'Çift başlı hukuk sistemi asla olmaz'

26 Aralık 2010 09:21 tsi
AYİM'in üç general kararı kurumun varlığını yeniden tartışmaya açtı.

İktidar, muhalefet ve yargı AYİM'in kaldırılması konusunda hemfikir. Hukukçular da bu girişime tam destek veriyor.

Üç generalin Askeri Yüksek İdare Mahkemesine (AYİM) başvurmasıyla başlayan süreç, yargıdaki çok başlılığı gözler önüne serdi. Balyoz sanığı üç generalin terfisinde ısrar eden AYİM'in varlığı tartışma konusu oldu. Hukukçular, yargı birliği için AYİM ve Askeri Yargıtay'ın kaldırılması gerektiği görüşünde. AYİM gibi askerin etkisinde bir yargı kuruluşunun başka ülkelerde olmadığı vurgulanıyor.

Hukuk devleti ilkesine aykırı

Yargı kulislerinde de AYİM'in kurulma nedeni olarak, terfilerde ve askeri bürokratik işlerde iktidarın müdahalesini engellemek olduğuna dikkat çekiliyor. Uzmanlar çok başlı hukuk sisteminin hukuk devleti ilkesine aykırı olduğunu belirterek, askeri müdahalenin ürünü olan AYİM ve Askeri Yargıtay'ın kaldırılmasını istiyor. Yargıdaki çok başlılığın giderilmesi için yeni dönemde çalışma yapılacağı yönündeki ilk sinyali Başbakan Tayyip Erdoğan vermişti. Erdoğan, "Yeni anayasada değerlendireceğiz. Yeni anayasa hepsini içerecek inşallah" açıklamasında bulunmuştu.

Muhalefet ve yargı istiyor

Ardından CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu geçen hafta yapılan partisinin olağanüstü kongresinde AYİM'i kaldırma sözü verdi. Yargıtay Başkanı Hasan Gerçeker ise önceki gün yargıda çok başlı hukuk sisteminin olumlu sonuçlar vermediğini belirterek, "Hiçbir Avrupa ülkesinde Askeri Yargıtay bulunmuyor" ifadesini kullandı.

Olağanüstü şartların eseri

Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Şentop: Dünyanın hiçbir ülkesinde çift başlı yargı sistemi yok. AYİM, askerlerin tamamen keyfi hareket etmesi için kurulmuş paravan. Askeri Yargıtay'ın da kaldırılması gerekiyor. Hukuk düzeni olan bir ülkede bu tarz kurumlara rastlanmaz. Olağanüstü şartların altında kurulmuştur. İşimizi kendi aramızda görelim mantığı ile çalışır.

Dünyada benzeri yok

Prof. Dr. Ergun Özbudun: AYİM 1971 askeri müdahalesinin bir ürünü. Yapay, garip ve dünyada benzeri olmayan bir kurum. İlk anayasa değişikliğinde kald|-nlması gerekiyor. AYİM anayasayı ihlal etti. 12 Eylül referandumunun ardından ihraç kararları denetime tabidir. Terfi ettirmeme yönünde çıkan kararlar denetime tabi değildir. Anayasal yetki aşılmıştır.

Kaldırılması artık kaçınılmaz

Emekli askeri hâkim Faik Tarımcıoğlu: AYIM askeri bir operasyon ile yargıya monte edildi. Terfi ettirilmeyen bazı generaller Danıştay'a gidip orada terfi alıyordu. Onlara 'Danıştay paşası' deniyordu. Asker buna bir reaksiyon olarak AYİM'i kurdu ve atamaların kontrolünde olmasını istedi. Askeri Yargıtay ve AYİM'in bir Anayasa değişikliği ile kaldırılması artık kaçınılmaz.

Karar sivil iradeyi bağlamıyor

Üç general hakkındaki 'açığa alma' işlemini hukuka uygun bulan AYİM, Balyoz davası sanığı generallerin bir üst rütbeye terfi ettirilmeme işleminin iptali' istemiyle açtığı davada tam tersi bir karara imza atti. AYİM'in kararı 'Generaller açıkta kalsın ama bir üst rütbeye yükselsin' anlamını taşıyor. Ancak hükümeti silahlı eylemle yıkmaya teşebbüsle suçlanan komutanların aklanmadan terfi etmesi şaibe olarak görülüyor. Kamuoyunda karar, 3 komutan 'açıktayken terfiye hak kazananlar' olarak lanse edildi. Ancak yargıdaki çift başlılığı simgeleyen ve varlığı tartışma konusu olan AYİM'in karan sivil iradeyi bağlamıyor.

Liyakati düşünmedi

Zira açılan dava, '3 komutan YAŞ'ta I terfi ettirildi ama 3'lü kararnameye terfileri onaylanmıyor' davasıydı. AYİM daireler kurulu YAŞ'ta terfisine karar verilen isimler hakkında kararname hazırIanmamasının hukuka uygun olmadığını belirtti. Paşalar hakkında liyakati' düşünmedi. Hazırlanan Balyoz iddianamesinde ' 3 paşanın isminin yer aldığı ayrıntısını 'terfi ettirmemeye itiraz' için açılan dava kapsamında görmedi. YAŞ'ta sadece 2 hükümet üyesinin bulunduğunu dikkate almadı. Yani alınan iki karar arasında fark bulunuyor.

TSK 65. maddeye aykırı

Milli Savunma ve İçişleri Bakanlıkları, AYİM'in yürütmeyi durdurma kararının 60 gün olan uygulama süresinin bitimine 8 gün kala, 22 Kasım'da 3 generali TSK Kanunu 'nun 65. maddesindeki takdir haklarını kullanarak açığa almıştı. Açığa alma işlemi hazırlanan Balyoz iddianamesi kapsamında gerçekleştirildi. Dolayısıyla alınan kararın komutanların terfisini de etkilemesi bekleniyordu. Ancak öyle olmadı. AYİM, TSK 65. maddeye zıt karar verdi.

bugün

Bu haber 724 defa okundu.