Şifre: Suriye Kürtleri

27 Ekim 2011 08:25 tsi
Türkiye’nin Suriye politikası, sadece kendisini ya da muhatabını değil, neredeyse tüm bölge dengelerini etkileyecek kadar önemli.

Suriye’nin şifresi Kürtler

Türkiye’nin Suriye politikası, sadece kendisini ya da muhatabını değil, neredeyse tüm bölge dengelerini etkileyecek kadar önemli. Elbette Ankara’nın yapabileceklerinin bir sınırı var. Ama bu durum, atacağı adımların önemini azaltmıyor.

Sıkça unutulan bir diğer gerçek şu: Suriye’yi konuşmak, aynı zamanda bölgeyi konuşmak. İran’ın uluslararası sistem karşısındaki pozisyonundan, Türkiye’nin dönüştürücü gücüne kadar pek çok başlığı ele almak aynı zamanda. Diğer yandan, son yıllarda giderek belirginleşen küresel kapışmanın odağında da Suriye var.

Sıkça dile getirdiğim bir eleştiriyi kısaca tekrarlayayım. Türkiye kamuoyunda, sorunu uluslararası merkezler üzerinden okuma alışkanlığını kıramayanlar, Şam’ı üfleyip yıkabilecekleri kartondan bir kale gibi gördüler ya da gösterdiler. En kötüsü de, Suriye’yi daha iyi tanıması gereken bazı dindar kesimlerin de bu koroya eşlik etmesi oldu. Hatta bu kesimin, hükümetin Suriye politikalarını sıkça yetersiz olmakla suçladığını da ekleyelim.

Herkesin Ankara’dan beklentisi farklı olabilir. Kimisi uluslararası sistemin İran’ı dönüştürme projesinin bir parçası olarak, kimi Suriye üzerindeki hesapları adına, kimi de gerçekten oradaki diktatörlüğün yıkılması için bunları ifade edebilir. Hükümetin Suriye politikası kuşkusuz tüm bunları ve daha fazlasını dikkate alıyor: Ancak sergilediği duruş, bu beklentilerin hayli uzağına düşüyor. Kanaatimce doğrusu da bu.

Ankara’nın Suriye politikasının doğruları, birilerini rahatsız etse de, kendi gerçeklerini ve gelecek tasavvurunu yansıtıyor.

Şifre: Suriye Kürtleri

Türkiye’den baktığınızda Suriye’de ne görürsünüz. Uzun bir kara sınırı, toplumlar arasında hızla gelişen ekonomik entegrasyon, tarihsel yakınlıklar. Yahut toplumun önemli bir bölümünü temsil edemeyen, baskıcı bir rejim. Öte yandan kritik zamanlarda PKK’yı destekleyip size karşı kullanan bir yapı. İran’ın Ortadoğu politikalarının en önemli ayağı. Bu listeyi uzatabilirsiniz.

Bunların hepsi doğru; ama tüm bunlar doğruları istediğiniz gibi yan yana sıralayıp, dilediğiniz gibi hareket etme imkanı vermiyor size.
Birkaç gelişme hatırlatalım. Henüz Suriyeli Kürt lider Meşal Temmo öldürülmeden önce, Kuzey Irak Kürtlerinin iki önemli ismi, Mesut Barzani ve Celal Talabani, Suriye Kürtlerine, olup bitenden uzak durmaları ve Beşar Esad’la müzakerede bulunmaları tavsiyesinde bulunmuştu.

Ardından Meşal Temmo öldürüldü. Bir anda Suriye Kürtleri, sıcak denklemin içine girmeye hazır hale geldi ya da getirildi. Nitekim önceki gün Mesut Barzani, bizzat Beşar Esad’dan gelen ziyaret talebini geri çevirdi. Bu gelişmenin altını çizelim. Birincisi artık Suriye Kürtleri, yaşadıkları ülke üzerindeki hesaplaşmanın aktif bir parçası haline geliyor. İkincisi bu süreçte Kuzey Irak Kürtleriyle aralarındaki yakınlaşma daha da artacak. Üçüncüsü, bu yakınlaşmanın büyük resimdeki hamisi Ankara olacak.

Barzani Tahran yolcusu

Elbette, bu tür gelişmeler önemli aktörlerin bir anda tasfiye olacağı anlamına gelmiyor. Nitekim bu tür dengeleri çok iyi gözeten Mesut Barzani, beklenen Ankara ziyareti öncesinde Tahran yolcusu.  Barzani, önümüzdeki dönemde, Türkiye üzerinden Suriye ve Irak Kürtlerini içine alacak büyük hamle öncesinde, dikkate alınması gereken bir aktör olarak İran’ı da ziyaret ediyor. Bu kelimenin tam anlamıyla, ‘Bundan sonra olacaklar sizin aleyhinize değil’ mesajının verileceği bir ziyaret. Ancak Tahran’ın bunu nasıl anlayacağını birlikte göreceğiz.  

Türkiye’nin Suriye politikasının merkezinde bu ülkede yaşayan Kürtler yer alacak. Bölgenin ve tarihin dinamikleriyle baktığınızda doğrusu da bu zaten.

Nasuhi Güngör / Star

Bu haber 1,456 defa okundu.