'Hiçbir zaman anlaşamadılar'

14 Aralık 2010 14:16 tsi
İran'ın eski Dışişleri Bakanı Manuşer Muttaki'nin görevden alınmasının arkasındaki neden bilinmiyor. Analistler ise bu gelişmeyi Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedined ile Muttaki arasında uzun süreden beri yaşanan gerilime bağlıyor.

İran Dışişleri Bakanı Manuşer Muttaki’nin Pazartesi günü görevinden alınmasının ardından, Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın neden böyle bir karar aldığına dair bir açıklama gelmedi.

Muttaki’nin görevden alınması, İran’ın nükleer programı hakkında uluslararası güçlerle görüşmeye hazırlandığı bir dönemde geldi. Ahmedinejad, Dışişleri Bakanlığı görevine yakın müttefiki olan Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi’yi görevlendirdi.

İran’da yaşanan ani değişim, Ahmedinajd’ın Devrim Muhafızları’nın desteğine sahip olan hükümetiyle, yönetici dini liderler arasında büyüyen boşluğu yansıtıyor olabilir.

ABD’nin Strayer Üniversitesi’nde İran uzmanı olan Rasool Nafisi, “Bu hamleler sadece iç gerginlikleri değil, nükleer programının İran’ın dış politikasında önceliğe sahip olduğunu gösteriyor” dedi.

Ağustos 2005’te göreve getirilen Muttaki, görevden alındığı kararını resmi bir ziyarette bulunduğu Senegal’de öğrendi. Muttaki’nin görevine son verileceği hakkında önceden bilgilendirip bilgilendirilmediği ise belirsiz.

NEDEN GÖREVDEN ALINDI

Reformcu bir internet sitesi, Muttaki’nin Ahmedinejad’ın politikalarını eleştirdiğini belirtti. Mardomsalari sitesindeki haberde, “Muttaki, kendisini Cumhurbaşkanı’nın görüşlerine ve dış politikasına uydurmayı başaramadı” dedi.

Tahran Üniversitesi siyaset bilimi profesörü Sadegh Zibakalam, El Cezire’ye Ahmedinejad ve Muttaki arasındaki gerginliğin arttığına dair söylentiler bulunduğunu belirtti:

“Muttaki ile Ahmedinejad arasındaki ilişki çok iyi değildi. Beş yıl önce dışişleri bakanlığı görevine atandığında, onun Ahmedinejad’a zorla kabul ettirildiği ve Cumhurbaşkanı'nın kabinesinde Muttaki’yi bulundurmaktan memnun olmadığına dair söylentiler vardı. O zamandan beri, Ahmedinejad’ın Muttaki’yi kovduğu veya istifasını istediğine yönelik sayısız söylenti dolandı” dedi.

El Cezire’nin baş siyasi analisti Marwan Bişara, Zibakalam’ın bahsettiği söylentileri doğruladı: “Gözden düşen Dışişleri Bakanı bir teknokrat değil, deneyimli bir politikacıydı. Bu yüzden verdiği kararlar rastgele değildi. Dışişleri Bakanlığı'nda Salihi gibi bir teknokrat bulunması, Ahmedinejad için Muttaki gibi bir politikacıyla uğraşmaktan tabi ki daha kolay” yorumunda bulundu.

BÜYÜK BİR DEĞİŞİM OLMAYACAK

Dışişleri Bakanlığı’ndaki görev değişiminin ardından, Bakanlık Sözcüsü Ramin Mehmanperest, “İran’ın büyük uluslararası politikaları üst düzeyde tanımlanır ve bakanlığımız bu politikaları uygular. Temel politikalarımızda bir değişim yaşanmayacak” dedi.

Mehmanperest ayrıca, “Nükleer programımızda ve nükleer görüşmelerde herhangi bir değişiklik olacağını düşünmüyorum” ifadesini kullandı.

İran, nükleer programıyla ilgili olarak dünya güçleriyle 6-7 Aralık tarihlerinde Cenevre’de ön görüşme yapmıştı. İkinci tur görüşmeler, gelecek ay Türkiye’de yapılacak. 

Muttaki’nin yerine göreve gelen Salihi, Temmuz 2009’da Atom Enerjisi Kurumu’nun başına getirilmişti. Onun başkanlığı altında, İran’ın ilk nükleer enerji santrali faaliyete girdi. Muttaki, bu ay içinde Bahreyn’de düzenlenen güvenlik konferansında, ABD Dışişleri Bakanı Clinton’ın nükleer programlarına yönelik sözlerini övmüştü.

Clinton, İran’ın uluslararası şartlara bağlı kalarak sivil amaçlar altında uranyum zenginleştirme programı yürütebileceğini belirtmişti.

ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Muttaki’nin görevden alınması hakkında bir “görüş veya yorum” yapmadı. Clinton, “İran ile ilişkilerimiz tek bir şahısa yönelik değil” dedi.

Hürriyet

Bu haber 1,074 defa okundu.