Mısır-İsrail ilişkileri de kopma noktasında

11 Eylül 2011 08:50 tsi
İsrail, Türkiye'nin ardından kendisi için hayatî önem taşıyan Mısır ile de kriz yaşıyor. Dün Kahire'deki İsrail büyükelçiliğini basan Mısırlılar, güvenlik duvarlarını yıkıp içeri girdi.

Saatlerce süren çatışmalarda 3 kişi ölürken binden fazla kişi yaralandı. Tel Aviv, binada mahsur kalan diplomatları için ABD'den yardım isterken devreye Obama girdi. İsrail elçisi, uçakla kaçmak zorunda kaldı.

Ortadoğu'daki tek dostu olarak adlandırılan Türkiye'yi kaybeden İsrail, güvenliği için hayatî önem taşıyan Mısır ile de ilişkileri kopma noktasına getirdi. İsrail'in geçen ay sınırda 5 Mısırlı polisi öldürmesinden bu yana Tel Aviv'in Kahire büyükelçisinin ülkeyi terk etmesi için protesto gösterileri düzenleyen Mısırlılar, dün elçilik binasını bastı. Yaklaşık 10 bin kişi, balyozlarla elçilik önündeki 2,5 metrelik duvarları yıktı. Bölgeye gönderilen güvenlik güçleriyle saatlerce çatışarak büyükelçiliğe giren göstericiler, İbranice, Arapça ve İngilizce olmak üzere çok sayıda evrakı ele geçirdi. İsrailli elçilik mensupları binada mahsur kalırken, diplomatların kurtarılması için Tel Aviv'in talebi üzerine Amerika devreye girdi. Hem ABD Başkanı Barack Obama hem de Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, ülkenin fiilî cumhurbaşkanı konumunda bulunan Ordu Yüksek Konseyi Başkanı Mareşal Hüseyin Tantavi ile görüşerek 'büyükelçiliği korumak ve güvenliğini sağlamanın, uluslararası yükümlülükleri olduğunu' iletti. Ardından Kahire'nin en yüksek binalarından birinin son iki katında yer alan elçiliğe giren Mısırlı komandolar, mahsur kalanları dışarı çıkarmayı başardı.

Aileleriyle birlikte Kahire Havalimanı'na getirilen 80 elçilik çalışanı, İsrail Hava Kuvvetleri'ne ait bir uçakla saat 04.40'ta Tel Aviv'e doğru hareket etti. Elçilik önünde çıkan olaylarda 3 kişi ölürken bin 93 kişi de yaralandı. Olaylar, Türkiye'nin Mavi Marmara baskını sebebiyle İsrail ile diplomatik ilişkilerini asgari seviyeye düşürmesinin ardından meydana geldi. Kriz, aynı zamanda Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın yarın başlayacak Kahire ziyareti arefesine denk geliyor. Türkiye'nin İsrail büyükelçisini sınırdışı etmesi ve iki ülke arasındaki askerî ve ekonomik ilişkileri askıya alması, Mısır medyası tarafından İsrail ile benzer sorunlar yaşayan Kahire'ye örnek olarak gösteriliyordu. Geçtiğimiz ay İsrail'in Elyat kenti yakınlarında meydana gelen saldırının ardından İsrail ordusunun Mısırlı 1 subay ile 4 askeri öldürmesi ile iki ülke arasında gerginlik başlamıştı. Mısır kamuoyunun önemli bir kısmı İsrail'e karşı tavır ve eylem beklentisi içine girmiş, düzenlenen gösterilerde 1979 Camp David Anlaşması'ndan çekilme ve İsrail ile ilişkileri dondurma talebi dile getirilmişti. Mısır'ın İsrail ile diplomatik ilişkilerini kesmesi ve İsrail için bir emniyet supabı anlamına gelen 1979 tarihli Camp David Anlaşması'nı iptal etmesi durumunda Tel Aviv'in çok daha zor durumda kalacağı ifade ediliyor. Son gelişmelerle beraber, Mübarek rejimi döneminde genel olarak istikrarlı olan Mısır-İsrail ilişkilerinin rejim değişikliğiyle birlikte artık geride kaldığı yorumları yapılıyor.

Üst düzey bir İsrailli yetkili, dünkü olayları kınarken, Mısır Büyükelçiliği'ne düzenlenen saldırıyı "diplomatik kuralların çok vahim ihlali" olarak nitelendirerek; "İsrail ile Mısır arasındaki barışçıl ilişkilere vurulmuş bir darbe" olarak değerlendirdi. Geceyi dışişlerindeki kriz masasında geçiren İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Kahire'deki İsrail büyükelçiliğine yönelik saldırının çok ciddi bir olay olduğunu belirterek, "Olaylar daha da kötü sonuçlanabilirdi. Bir felaketi önlediğimiz için çok memnunum." dedi. İsrail basınına göre, Netanyahu, olaylar sırasında Kahire'deki binadaki mahsur kalan elçilik mensuplarıyla 3 kez haberleşti. Netanyahu, Mısır istihbaratının başkanı General Murad Kuvafi ile de görüşerek, büyükelçiliği korumak üzere daha fazla güvenlik görevlisi sevk edilmesini istedi.

SADECE BİR KONSOLOS KALDI

Ancak daha sonra Netanyahu ile Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman'ın "Mısırlı güvenlik güçlerinin protestocular üzerindeki kontrolü kaybettiği" görüşünden hareketle güvenlik güçlerine, elçilik çalışanlarının boşaltılması talimatını verdikleri belirtildi. Bu doğrultuda İsrail Hava Kuvvetleri'ne ait bir uçak Kahire'ye gönderilerek diplomatlar ve aileleri İsrail'e getirildi. İsrail, Mısır Büyükelçiliği'nde geride bir tek diplomat bıraktı. Söz konusu diplomatın "konsolos" olduğu ve büyükelçiliğin durumuyla ilgili karar verilinceye kadar Mısır'da kalacağı bildirildi. Netanyahu, ABD Başkanı Barack Obama'ya da yardımından dolayı teşekkür ederken, büyükelçilik önündeki olayların önlenmesindeki gayretleri nedeniyle Mısırlı yetkililere ve güvenlik güçlerine de teşekkürlerini iletti. Dünkü olayların ardından Mısır alarma geçti. Mısır Başbakanı İssam Şerif, Mısırlı protestocuların İsrail Büyükelçiliği'ne girmesiyle ilgili olarak kabineyi kriz toplantısına çağırdı. Mısır Dışişleri Bakanı Muhammed Kemal Amr, Avrupa'ya yaptığı resmi geziyi yarıda kesip Kahire'ye döndü. İçişleri Bakanlığı, polis memurlarının iznini iptal ederek, hepsini göreve çağırdı.

Zaman

Bu haber 1,054 defa okundu.