FT: Türkiye tehlikeli süreçte!

0 0 0000 00:00 tsi
Saygın Financial Times Gazetesi, Türkiye’nin tehlikeli bir politik krize girmiş olduğuna ilişkin analiz yayınladı. ‘Güçlü ordunun seküler yapı ile neo-İslamist AKP hükümeti arasındaki çatışmaya ağırlığını koyması liberal demokrasi istikametind

"Generallerin M. Kemal Atatürk’ün kurduğu seküler cumhuriyetin ‘mutlak’ gardiyanları olduğu yönündeki deklarasyonları başka bir çağa ait bir telaffuzdur. Son kırk yılda dört hükümeti deviren ordu tekrar benzer bir yola girebileceğinin işaretini vermiş durumda."

Bu korkunç bir hata olur.

Her şeyden önce AKP hükümetinin tekrar teokrasiyi kuracağına dönük iddia haklı gerekçelere sahip değildir. Erdoğan’ın partisi derin bir muhafazakarlık ve dindarlığı ibadetleri ile ortaya koyan Anadolu halkının isteklerini temsil etse de parti aynı zamanda Türkiye’nin modernleşmiş İslamcı orta sınıfını da temsil etmektedir. Parti başarısız olmuş İslamcı hareketlerin enkazlarından onların kontrol edilmesi için organize edildi. AKP aşağı yukarı Avrupa’nın pek çok yerinde orta sağda ortaya çıkan modern partilerin Hıristiyan Demokrat versiyonuna benzemektedir.

İkinci olarak AKP başarılı bir reform hükümetidir. Parti derin bir finansal krizin üstesinden geldi ve Türk kanunlarında yapılan büyük değişikliklerle demokrasiyi genişletti, insan hakları ve azınlık haklarını reforme etti. Partinin tekrar seçilme şansı büyüktür. Belki de bu yüzden olsa gerek ki Türkiye’nin bölünmüş geniş manada modernize olamamış seküler partileri seçim sandığında kaybettiklerini meydanlarda kazanmaya çalışıyorlar ve askerleri siyasetin içine çekmeye çalışıyorlar.

Krizin tetiğini Erdoğan’ın Dışişleri Bakanı olan Gül’ü Cumhurbaşkanlığı için aday göstermesi çekti. AKP Parlamento’da açık bir çoğunluğa sahip. Ana muhalefet partisinin kuralları değiştirmek için seçimi Anayasa Mahkemesi’ne getirmesi teşebbüsü yanlış ve opurtünist bir davranış biçimidir.

Fakat çatışmanın altında bir sınıf mücadelesinin olduğu da gözden kaçırılmamalıdır. Şehirli pek çok seküler elit İslam’ı geri kalmışlıkla tanımlıyor ve Anadolu kırsalından Türkiye’nin büyük şehirlerine akan dindar Müslümanların kendilerine ait liberal hayat şekillerini tedrici olarak kısıtlayacaklarından korkuyorlar.

İki taraf da endişelerini ve korkularını açık bir şekilde tartışmalıdır.
Ancak bu tartışmanın eğer Anayasa Mahkemesi seçimleri iptal ederse daha kötüsü ordu müdahale ederse vuku bulma ihtimali ortadan kalkacaktır. Eğer ordu tekrar politik hayatın merkezine oturursa bu hal Türkiye’nin pürüzlü olsa da hala varlığını güçlü bir şekilde koruyan AB adaylığına son verecek ve ülkenin kendi kendisine karşı mücadele etmesi durumunu doğuracaktır.

Bu krizi aşmanın en iyi yolu erken seçimlerdir. Seçim atmosferi Türkiye’de ortak alan kurallarını ve sekülarizmin ortak bir tanımını tekrar kurgulamanın bir eşiği olmalıdır. Kuşkusuz şu an varolan ihtiraslı ortamda bu tartışma riskli gözükebilir. Fakat alternatifler düşünülürse o kadar riskli de değil.
(FT, 30 Nisan 2007, Turkey needs early elections, not the army)

Bu haber 281 defa okundu.