İsrail daha çok tecrit olabilir

20 Aralık 2011 13:41 tsi
'ABD cesur adımlar atmazsa Arap Baharı'nın dikkati Filistin'e yönelir'

Eski ABD Dışişleri Bakanı James Baker, Habertürk ABD muhabiri Gülveda Özgür'e konuştu Röportajdan ilgili kısım.

S: Arap Baharı bu süreci nasıl etkiler?
James Baker: Eğer ABD, İsrail-Filistin meselesinde cesur adımları doğru zamanda atmazsa, ve Ortadoğu ile Kuzey Afrika’daki ayaklanmalar, Arap halkının dikkatini iç meselelerden, Filsitn davasına yöneltirse, korkarım Arap Baharı Arap kışına dönüşme tehlikesi ile karşı karşıya kalacak. Bu senaryo gerçekleşirse, İsrail’in hem bölgesinde hem de Ortadoğu dışında daha fazla tecritine yol açacak. Bu da ABD’nin bölgede oluşabilecek karışıklıktan dolayı bazı suçlamaları üstlenmek zorunda kalması anlamına gelecek. ABD Ortadoğu’ya tek başına barışı getiremez. Washington’un rolü tarafları doğrudan müzakereler için ikna etmek ve barışın sağlanmasında yardımcı olmak. Geçmiş tecrübelerimiz başarabilceğimizin kanıtı, ancak bunun için Washington yönetiminin kararlılğı gerekli.


S: Ortadoğu ülkelerini en fazla ziyaret etmiş bir Dışişleri Bakanı olarak Arap baharı’nı nasıl okuyorsunuz?
James Baker: Arap Baharı, Oratdoğu’daki siyasi ve sosyal yapıyı kimsenin tahmin edemeyeceği şekilde değiştirme potansiyeline sahip. Arap Baharı’nın yaşandığı ülkelerde halkın dış politika ile görüşleri her zamankinden daha önemli olacak, buda Arap Liderlerin İsaril ile ilişiklerini normalleştirme sürecini zora sokacak. Orta ve uzun vadede Arap Baharı, eğer bölgede demokrasi ile insan haklarının yayılmasını sağlayacaksa ve ekonomik istikrar ile adalet getirecekse, bölge için olumlu bir gelişme. Ancak kısa vadedeki beklentiler problemli olabilir. Başta Suriye olmak üzere, Irak, Afganistan, Pakistan, Yemen ve Bahreyn’deki belirsizlikler, özellikle bu ülkelerin bölgedeki diğer ülkelere yakınlığını göz önünde bulundurusak, bir ülkede yaşanan sorunlar diğerlerine kolaylıkla sıçrayabilir. Arap dünyasında böyle bir manzara oluşması, bölgedeki barış çabalarına ve demokrasi hareketlerine ciddi zarar verebilir, en önemlisi de bölgedeki istikrarsızlık terörü canlandırır. ABD’nin ve uluslararası toplumun El-Kaide ile mücadelesi şimdilik başarılı sonuç verse de, terrör örgütü üyeleri hala aktif. Bu bölgenin istikrarı için büyük bir tehlike oluşturuyor. ABD Arap dünyasındaki gelişmeleri genel değil ülkeler bazında çıkarlarını gözeterek değerlendirmeli ve dış politikasını Arap Baharın’ı yaşayan ülkelere gore değil, bölgedeki her ülkede yaşanan farklı gelişmelere göre belirlemeli.

S: ABD ve Türkiye arasındaki Model ortaklık’tan sizin çıkardığınız anlam ne?
James Baker: Benim dönemimde Türkiye ile ABD arasındaki ilişikiler askeri işbirliği ile sınırlıydı. Türkiye bizim için stratejik bir ortaktı. Ancak son on yılda iki ülke arasındaki işbirliği alanları arttı. Model ortaklık iki ülkenin çıkarlarının örtüştüğünü de gösteriyor Washington Ankara ile daha sık konuşur oldu. Stratejik ortaklıktan model otraklığa geçiş iki ülke arasındaki işbirliğini, terörle mücadelede, ticaret, ve ekonomik alanlarda da geliştirme firsatı veriyor. Nitekim Obama Yönetimi bir çok alanda Türkiye ile birlikte çalışıyor, buna ekonomik ve ticari ilişkileri geliştirmek de dahil. Türkiye bölgesinde oynadığı rol gereği, artık Washington Ankara ile bir çok konuda danışıyor. Model ortaklıkla birlikte iki ülke arasında resmi ve gayri resmi ziyaretler sayısında ciddi artış sözkonusu. Öte yandan Türkiye ekonomik başarısı ve seküler yapısı ile bölge ülkelerine örnek olabilir. Bölgede Müslüman çoğunluğu olan tek demokratik ülke. Dolayısıyla Arap Baharını yaşayan ülkeler Türkiye’nin demokrasi tecrübesinden dersler çıkarabilir. Arap Baharı’nın etkilerini tahmin etmek için çok erken, çünkü Ortadoğu’da değişim süreci hala devam ediyor. Türkiye’nin bölgede oynadığı rol Washington tarafından yakından izleniyor.

Bu haber 974 defa okundu.