Paranızı yabancıya verir misiniz?

22 Haziran 2007 13:02 tsi
Türk bankalarının hızla elden çıkmasının sonuçlarını somut olarak anlamak gerekiyor. Zira bir kere iş işten geçtiğinde, finansın yabancılaşması evinize, cüzdanınıza kadar giriyor ve ekonomik-ticari yapıyı zehirli bir sarmaşık gibi sarıyor. O sarmaşığın ek

Bankaların hızla ve geniş bir pay elde ederek “hakim” pozisyona gelmesinin, biraz sonra aktaracağız ama geride kalan bir-iki önemli bankanın da özelliştirilmesi ihtimalinin sonu nereye varacak?

Yani bu işin sonu ne olacak? Bunun için öncelikle yaratacağı dalgalanma ve sonuçlara bakmak gerekiyor. Hemen kabul edilmesi gereken ilk nokta, bankaların yabancıların eline geçmesinin “bankalarla sınırlı” kalmayacağı.

Finans sektöre entegre bir sisteme bakıyor ve doğal olarak her radikal değişim geniş bir alanı etkiliyor. Aracı kurumlar, sigorta mimarisi de bu tabloya “eşyanın tabiatı gereği” eklendiğinde, yabancılaşma etkileri ekonominin tüm sektörlerine de kaçınılmaz olarak bulaşıyor.

İkinci konu bu bankaların geniş bir arşive sahip olması. Burada rahatsız edici olan bi arşivin kritik bilgileri depolamış olması. Tüm sektörler, firmalar, bireyler, hakkında önemli bilgiler var burada.

Gelir, gider, servet, tüketim skalaları eksiksiz halde burada birikmiş durumda. Yani önemli ticari bilgiler yabancıların bilgi dağarcığına geçiyor.

Karekterleri değişebilir…

Yabancılaşmış bankalar sundukları hizmet ve bunun karşılığında aldıkları ücretleri de değiştirebilir. Örneğin kredi verme politikalarını yükseltip, uzun vadeli kar getirecek işlemlerden uzaklaşabilirler. Bu önemli. Çünkü yatırım potansiyelini düşürür. Risk alma eğilimini azaltmak yolunda kısa vadeli ve kolay kâra yönelebilirler.

Bu durumun hem iyi hem kötü tarafı olabilir. Örneğin artık yabancı bir banka oldukları için dışarıdan daha kolay ve büyük  kaynaklar bulabilirler. Ama bunları kredi olarak kullandırıp kişileri daha çok borç yükü altına sokabilirler.

Hemen tahmin edilebileceği gibi tersi de söz konusu olabilir! Buradan topladıkları parayı başka bir ülke ve yatırımda kullanmayı tercih edebilirler. Daha karlı gördükleri her alan ve olayla bunu rahatlıkla gerçekleştirebilirler.

Birikiminize daha az kar gelir mi?

Bu halde Türkiye’deki bankalar arasında yaşanan mevduat birikimlerine uygulanan faiz çekişmesi de hasar görebilir. Yani bu faizler düşebilir. Bunlardan ayrı ve önemli bir durum daha ortaya çıkabilir.

O da devletin ekonomi politikalarının ve etkinliğinin bu bankalar üzerindeki yönlendiriciliğinin sakatlanması. Ya daha kibar bir ifadeyle azalması. Bu çok beklenen ve mümkün bir olasılık.

Devletin kontrolü azalır!

Yani devletin ekonomi yönetimi bankalardan zaman zaman istediği yardımların karşılığı bulamaz! Örneğin Türkiye’de devlet senetlerine hep ilgi göstermiş olan bankaların yabancılaşması bu arzuyu sekteye uğratabilir. Makro ekonomik politikalar açısından da kontrol zorlaşabilir.

Genel hatları ile olası dalgalanmalar böyle. Fakat bankaların yabancılaşması süreci devam da edebilir. İsim vermeden söylemek gerekirse ismi çok bilinen ve arkasında devletin bulunduğu bazı eski bankaların el değiştirmesi, özelleştirilmesi söz konusu olabilir. O halde şimdi, “yüzde 42”lik yabancılaşma oranı daha sert ve sık eleştirilere maruz kalacak demektir.

Bu haber 333 defa okundu.