enerji Bakanıyla görüşmek, muhalefet genel başkanlarıyla basın önünde paylaşmak ve sesimizi duyurmamız gerekiyor. Ya Artvin ya altın, tercihimizi buna göre yapmalıyız.”

Altın için yaşam yok edilemez

Artvin Belediye Başkanı Emin Özgün de, “10 yıllık maden üretimi için yüzlerce yıl devam edecek bir yaşam döngüsünü yok edebilir miyiz? Artvin Cerattepe’de madencilik yapılamaz. Çünkü Cerattepe’nin altında Artvin bulunuyor. Bütün su kaynaklarımız orada. ‘Turizm ve eğitim’ diye yola çıkmışız. Cerattepe madencilik alanı olamaz. Burada ne kazandığımıza, bir de kaybettiğimize baktığımızda bunun imkânsız olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü eğitim ve turizm ile Artvin’e uzun yıllar gelir sağlayabilir, Artvin’i hak ettiği yere taşıyabiliriz. Bir de Artvin’in özel durumunu anlatmamız lazım. Nedir özel durumu? Bir kere fiziki yapısı kendine hastır. Çok özel bir coğrafyadır. Bunu anlatmamız lazım. Burada Cerattepe mücadelesinde öne çıkacak olan Artvin olmalıdır. Orada siyasi söylem, siyasi rant çağrıştıran davranışlardan uzak durmalı ve temelde Artvin özelini konuşalım” dedi.

‘Beyaz adam Kızılderililere yaptığını bize yapıyor’

Eğitim Sen Şube Başkanı Köksal Gümüş ilginç bir benzetme yaparak, beyaz adamın Amerika’da Kızılderililere yaptığını kendilerine yapıldığını öne sürerek, “Her şeyi elimizden alıyorlar. Maden Yasası’na baktığımızda ne demek istediğimi daha iyi anlıyoruz. Umarım Ankara’da bu sorun çözülür de bizim sokaklara inmemize gerek kalmaz” dedi.

Toplantıya katılan birçok katılımcı, görüşlerini aktarırken toplantıdan çıkan karar toplanarak belirlenen heyetle Ankara’ya gidilme kararı alındı.

Cerattepe’de Neler Yaşandı?

1989 yılında merkezi Kanada’da bulunan uluslararası şirket Cominco arama ruhsatı aldı. Bu ruhsatın alınmasından beş-altı yıl sonra Artvinliler durumun önemini kavrayarak, 1995 yılından sonra da fiili mücadeleye başladmıştı Artvin Belediyesi ile İstanbul Artvinliler Hizmet Vakfı, 29 Haziran 1995 tarihinde “Artvin’de Altın Madenciliği ve Çevresel Etkileri” konulu akademisyenlerin katılımlarıyla bir sempozyum düzenlemişti. Sempozyumun sonuç bildirisinde, Artvin halkı olarak yıkıcı sonuçları olacak bu faaliyete karşı mücadele edebilmek için örgütlenmenin bir zorunluluk olduğu saptanarak, Cerattepe maden işletmeciliği konusu ile ilgili yapılan bu ilk sempozyumdan 20 gün sonra Artvin’de Yeşil Artvin Derneği kurulmuştu (17.07.1995).  Derneğin öncülüğünde yapılan çeşitli çalışmaların ve Artvin halkının kararlı mücadelesi sonrası Cominco A.Ş. Cerattepe’deki çalışmalarını 1998 yılında durdurmak zorunda kalmıştı. Cominco AŞ’nin o zamanki Genel Müdür Sabri Karahan da daha sonra Bergama Ovacık’ta yıllardır süren mücardele ve huhuki kmazanımlara karşın siyanürlü yöntemle altın madenciliğini yürüten eski adıyla Eurogold, daha sonra ismi değiştirilen Normandy’e genel müdür olmuştu.

