Yaşar ile Sevilay'a gerçeği kim söyleyecek?

6 Ocak 2011 10:11 tsi
Bööö!.. Şaka şaka size de yer var. iyibilgi Ankara

Sabah Gazetesi yazarları arasında şu sıralarda ‘kağıt gazeteciliğin’ bitip, dijital gazeteciliğin geleceğine ilişkin bir tür korku peydahlanmış gibi…

4 Ocak’ta Süleyman Yaşar, “2011'de gazete satışları ne olacak?” başlığıyla, satır başlarını şu şekilde verebileceğimiz  bir yazı kaleme aldı… (Tamamına buradan ulaşabilirsiniz.)

• Dünyada yazılı basının artık bittiği, teknolojinin medya sektörünü yeniden düzenlediği ileri sürülüyor. Peki bu görüş doğru mu? Doğru değil.
• Gazetelerin öldüğü görüşü bir abartma. Gelişmiş ülkelerde gazete satışları gerileyebilir ama gelişmekte olan ülkelerde para ödeyerek okunan gazetelerin tirajı hızla artıyor.
• OECD'nin yaptığı araştırmaya göre, 2000- 2008 yılları arasında gelişmekte olan ülkelerde gazete satışları yüzde 35 oranında yükseldi.
• Gelişmiş ülkelerin gazete satışlarına gelince… ABD'de 2010'da gazete satışları nisan-eylül döneminde bir önceki döneme göre yüzde 5 oranında geriledi.
• Farklı olan gazetelerin satışlarını arttırdığını dikkatlerden kaçırmamak gerekiyor. Ayrıca gazetelerin paralı web sitesi üyelikleri de artık satış olarak değerlendiriliyor. (Bunu hiç anlamadık. Teknolojinin medya sektörünü yeniden düzenlediğine karşı çıkan bir yazı-paralı veya değil-web sitelerini mi örnek gösteriyor? Sayın Yaşar, satılan her bir e-sabah’ın kağıt Sabah’ın tirajından bir eksilteceğini nasıl görmez?)
• Facebook ve Twitter gibi sosyal paylaşım sitelerinin bazı pazarlarda gazete satışlarını azalttığı düşünülüyor. Oysa iPad ve Samsung'un Galaxy gibi interaktif tablet aygıtları gazete okuyucusunu çoğaltıyor. Gazetelerin ilk sayfalarının bu tablet aygıtlarda verilmesi diğer haberlere merak uyandırıyor. (Hayretimiz çoğalıyor. Sanırız Sayın Yaşar’ın klasik gazetecilik ile dijital habercilik arasındaki farkları öğrenmesi gerekiyor.)
• Ayrıca tablet gazete baskısı okumayı kolaylaştırıyor. (Son nokta!)
• Türkiye'de de gazete satışlarında son yıllarda artış var. Son sekiz yılda gazetelerin satışları promosyon olmadan günlük 3 milyon seviyesinden 4 milyonun üzerine çıktı.
• Gelişmekte olan önemli yedi ülke arasında sayılan Türkiye'de de gazete satışları artacak. Ayrıca teknolojinin getirdiği olanaklar Türkiye'de okuyucu sayısını çoğaltacak. Çünkü internet kullanımının yaygınlaşması, paralı gazete web sitesi okuyucusunu da beraberinde getiriyor.
• Gazeteler yok olmuyor. Aksine ileri teknoloji sayesinde farklı okuma kanallarının devreye girmesiyle, bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde gazeteler yeni yeni çok okunur hale geliyor.

Bu yazının ertesi günü yine Sabah yazarı Sevilay Yükselir, içinin ferahladığını gösteren bir minnettarlık yazısı kaleme aldı… (Tamamına buradan ulaşabilirsiniz.)

“Yalan yok. Okuduğum az sayıda ekonomi yazarı vardır. Bunlardan biri de Sabah yazarı Süleyman Yaşar'dır. Yaşar'ın analizleri muhteşemdir. Öngörüleri dört dörtlüktür. İşte dün de yine öyle şahane bir analiz kaleme almıştı. Gazete satışları ile ilgili… "İnternet teknolojisi yazılı basını bitirecek!" diyenlere ders niteliğinde yazılmış analize göre, önümüzdeki dönem gazete tirajları sanılanın aksine artış gösterecek. Ve ne gariptir ki bunun gerçekleşmesinde en büyük pay da internet teknolojisinin olacak... Bir yazılı basın emekçisi olarak bunu duymak hoşuma gitti…”

Görüldüğü gibi bu konuda kimi yazarlarda neredeyse bir korku var. Oysa biran önce bu gerçekle yüzleşmeleri faydalı olur.

Bunlar da internetin gerçekleri

İlk önce işin ‘can damarına’ değinelim, sonra internetin gerçek gücünü somutlaştıralım. Her türlü yayıncılığın can damarı reklam kuşkusuz. Klasik basın-yayın organları doğal olarak bu konuda daha tecrübeliler.

Oysa internet daha genç, gazeteciliği daha da genç. İşte o genç gazeteciliğin rakamı 2012’de 100 milyar dolara ulaşacak. (2009’da 50 milyar dolardı ve ekonomik krizden hiç etkilenmedi.)

WAN-IFRA, İstanbul’da gerçekleşen Dijital Yayıncılık Konferansı’nda, “2009’da 50 milyar dolar olan internet reklam pazarı, 2012’de 100 milyar dolara çıkacak” dedi.

