Orada ipler kimin elinde?

9 Şubat 2011 14:48 tsi
Mısır falan tamam da.. iyibilgi Ankara

Batı’yı bir süredir sinsi bir şüphe kemiriyor. En yalın ifadesi şöyle olabilir: Çin’de iktidar kimin elinde: Parti’nin mi, askerin mi?

Doğrusu bu hayli zor bir soru ama yanıtı daha da karışık. Çin kaygısını zaten içinde taşıyan bir çok ülkenin, bir de böyle riski tolere etmesi mümkün görünmüyor.

Peki ama bu soru nereden besleniyor? Verilen en taze örneklerden ilki, ABD Savunma Bakanı Gates’in Çin ziyareti sırasında gerçekleşen J-20 uçağının deneme uçuşu.

Bu tür bir gezide ev sahibi ülke bu türden “jest”ler yapmaz. Yapıyorsa bir mesajı vardır. Savunma Bakanı Gates gezi sırasında bu garipliği Çin Devlet Başkanı’na sormuş.

Fakat aldığı yanıt işleri daha da karıştırmış. Başka Hu, tam bir yanıt ver(e)memiş ama sanki daha çok konudan habersiz gibi davranmış.

Çin ordusu kendi başına işler yapmaya çok yatkın değil. Parti liderliğine bağlılığı biliniyor. Söz dinlediklerini gösteren somut örnekler de var: Tienenman Medyanı’nda akılda kalan kare, tankın önünde direnen bir protestocu olsa da, Çin ordusu siyasi emirlere uymakta hiç falso vermedi.

Askerin sokağa indiği başka bir örnek de bulunmuyor. Fakat sorun askerin postalını göstermesi değil. Bu zaten beklenmiyor. Gerçek tartışma, siyasi iktidarın paylaşılıp paylaşılmadığı veya ordunun ne kadar “bağımsız” hareket ettiği.

Analizlerden biri, partinin ideolojik ruhunun yüksek olduğu dönemlerde ordunun daha itaatkâr olduğu, günümüz gibi yönetimin daha güncel, teknik meselelerle ilgilendiği zamanlarda ise özgürleştiği!

23 Ocak’ta The Guardian’da yayınlanan bir makele, son 10 yıl içinde Çin Halk Kurtuluş Ordusu’nun garip hareketlerine örnekler sunmuş.

Örneğin, 2003’teki SARS salgınında askerin siyasi otoriteden bilgi sakladığı iddia ediliyor. Veya 2007 yılında Çin’in kendi meteoroloji uydusunu vurup düşürmesi de öyle.

Ve nihayet J-20 denemesi! Bunların hepsi şüpheli ve açıkça faullü hareketler. Bilinmeyin bir nokta da Koreler arasındaki çatışma anlarında da Çin ordusunun nasıl bir tutum takındığı ile ilgili. Bu fazlasıyla önemli ve şakası olmayacak bir konu.

Sonuçta şu an bir risk yok gibi görünüyor. Zaten olursa bütün dünyanın duyacağı aşikar.

www.iyibilgi.com

Bu haber 1,841 defa okundu.