Bireysel başvuru hakkı 2012'de başlıyor

13 Ocak 2011 08:13 tsi
Anayasa Mahkemesini yapılandıran yasa tasarısı, üyelerin yemininden görüşmelerin gizliliğine kadar pek çok değişikliği içeriyor.

Meclis'e sunulan Anayasa Mahkemesini yeniden yapılandıran yasa tasarısı, üyelerin yemininden görüşmelerin gizliliğine kadar pek çok değişikliği içeriyor. Mahkemeye, Yargıtay ve Danıştay kararlarını iptal yetkisi veren tasarı, 23 Eylül 2012'den itibaren de AYM'ye bireysel başvuru hakkı getiriyor...

Anayasa Mahkemesinin (AYM) Kuruluş ve Yargılama Usulleri , Hakkındaki Kanun Tasarısı Anayasa Mahkemesi'ndeki sır perdesini aralayacak düzenleme içeriyor. Tasan, Türkiye'nin kaderini ilgilendiren önemli davaların görüşmelerindeki "gizlilik'i ortadan kaldırıyor. Bireysel başvurulan karara bağlama yetkisi tanınan Yüksek Mahkeme'deki görüşmeler artık kayıt altına alınacak.

Tazminata hükmedebilecek

Meclis'e gönderilen tasarıyla Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru hakkı getiriliyor. Vatandaşlar Anayasa'da güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından ihlâl edildiği iddiasıyla AYM'ye başvurabilecek. Yüksek Mahkemeye başvurmak için idari ve yargısal başvuru yollannm tüketilmesi zorunlu olacak.

AİHM'e gidilebilecek

AYM bireysel başvuruyu haklı bulması halinde ihlalin mahkeme karanndan veya idari işlemden kaynaklanması durumunda, ihlâle neden olan karar ya da idari işlemin iptaline karar verebilecek. Kararın iptal edilmesi halinde hak ihlali ortadan kalkmazsa yeniden yargılama yapılabilecek. Yüksek Mahkeme, AİHM gibi ihlalin niteliğine göre tazminat ödenmesine karar verebilecek. AYM'ye bireysel başvuru hakkı 23 Eylül 2012 tarihinden itibaren başlayacak. Bu tarihten sonra kesinleşecek kararlar aleyhine mahkemeye başvurulabilecek.

AYM'ye bireysel başvuru hakkını kullanmasına rağmen hakkını alamadığını düşünen vatandaşlar AİHM'de dava açabilecek. AYM'nin Yüce Divan sıfatıyla yargılayacakların arasına Genelkurmay Başkanı ile kuvvet komutanları da eklendi.

Yemin 12 Eylül ürünü

Tasarı Anayasa Mahkemesi üyelerinin yemin şeklini değiştiriyor. Anayasa Mahkemesi üyelerinin "Türk Milleti tarafından demokrasiye aşık Türk evlatlarının vatan ve millet sevgisine emanet ve tevdi olunan Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nı koruyacağıma" şeklindeki yeminindeki, "Türk mille ti tarafından demokrasiye aşık Türk evlatlarının vatan ve millet sevgisine emanet ve tevdi olunan" ibaresi çıkarılıyor. Yemin metninden çıkartılan bu ibarenin 12 Eylül 1980 darbesinin ar dından yapılan Ana yasa'nm 'Başlangıç kısmındaki darbeciler tarafından yazılan ifade olduğuna dikkat çekiliyor.

Görüşmeler sır kalmayacak

Anayasa Mahkemesi'nin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkındaki Kanun Tasarısı'nın 44. Maddesi Anayasa Mahkemesi'nin görüşmelerinin nasıl yapılacağını da düzenliyor. 44. maddeye göre "Mahkemenin müzakereleri gizli olup, başkanın uygun göreceği teknik araçlarla kaydı yapılabilir. Bu kayıtların muhafazası ve kullanımına ilişkin esaslar yönetmelikle düzenlenir" hükmü getiriliyor.

Tasarının yasalaşmasının ardından Anayasa Mahkemesi'ndeki görüşmelerin nasıl kayıt altına alınacağı Başkan Haşim Kılıç tarafından belirlenecek. Görüşme kayıtlarının nasıl ve ne zaman açıklanacağı ise yönetmelikle düzenlenecek. Anayasa Mahkemesi görüşme tutanaklarının hemen veya üzerinden belli bir süre geçtikten sonra mahkemenin internet sitesinde yayınlanması bekleniyor.

Denetleme her karar için değil

MECLİS'E gönderilen tasarıya göre, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay dahil tüm yargı kararlarını iptal edebilecek, idari kararların yok sayılmasına hükmedebilecek. Gazetecilerin konuya ilişkin sorularını yanıtlayan Adalet Bakanı Sadullah Ergin, tüm yargı kararlarını iptal etme yetkisinin her karar için geçerli olmadığını söyledi. Düzenlemedeki 50. madde ile Anayasa Mahkemesi'ne tanınan yetkinin tüm kararları kapsamayacağını belirten Bakan Ergin, "Yüksek mahkeme, Avrupa insan Hakları Sözleşmesi çerçevesinde kararları inceleyecek. Eğer ihlal varsa kararları değerlendirecek" ' dedi. Benzer uygulamanın ispanya ve Almanya gibi Avrupa ülkelerinde olduğunu da vurgulayan Ergin, Anayasa Mahkemesi üyelerinin ettiği yeminin neden değiştiğine ;e net yanıt vermedi. Adalet Bakanı Ergin, gazetecilere "Yeminde u rahatsız eden bir-şeyvarmı" diye sordu.

Bilal Çetin - Bugün

Bu haber 764 defa okundu.