Ankara'nın Suriye stratejisi

1 Mayıs 2011 09:45 tsi
Suriye'de tırmanan gerilim üzerine Ankara kırmızı alarm verdi.

Dışişleri Konutu'ndaki toplantıda Esad'lı ve Esad'sız Suriye senaryoları masaya yatırıldı.

Suriye'de olayların şiddetlenmesi ve Türkiye sınırına göç dalgası başlamasından sonra Ankara kırmızı alarm verdi. Cuma gecesi Dışişleri Bakanlığı konutunda ve öncesinde yapılan toplantılarda Suriye'deki tüm gelişmeler ve olası senaryolar masaya yatırıldı. Suriye içi dengeler, uluslararası toplumun tutumu ile birlikte değerlendirilirken Esad'lı ve Esad'sız iki senaryo üzerinde duruldu. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad yönetiminin reformları uygulama kapasitesi ve iktidarın devamı için "yüzde 50" ihtimal ortaya çıktı. Toplantılarda MİT Müsteşarı Hakan Fidan ile DPT Müsteşarı Kemal Madenoğlu başkanlığında Şam'a giden heyetin gözlemleri ile Hatay Valisi Celalettin Lekesiz'in sınırdaki gelişmelerle ilgili gönderdiği sıcak bilgiler de değerlendirildi. Esad'la görüşen özel temsilcilerin izlenimlerine göre, Suriye'de durum "yüzde 50 - yüzde 50" olarak görülüyor. Esad için "Reformların gerektiğini biliyor ancak kararlılık ve zamanlama sorunu yaşıyor" değerlendirmesi yapıldı.

ESAD'LI SURİYE SENARYOSU

Yüzde 50 pay biçilen senaryoya göre Esad'ın reformları sürdürmesi halinde yönetimini koruyabilmesi mümkün. Ancak yönetime karşı gösteri yapan kitlelere yönelik şiddet kullanılmaması gerektiğini açık bir dille ifade eden Türkiye, demokratikleşen bir Suriye'ye tüm desteği vereceğini de bildirdi. Şam yönetiminin şeffaflaşması, siyasi muhaliflerin serbest bırakılması ve çok partili hayata geçiş de Ankara'nın tavsiyeleri arasında. Bu amaçla Ankara-Şam hattında temas trafiği yoğunlaşarak artacak. Esad, reformları hayata geçirirse, kendisinin Nusayri, eşi Esma Esad'ın da Sünni kimliği sayesinde yönetim Suriye'nin tüm kesimlerine hitap etmiş olacak, ülke iç barışı güçlenecek.

ESAD SONRASI

Yine yüzde 50 pay biçilen Esad'sız senaryoda ise Ankara, Şam'daki siyasi aktörlere demokrasiye geçiş sürecine sahip çıkmalarını telkin edecek. Uluslararası aktörleri de Suriye'nin iç işlerine karışmadan demokratik dönüşümü desteklemesi için yönlendirecek. Sokakların daha fazla karışması, kitlelere sert müdahale ve aşırı güç kullanımı, daha fazla kan akması ve Esad'ın reformları gerçekleştirmekte yavaş kalması halinde Suriye istikrarsızlığa itilecek. Bu durum Türkiye dâhil bölge ülkelerini derinden etkileyecek. Ankara, bu senaryoda Esad'ın koltuğunu koruyamayacağı analizini yapıyor.

ABD'den Suriye'ye ilk somut yaptırım

Suriye'deki şiddete yönelik ilk somut yaptırımlara onay veren Beyaz Saray, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'a "İzlediğin yolu hemen değiştir" çağrısında bulundu. ABD Başkanı Barack Obama tarafından dün imzalanan başkanlık emrinde, Beşar Esad'ın kardeşi ve Suriye ordusu yetkilisi Mahir Esad, Beşar Esad'ın kuzeni, Dera bölgesinin eski istihbarat yetkilisi Atıf Necib ve istihbarat Teşkilatı Başkanı Ali Memluk'a yönelik ekonomik yaptırımların uygulanması kararlaştırıldı. Suriye halkına yönelik şiddet eylemlerinin sürmesi halinde yaptırım listesinde yer almayan Esad'ın da listeye dâhil edilebileceği belirtildi.

HELİKOPTERLE CAMİYE İNDİ

Suriye güvenlik güçleri tank ve helikopterlerle Dera kentinde demokrasi yanlısı göstericilerin buluşma noktası haline gelen Ömeri Camisi'ni baskın düzenledi. 90 dakika süren baskında cami imamının oğlu öldü, tank ateşine hedef olan bir evde ise bir kadın ve iki kızı öldü.

Dışişleri Konutu'nda 2 saatlik Esad analizi

Dışişleri Konutu'nda Cuma günü yapılan toplantında, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın niyeti analiz edildi. MİT Müsteşarı Hakan Fidan, Esad ile yaptığı görüşmeye dair bilgi verdi. Toplantıda reformları hayata geçirmesi için Suriye'ye desteğe devam edilmesi kararlaştırıldı. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu önceki gün Konya ziyaretini yarıda keserek Ankara'ya döndü ve İçişleri Bakanı Osman Güneş, MİT Müsteşarı Hakan Fidan, Genelkurmay İkinci Başkanı Org. Aslan Güner ve Başbakanlık Müsteşarı Efkan Ala ile koordinasyon toplantısı yaptı. 2 saat 15 dakika süren toplantı üç aşamadan oluştu:

BİRİNCİ AŞAMA: Arap dünyasında peş peşe devam eden isyanlar ve bunun başta güvenlik olmak üzere Türkiye'ye etkileri masaya yatırıldı.

İKİNCİ AŞAMA: Suriye'de Esad'ın izleyeceği yöntem detaylı olarak aktarıldı.

ÜÇÜNCÜ AŞAMA: Hatay Yeşildağ'a gelen 229 Suriyelinin analizi yapıldı.

ESAD'IN NİYETİ

MİT Müsteşarı Fidan, Şam'da Esad ile yaptığı görüşmenin ardından MGK'ya sunduğu bilgileri bu defa operasyon ekibiyle paylaştı. Fidan'ın toplantı sırasında, "Esad reform yapmak istiyor fakat memleket elden gidiyor diyerek, önce bozguncuları mı düzene sokacağı, yoksa reform mu yapacağına dair izlenimlerimiz net değil" mesajı verdiği öğrenildi.

sabah

Bu haber 1,140 defa okundu.