Kalkan'ın mimari konuştu

16 Kasım 2010 11:23 tsi
"NATO'ya tehdit olarak tanımlanan Orta Doğu'da bin kilometrelik alanda füze kalkanının en verimli şekilde çalışacağı yer Türkiye toprakları... Bush döneminde Türkiye'ye bu teklif yapılmadı, çünkü ilişkiler kötüydü. Obama ise Türkiye ile düzelen ilişki

ABD ile Türkiye arasında sorun yaratan NATO’nun Füze Kalkanı Projesi’nin mimarı Daniel Fata Vatan gazetesinden İlhan Tanır'a  konuştu:

Amerika’da “Füze Kalkanı” denince akla gelen en önemli isim Daniel Fata. eski Başkan Bush’un “ABD tarihinin en önemli güvenlik projesi” olarak nitlendirdiği ve milyarlarca dolar akıttığı proje için Polonya ve Çek Cumhuriyeti’ne kurulacak üslerin müzakerelerini bizzat yürüten isim.

* Neden Füze Kalkanı için Türkiye’de ısrar ediliyor?
Projede Türkiye’ye radar yerle∫tirilmesi planlanıyor. Bunun Türkiye’de olmasının istenmesinin ana nedeni tehdit gelmesi beklenen Ortadoğu bölgesinde 1000 kilometre bandındaki en uygun ülke olması. Radarın kendisi tehdit edici bir özellik taşımıyor. Bunun tamamen savunma amaçlı olduğu anlaşılmalıdır. Bu açıdan Amerikan tarafının veya NATO’nun Türkiye’yi kötü bir pozisyona sokmadığını düşünmekteyim. Ayrıca Türkiye’nin her∫eye rağmen İran’ın tehdit olarak stratejik konsepte yazılmama isteği gayet anlaşılabilir, zaten tek tehdit de İran olmayacak. Sistemin sadece balistik füze tehditlerine karşı olması da kabul edilebilir.

* Türkiye-İran ilişkileri bundan nasıl etkilenir?
Türkiye İran ve nükleer problemlerine realist olarak yaklaşıyor. Türkiye yaşadığı mahallenin farkında ve kendisini hedef haline getirecek şeyler söylemekten ve yapmaktan çekiniyor. Ama biliyoruz ki Türkiye ABD gibi İran’ın nükleer silah sahibi olmasını da istemiyor. Bütün bunları düşündüğümüzde diyebiliriz ki Türkiye olumlu bir rol bulmaya ve o rolü oynarak kendilerini sonunda tehdit edecek bir krizi durdurmaya çalışıyor. Bununla birlikte Amerikalı yetkililerin geçen yıl içinde özellikle Brezilya ile birlikte Türkiye’nin İran ile yapılmasında katkıda bulunduğu Tahran Nükleer Anlaşması’nda kullanılan dilden irite olduklarını ve beğenmediklerini ve bu retoriğin P5+1 ülkelerin yaptığı çalışmaları zorlaştırdığını düşündüklerini biliyorum.

* Türkiye ‘hayır’ derse ne olur?
Çok büyük bir tepki olmaz ama ciddi bir hayalkırıklığı olacaktır. Bunun en büyük nedeni ise birliğin mecburen bir sonraki ‘en iyi’ alternatife Türkiye’ye konması düşünülen radarları taşımak zorunda kalması olacaktır. Bir sonraki en iyi alternatifin ise en iyi bölge olarak görülen Türkiye kadar ideal olmayacağı açıktır. Bununla birlikte bu tür bir red, “bölgede kollektif olarak bir tehdit olmadığına inanıyoruz” algısı ortaya çıkaracaktır. NATO üyelerinin, birliğin diğer üyeleri için kollektif savunmaya omuz vermesi felsefesi akla getirildiğinde, Türkiye’den haddini a∫an bir istekde bulunulmamaktadır aslında.

...

* Asıl amacın İsrail’in korunması olduğuna yönelik iddialara ne diyeceksiniz?
Bu tür argümanları ciddi bulmuyorum. İsrail’in zaten kendi kalkanı var ve kapasiteleri kendilerine yönetilen tehditleri karşılamaya yeterli. Aklıma gelen tek şey, bu kalkanla gelen bilgilerin NATO merkezinden İsrail’in kendi kalkan sistemine ek bir besleme yapabileceğidir. Bu sistemi ilk kuranlardan biri olarak bu argümanların o zamanlar görüşülmediğini ve bütün sistemin mantığı arandığında çok da anlamlı bulmuyorum.

* Türkiye’nin son kararı sizce ne olacak?
Geçen hafta içinde Halifax isimli güvenlik toplantılarına katıldım. Bu konularla yakından ilgili olan kişilerle konuştum. Anladığım kadarıyla Türkiye ile yapılan görüşmeler son dönemde “doğru yolda” sürüyor. Türkiye’nin önümüzdeki hafta bu sistemi kabul edeceğini düşünüyorum. NATO’nun geleneksel tutumundan dışarı çıkarak Türkiye’nin sözü edilen isteklerine ve endi∫elerine cevap vererek, Türkiye’yi tatmin etme çabasının da iyi gittiğini duydum.

Bu haber 1,180 defa okundu.