WikiLeaks’in hatırlattığı: 3.Dünya sömürülür

12 Aralık 2010 13:00 tsi
Belgeden yeni bir şey de öğrenmiyoruz ama yine de açıklama faydalı; büyük şirketler ve büyük devletler söz konusu olunca üçüncü dünya ülkelerinin nasıl kolay bir sömürü alanı olarak görüldüğünü bir kez daha hatırlıyoruz...

İsmet Berkan'ın Hürriyet'teki köşe yazısından ilgili bölüm:

WIKILEAKS’in son açıkladığı Amerikan Dışişleri Bakanlığı belgelerinden birinde, Amerikan ilaç devi Pfizer’ın Nijerya’da yaptıklarıyla ilgili bilgiler var.

Esasen bu belgedeki bilgiler yeni değil, yıllardır bilinen, hakkında belgeseller çekilen, belki yüzlerce kez gazetelerde haber olmuş şeyler. Belgeden yeni bir şey de öğrenmiyoruz ama yine de açıklama faydalı; büyük şirketler ve büyük devletler söz konusu olunca üçüncü dünya ülkelerinin nasıl kolay bir sömürü alanı olarak görüldüğünü bir kez daha hatırlıyoruz.

Kısaca anlatayım: Yıl 1996. Nijerya’da çok büyük bir menenjit salgını ortaya çıkıyor. Salgın öldürücü, hastalanan yüz kişiden 20’si ölüyor, hayatta kalanların önemli bölümü ise ömürleri boyunca menenjitin izlerini üzerlerinde taşıyorlar.

Salgının ortasında Pfizer ortaya çıkıyor, Nijerya’ya, henüz denenip tam ruhsatı alınmamış bir ilacı denemek istediklerini bildiriyor. İzin alınıyor mu, burası biraz karışık ama ensonunda 100 çocukta Trovan isimli ağızdan alınan bir antibiyotik deneniyor. Çocuklardan beşi ölüyor. Trovan’ın eşdeğerinin denendiği bir başka 100 kişilik grupta da ölümler oluyor.

Şirket aleyhine çok büyük ceza ve tazminat davaları açılıyor. Şirket davalar oratadan kalksın diye yapmadığını bırakmıyor, mesela davaları açan savcıyı itibarsızlaştırmak için özel dedektifler tutuluyor, bulunan pislikler basına sızdırılıyor, savcının istifası sağlanıyor vs. Ve sonunda şirket toplamda 75 milyon dolar ödemeyi kabul ediyor.

Ediyor ama bu 75 milyon dolar şirketin dertleri arasında küçük bir rakam. Nijerya’dayapılanların ortaya çıkması şirketin başını Amerika’da derde sokuyor. Zaten sonra ortayaçıkıyor ki şirket, Trovan denen ilacı hiçbir zaman çocuklar üzerinde
test etmemiştir. İlacın dozuyla ilgili sorunlar vardır. İlaçlara Amerika’da lisans veren kurum olan FDA ilacın yetişkinlerde kullanımına bile kısıt getiriyor, yarattığı karaciğer hasarı yüzünden. Avrupa ise 1999’da ilacı yasaklıyor.

Pfizer, bu belge ortaya çıkınca bir kez daha basın açıklamaları yapıp olayı küçültmeye çalıştı. Aradan geçen onca zamana ve yapılan çok açık hatalara rağmen açıklamada pişmanlık belli eden hiçbir ifade yok. Hatta neredeyse, ‘Onlar nasıl olsa ölecekti, bizim ilacımızla bazıları kurtuldu hiç değilse’ deniyor, davaların siyasi olduğu, aynı ilacı kullanan/deneyen Sınırtanımayan Doktorlar Örgütü hakkında hiçbir dava olmadığını söylüyor. Biz de bir kez daha öğreniyoruz: Üçüncü dünya ülkesiysen sömürülürsün, ikinci sınıf muamelesi görürsün, itilir kakılırsın. Kibirli zengin dünyası bunları sana yapmayı kendinde hak görür.

 

Bu haber 988 defa okundu.