İşte 120 ülkede 18 bin yayıncı ve 15 bin internet kuruluşunun üye olduğu, alanında en önemli küresel meslek örgütü olan Dünya Gazeteler ve Gazete Yayıncıları Birliği’nin (WAN-IFRA) İstanbul’da gerçekleştirdiği 18’inci Dünya Dijital Yayıncılık Konferansı’nda Başkan Christoph Riess sözleri:

“Gazete reklamları kan kaybediyor. Gazete reklamlarının azaldığı oranda internet reklamları artıyor”…

“İnternette ‘en çok ziyaret’ liginde Avrupa’da hiç gazete yok…”

Ve işte size gerçek bir rakam. Öyle, sekiz sene önce satış 3’tü şimde 4 oldu gibi değil. Bugün Türkiye’de 25 milyon civarında tekil internet kullanıcısı var! Bu rakam “habere ulaşma potansiyeli” bağlamında Türkiye’de klasik gazeteciliğin hiçbir zaman ulaşmadığı ve ulaşamayacağı bir rakamı ifade ediyor. Hergün de sayısı artıyor.

Biraz da Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nın (TİB) verilerine bakalım. Türkiye’deki hanelerin yüzde 41.6’sı internet erişimine sahip. (İşyerleri ve mobil cihazlar hariç!) Bu oran 2009'un aynı döneminde yüzde 30'du.

Türkiye’de internet kullanıcılarının yüzde 58.8'i haber, gazete yada dergi okumak, haber indirmek için internet kullanıyor. Diğerlerinde bu amaç birinci sırada değilse de yine habere ulaşmak için kullanılıyor.

Ipad yani “tablet bilgisayar”ların gücüne gelince daha Türkiye’ye yeni geldi. Daha çok İphone üzerinden kullanıldı. Şimdi şartlar iyice farklı İpad yüzünden. Bu konuda sadece şunu söyleyelim. En büyük 5 içinde yeralan bir gazete bir anda 10 bin okur kaybettiği için gazetenin bu hizmetini kapamak zorunda kaldı.

İnternet ve internet gazeteciliği üzerine daha çok şey yazabiliriz. Çıtanın nereye kadar yükselebileceğini, sadece 30 yıl içinde Türkiye’de ve dünyada gazetelerin yok olacağı kehanetini savunan gelecek bilimcilerin sözlerinden bahsedebiliriz.

Evet gazeteler zamanla eriyecek. Hatta kitaplar da! (Dijital kitapçılık Türkiye’de ciddi gelişmeler yaşıyor şu sıralarda.)

Ancak hak yemeyelim, şu tez de doğruluk payı var: gelişmekte olan ülkelerde gazete satışları artabilir. Nedeni belli; yeni zenginleşiyorlar ve eğitim seviyeleri de yükseliyor. Yani gazetenin önemine bilinçlenme ve bunun için maddi imkanlara kavuşma.

Fakat orada da bir risk var. Neden “arada” dursunlar? Neden dijital haberciliğe, internete geçmesinler? Wikileaks örneğinin önünde hangi klasik basın durabilir?

Wikileaks kaç Sabah veya Hürriyet gücünde ve maliyeti ne? Öte taraftan Türkiye’de bu orandan-gazete tirajlarının-bu kadar emin olabilmek için herhalde gazetecilik dışından gelmek lazım!

4 milyonluk satış 73 milyonluk ülkede ne anlatır? Bu yıllardır tartışılıyor. Bu rakamlara bakarak, Türk insanı gazete okumuyor demek çok basit bir analiz olur. Önemini bilmiyor belki daha iyi bir bakış.

Bu tartışmayı uzatmaya gerek yok. Sabah Gazetesi’nin 09.12.2002 - 15.12.2002 tarihleri arasındaki satışı 384.000’di.

20.12.2010 - 26.12.2010 tarihleri arasındaki satışı ise 360.000! Söylenecek başka söz olmasa gerek.

Gazete ve kitap alışkanlarının okuyan insanlar için apayrı bir yeri olduğu bilinen bir gerçek. Bu saygı duyulması gereken bir nokta olduğu kadar, buradan bir direniş geleceği de açık ve buna da saygı gerekiyor.

Fakat internet üzerinden gazetecilik ve dijital haberciliğin kendisine körleşmek bambaşka bir şey. Bir günde tüm dünyada ve ülkemizde yayınlanan gazeteler kaç ağaca mâl oluyor? Bunu da umursamayanlar olabilir diye, “ne kadar paraya” diye de soralım. 

Newsweek ve Daily Beast’in Genel Yayın Yönetmeni Tina Brown bakın neler söylüyor: “Geleneksel medya hâla önemli rol oynuyor. Fakat WEB’in potansiyelini en fazla kavrayabilen yayınlar en kazançlıları olacak. Kilit soru şu: Haberi okurumuzun gözünün önüne nasıl ulaştırabiliriz? iPad’imden internetteki yazıları okurken ya da bir Tweet daha yazarken artık bu sürecin içindeyiz!”

Kısacası birilerinin Yaşar ile Sevilay’a gerçeği söylemesi ve teselli etmesi gerekiyor.

Son Dakika eki: Bugün de Engin Ardıç internet haberciliğine cephe alan ve ağır biçimde teknik hatalar içeren bir yazı kaleme aldı. Böylece tasdik edilmiş oldu ki, Sabah grubu içinde dijital basına yönelik bir reaksiyon var ve neredeyse resmileşmiş durumda. (Buyrun, buradan erişebilirsiniz.)

www.iyibilgi.com

Bu haber 2,466 defa okundu.