Bu ismi çok duyacaksınız: Rosneft!

0 0 0000 00:00 tsi
Enerji’nin yeni küresel aktörü Rusya’dan. Tabii bir iki gün için kurulup bu hale gelmedi. Hem yükseliş öyküsü hem de gelecekte küresel çapta oynayacağı rol herkesin dudaklarını uçuklatacak cinsten. Şimdiden ‘bakmakta’ fayda var.

Rosneft, Rusya'nın en en büyük enerji şirketlerinden biri. Putin'in desteğiyle giderek büyüyor. Bu şirketin yükseliş öyküsünü Zaman’da Fikret Ertan "Yeni petrol devi Rosneft" başlığıyla kaleme aldı.

Geçen hafta yeni bir petrol devi doğdu. Bu dev, devlet kontrolündeki Rus petrol şirketi Rosneft.

Geçen perşembe günü iflas masasında yapılan açık artırmada müflis Yukos şirketine ait Tomskneft'in varlıklarını 175,7 milyar ruble (6,8 milyar dolar) ödeyerek alan Rosneft böylece bugün Rusya'nın birinci petrol şirketi haline gelmiş oluyor.

Rosneft, Tomskneft'ten büyük bir petrol sahası ve üç büyük rafineri alarak petrol üretimini bugünkü, günde 230.000 varilden günde 2 milyon varile yükseltmiş olacak ve böylece geçen haftaya kadar günde ortalama 1,87 milyon varille Rusya'nın birinci petrol şirketi olan özel Lukoil şirketini geride bırakacak, bir numaraya yükselecek.

Yıllık hesaplar bakımından da Rosneft'in bugünkü 11 milyon tondan 96,5 milyon tona çıkacağı ve bu şekilde de Lukoil'in yıllık 95,5 milyon tonu geçeceği tahmin ediliyor.

Birkaç yıl öncesine kadar pek az kişinin adını duyduğu Rosneft'in yükselişi şüphesiz Başkan Vladimir Putin'in enerji sektöründeki devlet pay ve kontrolünü artırma ve tahkim etme planlarına uygun olarak gerçekleşiyor.

Bu planlar da 3 yıl önce Yukos şirketinin tasfiyesi ile hayata geçmeye başlamış, vergi borcu yüzünden Yukos iflas etmiş, sahibi Mihail Hodorkowski de suçlu bulunarak 8 yıl hapisle cezalandırılmıştı. Rosneft de yükselişe, Yukos'un önemli bir şirketi ve üretim birimi olan Yuganskneftegaz'ı 2004 yılında 9,4 milyar dolara alarak başlamış, o tarihten bu yana da arkasına devlet desteği ve Putin'i alarak büyüdükçe büyümüştü.

Rosneft'in başkanı, Kremlin'in parlak müsteşar yardımcısı İgor Seçin. Devlet Başkanı Putin'in dostu ve danışmanı da olan Seçin, bugün Rusya'nın en önemli şahsiyetlerinden birisi sayılır. Hem Putin'e çok yakın olması ve hem de Rosneft'i kontrol etmesi ona büyük bir güç ve nüfuz sağlıyor.

Rosneft'in Tomskneft'i satın almasıyla Rus devleti Rusya'nın toplam petrol üretiminin üçte biri üzerinde de kontrolü ele geçirmiş olurken Rusya son atılımlarla toplam petrol üretiminde şampiyon Suudi Arabistan'ı da geride bırakmış oluyor ayrıca.

Diğer taraftan, Yukos küçülmüş olsa da, iflas masasında işlem görse de bugün hâlâ 2,3 milyar varil petrol rezervine sahip durumda. Günde de 400.000 varil petrol çıkarıyor, beş rafineri işletiyor. Bunların değeri de 22 milyar dolar civarında. İleride bu varlıkların da satılması ya da devri de mümkün. Bunlar gerçekleşirse petrol piyasası biraz daha devlet yönünde tahkim edilebilir. Tabii bu konuda da Putin ve çevresinin söz sahibi olacakları da kolaylıkla tahmin edilebilir.

Rosneft birinci petrol şirketi olurken Gazprom da doğalgazda birinci şirket malum. Esasen Gazprom'un da Tomskneft ihalesine girmesi bekleniyordu; ama bu olmadı. Sebebi de muhtemelen yine Putin. Putin birçok konuda olduğu gibi enerji sahasında da birtakım dengeleri gözetiyor, bu dengeler çerçevesinde hiçbir birimin ya da unsurun çok fazla kontrol sahibi olmasını ya da belirleyici güce kavuşmasını istemiyor. Nitekim bu hassasiyeti kendisini Rosneft-Gazprom dengesinde de göstermiş oluyor bana göre.

Putin, enerji sektöründe hem devlet kontrolünü adım adım sağlamak ve hem de önemli enerji birimlerini birleştirmek için çalışıyor. Rosneft'ten önce de Rusya'nın en büyük boru hattı şirketi olan Transneft'in daha küçük olan Transnefteprodukt ile birleşme kararını almasını sağlamıştı. Beş ay içinde gerçeklemesi beklenen bu birleşme ile boru hatlarının kontrolünün yüzde 75'i devlet kontrolüne geçmiş olacak ve böylece boru hatlarında da bir başka dev ortaya çıkacak.

Bu gerçekleştiğinde belki bu konuyu ele alırız; ama bugünkü konumuz tabii ki Rosneft'in yükselişi, petrolde yeni bir devin doğmasıydı. Rosneft ismini duymaya alışacağız anlaşılan.

Bu haber 295 defa okundu.