TBMM, 28 ülkenin yeminini masaya yatırdı

19 Haziran 2011 11:11 tsi
İlk yemin krizini 1991'de Zana ile yaşayan TBMM Başkanlığı, 28 ülkeyi araştırdı.

ABD'li parlamenterler, "iç ve dış düşmanlara karşı ABD'yi koruyacağına", Belçikalılar Anayasa'ya uyacağına söz veriyor.

BDP tarafından desteklenen bağımsız milletvekillerinin TBMM kürsüsünde tekrar edip etmeyeceği konusunda tartışma yaşanan milletvekili yemini ile ilgili TBMM Araştırma Komisyonu'nun dünya ülkelerindeki örnekleri incelediği ortaya çıktı.

Komisyonun raporuna göre incelenen 28 ülkeden 23'ünde milletvekili yemini zorunlu. Türkiye TBMM'de ilk yemin krizini, 1991'de, Leyla Zana'nın seçilmesiyle yaşamıştı. DEP milletvekili Leyla Zana 20 yıl önce, kürsüye geldiğinde "Yemini Anayasa baskısı altında okuduğunu" belirtip, yeminden sonra da Kürtçe "Yaşasın halkların kardeşliği" deyince kriz çıkmıştı. Diyarbakır Bağımsız Milletvekili olarak Meclis'e yeniden dönen Zana, yeni kriz olmayacağını söyledi. BDP eski Genel Başkanı, Hakkari Bağımsız Milletvekili Selahattin Demirtaş da kriz olmayacağının mesajını verdi. TBMM de gerilim üzerine, Araştırma Merkezi'ne dünyadaki yemin töreni örnekleriyle ilgili araştırma yaptırdı. Uzmanlar Hüdai Şencan ve Aziz Aydın tarafından yapılan araştırmada, 28 ülke incelendi. Raporlaştırılıp, TBMM Başkanlığına sunulan araştırma şu bulguları ortaya koydu:

GELENEKLER ÖNDE

Her ülke kendi gelenekleri ve tecrübeleriyle yemin metnini belirliyor. Dünyanın bir çok ülkesinde parlamenterlerin yemin etmesi zorunlu. Yeminlerin tamamına yakınında Anayasa'ya bağlılık vurgulanıyor. TBMM'nin incelediği 28 ülkeden 23'ünde yemin zorunluluğu var. Bu ülkeler arasında ABD, Arjantin, Avusturya, Bangladeş, Belçika, Danimarka, Hollanda, Güney Kore, İngiltere, İspanya, İsviçre, Malezya, Mozambik, Uruguay ve Zambiya bulunuyor.

Filipinler, Finlandiya, Fransa, İrlanda ve İtalya'da parlamenterlerin yemin etmesi zorunlu değil.

ABD'de federal kamu görevlileri de yemin ediyor. ABD yemini "Amerika Birleşik Devletleri Anayasasını destekleyeceğime; iç ve düşmanlara karşı koruyacağıma" diye başlıyor, "Tanrı yardımcım olsun" diye bitiyor.

Belçika'da Anayasal Monarşi'nin korunacağın dair yemin ediliyor. Yemin oldukça kısa: "Anayasaya uyacağıma yemin ederim."

Tüzel: Paniğe gerek yok

Seçimlerde BDP destekli milletvekili seçilen bağımsız adaylardan Emeğin Partisi Genel Başkanı (EMEP) Abdullah Levent Tüzel, Meclis'te yemin konusunda nasıl davranacaklarını SABAH'a anlattı. İstanbul 3. Bölge'den seçilen Tüzel, "Yemin konusuna takılıp kalmayacağız. Yemin edeceğiz, paniğe gerek yok. Meclis'te seviyeli bir muhalefet yapacağız. Kurulacak hükümetin demokratik açılımlarını da destekleyeceğiz" dedi. Kürt sorununu üniter yapı içersinde çözmenin mümkün olduğunu belirten Tüzel, şöyle konuştu: "Kürtler Türkiye sınırları içinde kalarak sorunun çözümünü istiyor. Nedir bu; kendi Meclis'ini, kendi yöneticisini belirlemesidir. Demokratik Özerk Yönetim, merkezi hükümetin hem yükünü azaltır hem de sorunlara yerinde müdahale edilir. Ayrı bir bayrak taşımaları söz konusu değil. Bölge halkı kendi simgesini kullanabilir. Bunu Türkiye Cumhuriyeti'ne alternatif olarak kullanmak istemiyorlar. Bizim gündemimizde doğrudan demokrasi, halk demokrasisi var." Tüzel, gerçek demokrasilerde halk iradesinin önemine vurgu yaparak, sadece milletvekilleri değil, valiler, emniyet müdürleri, yargıçlar, kamu hizmeti veren yüksek düzeyde memur ve bürokratların da seçimle işbaşına gelmeleri gerektiğini söyledi. Bu düşüncelerin tartışılması gerektiğinin altını çizen Tüzel, "Bu öneriler anayasa hazırlık sürecinde bu öneriler tartışılsın ki, toplumsallaşsın" görüşünü savundu.

sabah

Bu haber 916 defa okundu.