Türkiye-ABD: Sözün bittiği yer!

28 Mayıs 2007 16:27 tsi
Amerika ve Kuzey Irak ile ilgili iki haber, Türkiye’nin ‘gerçek’ duygularını iyi anlatıyor!.. O duygular her iki muhatabın da işine gelmiyor. Fakat ‘arada derede’ bir konu bulunuyor. Ve elbette hep olduğu gibi bir de kâbus se

Çok değil, tatsız çuval olayından sonda üstünde en çok kalem oynatılan konulardan biri, olası ve uzak ihtimal sayılan “Türk-ABD çatısması”ydı. Ne denli gerçek bulunmasa da, Kuzey Irak’a yapılacak bir girişim, bu fazla heyecanlı senaryoyu yeniden gündeme getirecek gibi.

Tabii biz konunun öneminin ve tehlikesinin farkına iç çekişmeler yüzünden farkına varabilirsek. Ankara, bölgeye yapılıcak bir sıcak müdehalenin içeriği ve zamanlaması konusunda uzun zamandır kafa patlatıyor.

Silahlı Kuvvetler kendi açısından sözünü söyledi. İktidar ise üzerin “bol politik sos dökerek” yarım yamalak destek verdi. Bunlara rağmen operasyonun olma ihtimali konusunu çok ciddiye alan iki kesim bulunuyor.

Kuzey’in kaygısı!

Kuzey Irak’taki bölgesel Kürt yönetimi muhtemel girişimin gerçekleşme olasılığını o denli ciddiye almış halde ki, “siper kazdırıyor”. Bölge Kürtlerinin ileri gelenlerinin açıklamaları da hep aynı tasayı yansıtıyor.

Kazılan siper “ne kadar derin”dir ve bu açıklamalardaki “elimiz armut toplamaz” tonu ne kadar koyudur belli değil ama Kuzey Irak Kürt yönetiminin Türkiye’nin operasyon ihtimalini yüksek gördüğü bu tutumlardan hemen anlaşılıyor.

Bu inancı onlarda oluşturan sadece Türk basınında çıkan yazılar olabilir mi? Yoksa daha farklı odaklardan gelen başka bilgilere mi sahipler tartışmalı.

Batı’nın kaygısı!

İkinci kaygılı kesim ise elbette ABD. ABD’nin tutumu ise aslında en açık biçimde 2 F-16’nın iki ülke ilişkilerinde ilk kez Türkiye sınırı aşması ile belirginleşti. Acaba öyle mi?

Bağdat’ın düşmesinden sonra Türkiye’de bir çok yazar artık ABD ile komşu olduğumuzu ve oyunu buna göre kurmamız gerektiğini kaleme almıştı. Doğruluk payı bulunan bu analiz, sınırları Amerikan F-16’ları korunduğu anlaşılan yeni Irak görünümü ile pekişmiş bulunuyor.

Yani derin diplomatik söylevleri ve bakışı ötelerseniz, ABD bize “burası bizim topraklar” demiş oldu! Tabii mesaj buysa ve ABD elçisinin “4 dakika değil 1 dakika sınırı geçtik” düzeltmesindeki “ciddiyeti” bir yana koyarsanız, “buradan ötesi yasak” sonucu rahatlıkla çıkarılabilir.

E, hani anlaşmıştık!

Bu mesajı anlamakta bir zorluk yok. Hele bahis konusu uçakların Irak’ın içinden buraya taşındığı bilgisine de sahipsek. Ama o zaman da şunları söylemek lazım değil mi? Hani teröre karşı ve PKK’ya karşı birlikte savaşacaktık ve ABD bizim yanımızdaydı? Hani cevval Türk basının yazılarında “sınırlı ve kısa” bir harekat için birlikte hareket edecektik? Ve hani Edip Başer paşanın görevden alınmasına üzülmüştük?

Elbette okurlarımız içinde bu satırları safiyane bulanlar olacaktır. Fakat asıl söylemek istediğimiz, ABD’nin bu bölgeye yapacağımız bir operasyonun “sınırlı ve kısa süreli” olmasına da karşı çıktığı ihtimali!

Amerika bu konuda kesin ya da imâ dahi içeren bir onay vermiş değil aslında. En azından bu konuda suçları olduğunu söylemek hakkaniyete sığmaz. O halde Türkiye’de bu hava nasıl oluştu?

Bu havanın kuşkusuz en büyük sorumlusu, ABD ile Türkiye arasında geçen yüksek dereceli görüşmeleri “içeriden” ve “perde arkası” tınısıyla veren Türk basının bazı kalemleri.

Ter içinde uyanmak…

Belki öyle.. Hatta seçime kadar olası bir giriş(im)de olabilir. Ancak bugünkü hava bunu söylemiyor. Yani ABD bu işe sıcak bakmıyor. O halde nihai bir soru sormak gerekiyor. Amerika’ya rağmen, hadi korkmadan soralım, Amerikan ordusu ile çatışma riski alınarak bu operasyon yapılabilir mi?

Bu sorunun yanıtı tartışmalı. Bunun yanında “Amerika bu çatışmaya girerse onlara faydası olabilir mi” diye soran bir kesimin olduğunu da unutmadan belki şunu söylemek daha doğru olur..

ABD’nin hilafına bölgeye girmek “askeri sonuçlar açısından üzücü olmaz” ama politik ve ekonomik sonuçları olabilir. Yaklaşan seçimler ve ülkede yabancılara ait büyük miktardaki sıcak para hesaplandığında siyasi erkin bu kararı vermesi zor görünüyor.

Burada kabul senaryosu olarak dillendirilen bir teoriyi de dillendirmek şart. O da aslında ABD’nin Türkiye’nin bölgeye ama Kuzey’e değil “orta”ya kadar gelmesi. Bu çarpıcı iddianın dayanağı, Irak’ta umutları kaybolan ABD’nin Bağdat’ta açılmış pandora kutusunu Türkiye’nin eline bırakmak arzusu!

Mümkün mü?.. Evet. Ancak bu evet’in gerekçesi Irak ile ilgili değil İran ile ilgili. Çünkü Irak’ta yerleşik hale gelmiş Ankara, otomatik ve doğal olarak Tahran’la yüzyüze kalır. Bu açılımı savunanlara göre ise Washington bundan daha iyi bir ihtimali hayal bile edemez.

Aslında bu dosya tamamen ayrı bir incelemeyi hak ediyor. İyibilgi bu olasılıkla ilgili bir çalışmayı da okurlarına sunacak. Ama Kuzey Irak konusuna döndüğümüzde son olarak şunu söylemek gerekiyor.

Türkiye bölgeye girer mi girmez mi hala tartışmalı. Ancak girerse ABD ile ilişkiler açısından iki kesinlik olacaktır. 1) Ya ABD ile anlaşılmış ve şartlar belirlenmiş olacaktır, 2) Ya da ABD hilafına bölgeye giren Türkiye, ABD ile çatışmayı göze almış olacaktır. Sözün bittiği yer de burasıdır.

Bu haber 611 defa okundu.