Son kale: Ziraat Bankası!

25 Haziran 2007 11:29 tsi
Artık Türkiye’nin 10 en büyük bankası içinde yabancı sermaye bulunmayan tek bir kurum kaldı. Ziraat Bankası. Yabancılar finans sektörünü parsellerken, bir bankamıza 10 metrekarelik havale odası bile verilmiyor! İşte Bakanlar Kurulu’nda BDDK Ba

Bankaların ve finans dünyasının yabancılaşması süreci zaten uzun zamandır kamuoyunun hem merakını hem de kaygılarını topluyor. Elbette bu endişenin en sıcak örneği Oyakbank oldu.

Oyakbank’ın “kendine özgü” durumu bu kaygıları biraz da kızgınlığa tahvil etti ama sanırız “yabancılar” ve sınırsız özelleştirme sevdalıları açısından dosya henüz kapanmış da değil.

Küçük ve orta boy bankalar bir yana, Türkiye en büyük 10 bankası içinde artık yabancı sermaye bulunmayan tek bir kuruluş kalmış bulunuyor. O da Ziraat Bankası!  Yani herkesin ezberlediği oranla, finans sektörünün yüzde 42'si "hâkim ortak, stratejik ortak veya borsadan ortak" yollarından biriyle küresel sermayenin eline geçti.

Bankaların yabancıların eline geçmesi konusunda, iyi midir kötü müdür tartışması da bitmiş değil. Üstelik cepheler de keskinleşmiş durumda. Yani ya topyekün karşı ya topyekün satalımcılar var.

Fakat meseleyi dört başı mamur biçimde ve hem iyisi hem de kötüsü ile ortaya koyan bir çalışma yok. En azından ilgili resmi kurumların ve başta BDDK’nın böyle bir çalışmayı, herkesi ikna edecek donelerle imar etmesi gerekiyor.

Kabul etmek lazım: Zararları var!

Yabancı bankaların sınırda sermaye yeterliliği ile çalıştığını, sermayelerinin diğerlerine göre daha hızlı aşındığı yakın tarihli tecrübeler zaten sabit. Banka ve kredi kartları ile ilgili düzenlemeyi en fazla ihlal edenler içinde yine yabancılar ön sıralarda.

Bir önceki Bakanlar Kurulu toplantısının ana eksenlerinden biri de bu meseleydi. Ekonomiden sorumlu ve bağlantılı bakan ve bakanlıkların banka satışlarını küreselleşme ve liberalizasyon bağlamında kabul ettikleri bilinmeyen bir nokta değil ama.. Bu konuda tüm kabinenin aynı noktada olduğunu söylemek de mümkün değil.

Bu kabine toplantısında BDDK Başkanı Tevfik Bilgin tam da bu konu üzerinde hükümeti bilgilendirme brifingi verdi ve bakanların da yanıtlanması müşkilce sorularına muhatap oldu.

Sektördeki 'yabancı payı' dosyası bakanların da ilgisini çekiyordu ve bu sadece bir merak değil, endişe de içeriyordu. Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen bilinen bir örneği tekrarladı ve  Polonya'da yabancı sermayenin mali sektöre hakim olduğunu, bu bankaların teminat mektubu vermekte çok zorlandıklarını anımsattı.

Polonya örneğinin anlamı şuydu. Polonya tıpkı Türkiye gibi müteahhitlik hizmetleri konusunda gelişmiş bir ülke. Yabancı ülkelerde önemli yatırımlar gerçekleştiriyor ve büyük kaynakları ülkesine getiriyor. Daha doğrusu, “du”! Şu an Polonya’da bu sektör yok olma aşamasında.

Oda bile vermiyorlar!

İşte bu durum, BDDK Başkanı’na soruldu. Yanıtı ise oldukça kısaydı. “Evet, farkındayız.” Bir başka bakan yabancıların Türkiye’ye yeterli sermaye aktarmadığını savundu. Yine bir başka bakan da, örneğin Yunan bankalarının Balkanlar'da etkili olduğuna belirtti ve ve Türk bankalarının da bunu yapması gerektiğini söyledi.

Aslında kastedilen şuydu. Yabancılar Türkiye’de banka alıyorlardı ama bizim oraya gidip banka almamamızı açık biçimde engelliyorlardı. Gerçi kanunen bir engel yoktu ama öyle zorluklar çıkarıyorlardı ki, değil banka almak şube açmak isteyen bile bin pişman ediliyordu.

Örnek mi? Ziraat Bankası İskeçe’de Türklerin neredeyse sadece havale yapabilmesi için 10 metrekarelik bir alan talep etmiş, etmişlikle kalmıştı. Aylardır mücadelesi sürüyordu. İstenen ne banka alınması, ne de ortaklıktık. Bir şubecik oradaki Türklerin işini kolaylaşıracaktı.  Ama Yunanistan’ın Türkiye’de satın aldığı bankalar takır takır işliyordu.
 
Haberde kullandığımız fotoğrafın ilgisine gelince. Bu fotoğraf Ata’nın 31 Ocak 1931’de Ziraat Bankası’nı ziyaret edip “defterlerine bakarken” çekilmiş.

Bu haber 546 defa okundu.