Putin Türkiye’yi terk etti!

2000 yılı sonrasında özellikle enerji bağlamında yükselişe geçen Rusya “yeni bir soğuk savaş” tartışmalarına yol açıyor. ABD Dışişleri Bakanı Rice’a göre ilişkiler henüz “soğuk savaş” nitelemesini hak etmiyor. Ancak ABD’nin Rusya’nın çevresine füze kalkanı yerleştirme projesi ile Rusya’nın enerji aracıyla bu “çevirmeye” karşılık vermesi artık “yeni soğuk savaş” olarak adlandırılıyor. Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, 6 günlük Orta Asya gezisi, enerjide dengeleri Moskova lehine değiştirdi. Putin, Kazakistan ve Türkmenistan’ı, enerji kaynaklarını Rusya üzerinden Avrupa pazarına sevk etmesi yönünde ikna etti. Bu gelişme Türkiye’nin enerji hamlelerini de yakından ilgilendiriyor.

Bunda Rusya’nın enerji alanında büyümesi ve enerjiyi bir diplomatik silah olarak kullanması faktörü baskın gözüküyor. Rusya büyüdükçe özellikle doğu Avrupa’da Amerika ile çatışıyor. Son yıllarda yaşanan renkli devrimler ve daha sonra renkli devrimlerde yaşanan kan kaybı iki ülkenin nüfuz alanlarını genişletmek ve korumak için sergilediği amansız mücadelenin örneği.

Asimetrik yanıt!

Elbette Rusya bu savaşta farklı araçlar da kullanıyor. Rusya Askeri Akademisi Başkanı General Leonid İvaçov'un açıklamalarına göz atalım: "Batı ile aramızdaki yeni Soğuk Savaş her şeyi kapsıyor ama özellikle din ve inanç alanlarında yoğunlaşıyor. Hepsi için asimetrik yanıtlarımız hazır." Sabah yazarı Erdal Şafak’a göre bu sözler karşılığını Rusya’nın din kartında buluyor. Haber şu: New York ve Doğu Amerika Metropoliti Laur başkanlığındaki 7 başpiskopos ve 70 rahipten oluşan bir heyet dün Moskova'ya gitti. Hepsi de "Rusya Dışındaki Rus Kilisesi"nin üst düzey temsilcileri. Ziyaretin nedeni üç yıl süren görüşmelerin ardından varılan anlaşmayı imzalamak. Böylece Rusya'daki Rus Kilisesi ile Bolşevik İhtilali'nden kaçanların Avrupa, Amerika, Asya ve Avustralya'da kurdukları Rusya Dışındaki Rus Kilisesi 80 yıl sonra birleşiyorlar.

Türkiye’yi nasıl etkiler?

Rusya ve ABD arasında artık soğuk savaş rüzgarları estiği kesin! Zaten Rice ve Putin’in yaptığı görüşmeden çıkan sonuç “ilişkileri soğutmamak!” Ancak ilişkiler soğuyor ve bunun Türkiye’ye etkisi oldukça açık.

Rusya’nın batı ile ilişkilerini “soğuk savaş” seviyesine taşımasının ilk etkileri enerji alanında olacak. Çünkü Türkiye ile batının çıkarları Rus enerji tekelinin Türkiye üzerinden kırılmasında örtüşüyor. Bakü-Tiflis-Ceyhan projesi bunun en önemli göstergesi.

Diğer yandan gelişen Rus-Türk ilişkileri bu değişimden nasıl etkilenecek? Hiçbir Rus ve Türk devlet başkanı ve başbakanının yapmadığı şeyi yapan, sık sık bir araya gelen Putin ve Erdoğan’ın buluşmaları Beyas Saray koridorlarında biraz ilgi biraz da kaygı ile izleniyordu. Özellikle Putin ile baş başa yapılan saatlerce görüşmede ne konuşulduğu herkesin merak ettiği konulardan. Erdoğan Putin için “dostum” tabirini kullanıyor. Putin ise Türkiye’ye “tatilini geçirecek” kadar sıcak yaklaşıyor.

Ancak gelişen karşılıklı ekonomik ilişkilerin de beslediği bu yakınlaşma tekrar ortaya çıkan “soğuk savaşın” gölgesinde kalabilir. Putin’in batıyı cezalandırmak ve Rusya’yı etkileyen hamlelere bir yanıt vermek için gerçekleştirdiği yeni proje anlaşması Türkiye’yi de derinden etkiliyor. Hal böyle olunca, “taraf olmaktansa” geçmişin aksine “denge politikası güdüp her iki taraf ile sıcak ilişki kurmak isteyen” Türkiye zor durumda kalıyor.
Seçimi nasıl etkiler?

Elbette bu gelişmenin Türkiye’deki seçimlere de etkisi olacak! Öncelikle Putin’in Türkiye’yi zor durumda bırakan tercihi Türkiye’yi oluşan “bölünmede” farklı bir kampa itiyor. Küresel denklemde Erdoğan’ı Washington’a yaklaştırıyor. Beyaz Saray’ın bu bölünmede, Rusya’yı ve müttefiki İran’ı dengeleyecek bölgesel bir güç olan Türkiye’ye ihtiyacı olacak! Amerikalılar Türkiye’nin bölgesel güç olabilmesinin daha reformcu politikaları benimseyen partilerin gerçekleştirebileceği bir başarı olduğuna inanıyor. Katı ulusalcı politikaların Türkiye’nin bu potansiyelini erittiğine inanan Washington yönetiminin kimin iktidar olmasını umacağı açık.

www.iyibilgi.com