ABD, Avrupa, Rusya, Çin, İran: Türkiye'nin yükselişini anladı mı?

21 Aralık 2010 16:20 tsi
Hepsi anladı.. Ama yanlış anladı! iyibilgi Ankara

Türkiye'nin yükselişini görmeyen yok. 'Yok yükselmiyor' diyen de yok. Anlamadıkları nokta "nasıl" olduğu. Anlamadıkça korkan, çekinen, saldıran da çok. Kabul edemeyip, içine sindirmekte zorlanan da. İşin "nasıl"ına yönelik tartışma daha uzun yıllar sürecek. Ama özellikle kritik ülkelerin Türkiye'nin durduğu yeri kavramaktaki şaşkınlığını kısaca yazmak gerekiyor. Evet bu ülkeler Türkiye'nin yeni ağırlığına göre pozisyon ve politika belirliyorlar. Çünkü onlara realist geliyor. Oysa Türkiye'nin neden, nasıl yükseldiğini bilseler... Bilmiyorlar. İşte o halleri.

Amerika: Washington’un kalbine indiği an Erdoğan’ın Ahmedinejad’ı kucakladığı Tahran’daki o andı. Bu da ABD’de herkesin Türkiye’nin yükselişini görmediği anlamına geliyor! Şu anki politikaları, Beyaz Saray dengeli olmak isterken, hükümetin bazı kolları daha sert pozisyondan yana. Bu da ABD’nin Türkiye’yi yarım anladığını gösteren bir karine. ABD’nin Türkiye’nin yükselişini hakkıyla analiz eden çevreler tam olarak iktidarda değil. Bu yüzden iki ülke ilişkileri sık sık iç politik dengelerin rüzgarına da kapılabiliyor. Türkiye ekonomisinin siyasetine güven verdiğini görüyorlar. Ama pek az kesim-ki Allah’tan yönetimde olanlar da var içlerinde-yükselişin küresel politikadaki izini sürebiliyor.

Rusya: Herşey yolunda! Mı? Genellikle. Rum kesimi meselesi veya Gürcistan konularında ortaya çıkan anlaşmazlıklar kolaylıkla gözardı edilebiliyor ve böylece yola devam edilebiliyor. İki ülke ilişkilerindeki mutluluk tozunun sırrı basit: birbirinin damarına basmamak. Rusya elbette Türkiye’nin değişen rolünün farkında. Bunu da ikili ilişkilere yüksek destek vererek gösteriyor ve ticareti “özellikle” parlatıyor! Fakatı şu: Rusya Türkiye’nin yükseleşinin ve hele de “Osmanlı” söyleminin anlamını da biliyor: Hiçbir yerde olmasa bile Doğu’da rekabet. Bunun tercümesi de şu, iki imparatorluğun rekabeti! Gerisi? Temiz ve iyi bir ilişki.

Avrupa: Tabii ki Türkiye’nin yükselişinden en affalayanlar onlar. Zaten parçalı bulutlu olan AB, Türkiye konusunda tek bir politikaya sahip değilken, bir de pazuları şişmiş bir ülkeyi içine sindirmekte-Londra hariç- hâla ve hayda hayda zorlanıyor. Türkiye’ye önyargı ile bakan Avrupalılar’ı İstanbul’da iki gün bırakın şaşkınlıklarının daha katlandığını hemen gözlemlersiniz. Bunun ismi önyargı. Çoğunda ve güçlü biçimde var. Şimdi sorunları daha büyük. O önyargının gücü de var artık.

Çin: Türkiye’den bakıldığında Türkiye’nin yükselişini en az takip ettiğimiz başkent elbette Beijing. Fakat onlar durumu görüyorlar. Çin’in Ankara’dan beklediği bir konu var. İçişlerine karışmamak! Bundan gayrısı herşey yapılır fikrinde Çin. Türkiye’nin hem eski hem de yeni önemine binaen. Zaten bizim de Çinli dostlarımıza sırtımızı döndüğümüzü kimse söyleyemez: tarihte Çin askeri kuvvetlerinin NATO topraklarında tatbikat yaptığı yer mi var! Ekonomik, politik ve ortak stratejik ilişkiler yürüyor ve Afrika’ya bile gidicek belli ki. Beijing Türkiye’nin yüksekliğini iyi ölçüyor.

İran: Nasıl desek? İran da Türkiye de birbirine her dönüşünde yüzler hep gülüyor. Tahran yönetimi Türkiye’nin durumunu en iyi bilen ülkelerden biri, belki de birincisi. Çok kolay açıklanabileceği gibi İran: ABD, İsrail ve AB ile uğraşırken Ankara’yı karşısına almayacak kadar akıl sahibi elbette. Fakat Ortadoğu’daki ve Müslüman dünyadaki dönüşümlerin de farkında. Ve içten içe bunu bir risk olarak görüyor! Ambargo olmasa iki ülke ticari ilişkileri patlayacak. Ama bu da İran’ı huzursuz eden Türkiye’nin yükseleşine ilişkin kaygılarını gidermeyecek. Aslında zaman zaman bunu kontrol edemediği de oluyor; işte en yakın örnek Cumhurbaşkanı Yardımcısı Begayi’nin, fazla değil birkaç ay önce, ağzından kaçırdığı Ermeni soykırımı meselesi! Hemen sesi kesildi ve görmezden gelinde. Dostluk ve ticareti kimsenin gözardı ettiği veya edeceği yok. Yok ama Fars milliyetçiliği de küçümsenmemeli.

www.iyibilgi.com

Bu haber 2,567 defa okundu.