Şirket isim değiştirip yeniden geldi

Şirket Carrettepeyi terk ettikten sonra yaklaşık beş yıl sessiz bir dönem yaşandı. 2003 yılında şirket adı değiştirerek, siyanürlü altın üretiminden vazgeçildiği duyurmuştu. Artvinliler de mücadeleye 1998 yılında kaldıkları yerden başlamak zorunda kalmıştı. Çünkü 9 Ağustos 2004 tarihinde, ebki Eurogold’un ortaklarından Kanadalı Inmet Minning girmasının sahibi olduğu Artvin Bakır Maden İşletmeleri A.Ş’ye Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı tarafından Cerattepe Madenleri için işletme ruhsatı verilmişti. Bölgenin en güzel ve biyolojik çeşitlilik açısından dünyada endemik bitki türlerine sahip olan küçücük Tiryal Gölü bile madencilik için su kaynağı olarak kullanılmıştı.

Madencilikte Yeni Yasal Düzenlemeler

Yeşil Artvin Derneği Yönetim kurulu üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Özalp’ın hazırladığı sunumda; Maden Kanununda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un (Kanun No. 5995 Kabul Tarihi: 10.6.2010) 3. Maddesi’nde yer alan “Özel Çevre Koruma Bölgeleri, milli parklar, yaban hayatı koruma ve geliştirme sahaları, muhafaza ormanları, 4.4.1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanununa göre korunması gerekli alanlar, 1 inci derece askeri yasak bölgeler, 1/5000 ölçekli imar planı onaylanmış alanlar, 1 inci derece sit alanları ile madencilik amacı dışında tahsis edilen ve Genel Müdürlük tarafından uygun görüş verilen elektrik santralleri, organize sanayi bölgeleri, petrol, doğalgaz ve jeotermal boru hatları gibi yatırım alanlarda…” ifadesine atıfta bulunarak, korunan alanlarda madencilik yapılabileceğine dikkat çekildi.

Madencilikte Yeni Yasal Düzenlemeler Şirketlere Yeni Teşvikler

Sunumda ayrıca, “Ham cevher ihracatının nakliye paralarının dahi devlet kasasından ödenmesi, kurumlar vergisinden beş yıl süre ile bağışıklık, SSK işveren hissesinin devlet hakkından düşürülmesi, ucuz elektrik sağlanması, kamu kuruluşlarının elindeki ruhsatların bölünmesi ve özel kesime açılması, özel şirketler lehine arazilerin kamulaştırılması, kanunlar çatışması yaratarak, sosyal barışın tehdit edilmesi gibi sakıncaları bulunmaktadır” denerek madencilikteki şu yasal düzenlemelere dikkat çekildi:

Madencilikte Yeni Yasal Düzenlemeler

MADDE 8 – “Devlet hakkı, ocaktan çıkarılan madenin ocak başındaki fiyatından alınır. Devlet hakkı;  IV. Grup Madenlerde % 2,  ancak Altın, Gümüş ve Platin madenlerinde % 4, Ruhsat sahibi tarafından beyan edilen ocak başı satış fiyatı Bakanlık tarafından denetlenir ve eksik beyanlar tamamlattırılır.”

Maden Sahalarının İhale Süreci Başlıyor

Tarih: 26.03.2011 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, yeni Maden Kanunu çerçevesinde ihalelerin başlayacağını ve sanayicilerin isteği doğrultusunda ilk grupta 1343 maden sahasının ihale edileceğini bildirdi. 24 Haziran 2010 tarihinde yeni Maden Kanunu, 6 Kasım 2010 tarihinde de uygulama yönetmeliğinin yürürlüğe girdiğini hatırlatan Bakan Yıldız, sahaların 30 Mart 2011 tarihinde ilan edileceğini ve Haziran ayında da ihalelerin başlayacağını vurguladı.

Özalp sunumunda ayrıca, “Sayın Yıldız Ruhsatların 10 yıllık olarak verileceğini, beşer veya 10′ar yıllık periyotlar halinde uzatılabileceğini söyledi. Herkes dengeli ve sağlıklı çevrede yaşama hakkına sahiptir (Anayasa md. 56). Çevreyi kirleten veya bazen bir faaliyetleri zarar gören veya haberdar olan gerçek veya tüzel kişiler idari makamlara başvurarak bu faaliyetlerin durdurulmasını isteyebilir” dedi. (www.rizenabiz.com)

Bu haber 702 defa okundu.