Putin geliyor: İşte çantasındaki gizli dosyalar!

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Pazartesi günü Türkiye’ye geliyor. Putin’in ziyareti ilgi uyandırırken Türkiye’de Putin ile ne konuşulacağı merak konusu… Putin’in neden geldiği de… “Son Küresel Kart: Amerikan Turanı” kitabı ile Rusya’yı ve küresel dengeleri anlatan Prof. Dr. Hasan Köni ile Putin’in ziyaretini konuştuk.

Rusya Büyükelçisi İvanovskiy Putin’in 25 Haziran’daki ziyaretiyle ilgili “Putin enerjide işbirliğini görüşmeye geliyor, başka bir gündemle değil” demiş. Putin neden geliyor? Ajandasında sadece enerji mi var?

Rusya bu son gelişmeler karşısında Türkiye’nin gerçek bir dost olabileceğini gördü. Eğer ciddi bir hükümet kurulabilirse ilişkilerde Atatürk dönemine dönülebilir. Rusya o dönemde Türkiye’yi her şeyiyle destekleyen önemli bir dosttu. Taksim’deki heykelin ardında iki Rus General de var. Bunu unutmayın…

Ciddi bir hükümetten kastınız ne? Tek başına bir iktidar mı?

Ciddi bir hükümet tek başına güçlü bir iktidar da olabilir güçlü bir koalisyon da. Önemli olan içerdeki yapıyla çatışmayan bir iktidarın olması. Yeni iktidarın iç ve dış politikada sağlam adımlar atması lazım. “Yok vatana ihanet yok ülkeyi satıyor” bu tür tartışmaların olmaması lazım. Suni tartışmaları bırakıp adamlarını atabilecek bir hükümet olmalı. Asker de bu yeni hükümetin dış politika tercihlerini desteklesin ki başarı gelsin.

Tekrar ajandaya dönelim…

Rusya ABD’nin füzelerinden rahatsız. Geçtiğimiz günlerde Putin “füzeleri Türkiye’ye yerleştirin” dedi. Putin’in ziyaretinde bu gizlice konuşulacak.

Peki, Rusya neden füzelerin Türkiye’ye yerleştirilmesini istiyor?

Çünkü “size güveniyoruz, siz ‘saçmalamazsınız” diye düşünüyorlar. Diğer yandan Putin geldiğinde elbette enerji de görüşülecek. Bir de ekonomik ilişkiler var. Örneğin alışveriş merkezleri… Neredeyse Türkiye’den çok daha fazla Rusya’da açılan Türk alışveriş merkezleri var. Türklerin herhangi bir hareket yapmasından şüphe etmiyorlar. Kendisini rahatsız eden ABD. İşte bu yüzden geciken bir dostluğa geri dönülüyor. Bu batıdan kopmak anlamına gelmiyor elbette. Ama kendisi gibi batıya yönelmiş olan bir devletle yoğun işbirliği yapılacak. Yeni bir çağ açılıyor bana kalırsa…

Türkiye Soğuk Savaş sonrasında oluşan tek kutuplu dünyadan rahatsız ve soğuk savaş tehlikesi geçtiği için de kendisine bağlı olduğu kampın dışında yeni alternatifler değil ancak yeni partnerler arıyor. Büyükanıt’ın Harp Akademileri’ndeki konuşmasını da bu şeklide okumuştum. Peki, Türkiye’nin Rusya ile ilişkilerinin gelişmesi iç politikasına nasıl yansıyacak? Türkiye’nin içyapısının uluslar arası gelişmelerden etkilendiğini düşünüyorum. İkinci dünya savaşı sonrasında çok partili hayata geçtik. Amerika ile ilişkilerimiz güçlüyken belki demokrasimizin durumu pek sorun olmuyor ancak AB ile ilişkilerde içyapımızda demokratik tartışmalar çoğalıyor.

Putin’i demokratikleşmemek ile eleştiriyor Amerika… Ama Amerika da demokratik değil artık. Çıkarttığı son yasalara bakın. Demokratikleşme söylemi bir baskı aracına dönüştü. Rusya da Türkiye de daha fazla demokrasi istiyor ancak ülke içinde muhalif yapıların desteklenmesi şeklinde bir demokratikleşmeye iki ülke da karşı çıkıyor.

Türkiye-Rusya ilişkilerinde değinilmesi gereken bir nokta da Erdoğan-Putin dostluğu… Sizce Erdoğan-Putin dostluğu iki ülke ilişkilerine katkı yaptı mı? Bir de Erdoğan iktidardan giderse bu Türk-Rus ilişkilerine nasıl yansır? İlişkiler soğur mu yoksa “devamlılık esastır” mantığından yola çıkarsak kaldığı yerden devam mı eder?

Bana kalırsa kaldığı yerden devam eder. Hatta 22 Temmuz sonrasında başka bir koalisyon kurulursa Türkiye-Rusya ilişkileri daha da gelişebilir. Türkiye’deki muhalefet hafif ABD ve AB muhalifi… Öte yandan çağımız enerji çağı. Üretimin temeli enerji. Biz Amerika’dan sadece silah aldık.

Son olarak Dugin’i konuşalım… Duma’nın Dış ilişkiler Danışmanı Alexandr Dugin bir gazeteye yaptığı açıklamada “Rusya sizi ABD’nin olduğu kampta görmek istemiyor” diyor. Hatta daha ileri giderek “Atatürk de Avrasyacıydı” diyor. Öte yandan geçtiğimiz haftalarda da benzer bir açıklama yapan Dugin’in sözleri “Rus jeopolitiği” isimli kitabında yazdıklarıyla çelişiyor. (Kitap ile ilgili önemli bir değerlendirme için tıklayın) Yanlış hatırlamıyorsam Dugin kitabında Türkiye’yi “diğer” kampta konumlandırıyordu ve Rusya’nın geleceği için yaptığı planda Türkiye’ye yer yoktu. Dugin kitabında daha çok Moskova-Tahran-Berlin üçgeni kuruyor. Dugin ve Rusya mı fikir değiştirdi yoksa bu söylenenler konjonktürel mi?

Elbette Rusya’nın fikri de değişmeye başladı. Geçtiğimiz günlerde Milliyet’te bir yazı çıkmıştı. Amerika Türk halkını kaybetti diyen bir yazıydı. Bu önemli… Rusya ve Türkiye arasında çok yoğun bir stratejik ortaklık olmaz tabii ama bu kadar ekonomik yakınlaşma sonrasında ilişkiler belli bir boyuta varacaktı. İki ülkenin de buna ihtiyacı vardı. Bakın son bir şey söyleyeyim: Amerika’da gittiğimiz toplantılarda demokratik aks konuşuluyor. Bu aks İsrail, Türkiye Hindistan, Pakistan ve Japonya’dan oluşuyor. Bu demokratik aks olarak adlandırılıyor. Rusya bundan endişeliydi. Bu sıkışıklıktan çıkması için aksın iki ucunun yani Türkiye ve Japonya’nın aks ile ilişkilerinin zayıflaması gerekiyordu. Bu durum Rusya’yı rahatlatır. Ayrıca bu demokratik aksın gerçekleşmesi de artık zor görünüyor. Bunu Türkiye’nin tavrından anlayabiliyoruz.

Röportaj: Yahya Bostan