Türkiye'den Libya için 3. yol formülü

15 Temmuz 2011 10:12 tsi
Libya kriziyle ilgili uluslararası çabaları koordine eden Libya Temas Grubu bugün İstanbul'da toplanarak Türkiye tarafından hazırlanan 'yol haritası'nı görüşecek.

Bir an önce ateşkesin sağlanmasını hedefleyen Türk formülü, Muammer Kaddafi için bir güvenlikli bölge bulunmasını ve suça karışmamış devlet unsurları ile muhalif liderlerden oluşan bir geçici ortak yönetim kurulmasını öngörüyor.

Libya krizini çözmek için oluşturulan Libya Temas Grubu, bugün İstanbul'da yapılacak dördüncü toplantısında, Türkiye'nin önerdiği 'Üçüncü Yol' niteliğindeki önerisini masaya yatıracak. Dün gazetecilerle İstanbul'da bir araya gelen Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Ramazan ayı başlayıncaya kadar Libya konusunda çözüme yönelik bir yol kat edilmesinin önemine dikkat çekti. 'Üçüncü Yol', öncelikle ülkede çatışan taraflar arasında ateşkesin sağlanmasını ve BM gözetiminde Libya'nın bütün bölgelerine insanî yardımın ulaştırılmasını öngörüyor. Bu süreçte Kaddafi için bir 'güvenlikli bölge' bulunmasını tavsiye eden Türk formülü, Libya'da devlet aygıtını devre dışı bırakıp Irak'taki gibi büyük toplumsal ve siyasal sorunlara sebep olunmamasını amaçlıyor. Mevcut Kaddafi yönetiminde suça bulaşmamış devlet unsurları ile Bingazi'deki muhaliflerin karşılıklı olarak kabul edeceği geçici bir ortak yönetim konseyi oluşturulmasını hedefliyor.

Bu plana göre, Kaddafi'den ziyade çevresindekilerin ikna edilmesi suretiyle Kaddafi'nin ülkenin başından ayrılmasının sağlanmasından sonra ülkenin bütünlüğünün korunarak yeni bir yönetimin temellerinin atılması hedefleniyor. Türkiye'nin önerdiği yol haritası, mevcut Kaddafi yönetiminde suça bulaşmamış devlet unsurları, yani Trablus yönetimi ile Bingazi'de yönetimde olan isyancı muhaliflerin karşılıklı olarak kabul edeceği ikişer temsilciden oluşan bir geçici ortak yönetim konseyi oluşturulması ve bu konseyin kendi üyeleri dışında üzerinde mutabık kalacakları bir 5. ismi devlet başkanı seçmesi mantığına dayanıyor.

Aralarında Etiyopya ve Senegal gibi bölge ülkelerinin de olduğu 35 civarındaki ülkenin yanı sıra NATO, AB, Arap Birliği, Afrika Birliği ve İslam İşbirliği Örgütü temsilcilerinin genel sekreterlik düzeyinde katılacakları Libya Temas Grubu toplantısına dair bilgi veren Dışişleri Bakanı Davutoğlu, Libya'daki durum ile ilgili üç değişik tezin ortada olduğunu belirtti ve bu tezlerden ikisinin uygulanabilir olmaktan uzak bulunduğunun altını çizdi. Afrika Birliği'nin Libya lideri Muammer Kaddafi'nin yerinde kalarak ülkede ihtiyaç duyulan reform faaliyetlerini gerçekleştirmesini istediğini kaydeden Davutoğlu, Fransa'nın ise muhalefeti silahlandırarak Kaddafi'yi şiddet yoluyla uzaklaştırıp mevcut rejimi yıkıp, yeni bir rejim kurmayı önerdiğinin altını çizdi. Türkiye'nin ise bir üçüncü yol önerdiğine vurgu yapan Bakan, bu formülün Libya'daki çözüm süreci içerisinde ne galip, ne de mağlup ortaya çıkarmayacak bir formül olduğunun altını çizdi. Toplantı sırasında Türkiye'nin Libya'da krizin sona erdirilmesi için önerdiği yol haritasının masaya yatırılacağını ifade etti. "Masada en fizibıl çözüm paketi olarak sadece Türk önerilerinin bulunduğunun" altını çizen Davutoğlu, BM yetkilileriyle birlikte hazırlanan bu yol haritasının toplantıda kabul görüp uygulamaya girmesi durumunda Türkiye'nin ateşkes ve yeni yönetime geçiş sürecini gözetlemek istediğini de duyurdu. Öte yandan Rusya Dışişleri Bakanlığı, katılma daveti aldıklarını ancak İstanbul toplantısına katılmayacağını duyurdu. Açıklamada bu krizin tek çözüm yerinin BM Güvenlik Konseyi olduğu görüşü yinelendi. Çin de yaptığı açıklamada İstanbul'daki toplantıya katılmayacağını bildirdi.

Kaddafi'nin günleri sayılı

ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, İstanbul'daki Libya Temas Grubu toplantısı öncesinde Libya lideri Muammer Kaddafi'ye sert bir uyarıda bulundu. Clinton, Washington'da yaptığı açıklamada, uluslararası toplumun, Kaddafi'nin gitmesi için baskısını artıracağını ifade ederek, "(Kaddafi'nin ayrılması konusunda) tam bir gün veya saat veremem ancak günleri sayılı." dedi. Öte yandan, Rusya'nın Libya'ya özel temsilci olarak gönderdiği diplomat Mihail Margelov, muhaliflerin Trablus'a saldırmaları durumunda, Kaddafi'nin başkenti havaya uçurmayı planladığını bildirdi. Margelov, "Libya başbakanı bana 'muhalifler kenti alırlarsa, tüm kenti füzelerle havaya uçururuz' dedi. Kaddafi'nin bu tip bir intihar planı olduğunu düşünüyorum." diye konuştu.

Muhalifler başkente bir adım daha yaklaştı Libya krizinin çözülmesi için diplomatik çabalar devam ederken cephe hattında ise çatışmalar hız kesmeden sürüyor. Muhaliflerle Kaddafi güçleri arasındaki çatışmalar, başkent Trablus'un güney batısında bulunan ve muhaliflerin kontrolüne geçen Zintan bölgesindeki Nafusa Dağları'nda yoğunlaşmış durumda. Trablus'a 100 km kadar mesafedeki stratejik Gavaliş köyünü önceki gün şiddetli çarpışmaların ardından Muammer Kaddafi güçlerinden geri almayı başaran muhalifler, rejim yanlısı askerleri başkente yaklaşık 80 km uzaklıktaki bir başka stratejik yerleşim olan El Assabaa'ya sıkıştırdı. El Assabaa kapısına dayanan muhalifler, kent çevresindeki tepelere mevzilendi. Gavaliş köyü, Trablus'a giden stratejik karayolu üzerinde bulunan Garyan kentinden önceki son yerleşim yeri. Dolayısıyla buranın kontrolü, başkente ilerlemek için kilit önemde.

ZAMAN

Bu haber 629 defa okundu.