Obama, Irak'taki asker boşluğunu sivillerle dolduracak

19 Ağustos 2010 13:30 tsi
ABD Başkanı Barack Obama, Irak'taki Amerikan askerlerinin çekilmesiyle oluşacak boşluğu sivillerle doldurmayı planlıyor.

Yeni plana göre hazırlığı aylardır sürdürülen bu sivil misyon çerçevesinde Amerikan ordusu tarafından yerine getirilen bin 200'den fazla özel görevin, sivillere devredilmesi planlanıyor. Amerikan ordusundan bu görevleri ise Dışişleri Bakanlığı devralacak. Bu görevlerin büyük bir kısmı ise bundan sonra bakanlığın belirlediği veya iş verdiği müteahhitler üzerinden gerçekleştirilecek. Etnik çatışmaları önleyecek Amerikan askerlerinin olmadığı Kuzey Irak'ta ise, Kürtlerin Peşmerge kuvvetleri ile Irak Ordusu arasındaki potansiyel karşılaşmayı önleme işi ise 100 milyon dolarlık iki yeni üsteki Amerikalı diplomatlarına kalacak. Bu çerçevede Erbil ve Musul'da konsolosluk, Kerkük ve Musul'da ise elçilik şubesi açılacak.
Amerikan Dışişleri Bakanlığı bu plan çerçevesinde Pentagon'dan mayına dayanıklı ve pusulara karşı korunma sağlayan 60 adet MRAP aracı almayı da planlıyor. Zırhlı araç envanterinin sayısını bin 320'ye çıkarmayı planlayan bakanlık, 3 tane de uçak alarak mini bir filo kurmayı hedefliyor. Pilot kadrosunu müteahhitlerin dolduracağı helikopter filosundaki helikopter sayısı da 17'den 29'a çıkarılacak.

Amerikan New York Times gazetesinde yer alan habere göre bakanlığın planı üzerine kurduğu 6 bin ila 7 bin güvenlik müteahhidinin sivilleri kurtarmak için "acil müdahale gücü" kurması bekleniyor. Söz konusu müteahhitlerin dokunulmazlığı bulunmuyor ve resmi olarak Irak hükümetine kaydolmaları gerekiyor.

Plan çerçevesinde Kerkük ve Musul'da kurulması planlanan iki elçilik şubesinin inşası, güvenlik müteahhitlerinin kiralanması, yeni ekipmanlar alınması ve Basra ile Erbil'de iki konsolosluk kurulmasının başlangıç maliyeti ise 1 milyar dolar. İki konsolosluğun kalıcı hale dönüştürülmesinin ek maliyetinin de 500 milyon dolar olacağı belirtiliyor. Polisleri eğitim programının maliyetinin de yaklaşık 800 milyon dolar olacağı kaydediliyor.

Amerikan New York Times gazetesinin diplomatik kaynaklardan edindiği bilgiye göre söz konusu plan, hala El Kaide ve İranlı milislerin kol gezdiği bir ülkede sivilleri korumak için özel güvenlik muhafızlarının sayısının 2 katına çıkarılmasını içeriyor. Ülke genelinde 5 farklı bölgeyi koruyacak olan güvenlik müteahhitleri, düşman saldırılarını uyarmak için radar kullanabilecek, yol kenarlarında bomba araması yapabilecek, insansız casus uçakları uçurabilecek ve hatta sivillere acil yardım için acil müdahale ekipleri çalıştırılabilecek.

Gazeteye göre siviller için en zor görevlerden biri Kürt ve Araplar arasındaki tansiyonla uğraşmak olacak. ABD'nin Irak'taki en üst komutanı General Ray Odierno, bu tansiyonu düşürmek için tartışmalı bölgelerde Amerikan askerlerinin, Irak askerlerinin ve Peşmerge kuvvetlerinin yönetiminde olan kontrol noktaları kurmuştu. Ancak Amerikan askerleri çekildikten sonra bu kontrol noktaları aşamalı olarak kapatılacak. ABD onun yerine Musul ve Kerkük'te kuracağı elçilik şubelerine bel bağlayacak. ABD yönetiminin Bakuba'da da bir elçilik şubesi açmayı planladığı ancak maliyetlerinden dolayı bu fikirden vazgeçildiği belirtildi.

ABD Barış Enstitüsü Başkan Yardımcısı Daniel P Serwer, bu elçilik şubelerinin ise yetersiz olacağını düşünüyor: "Bunun gerçek problemlere kapı açma riski var. Askerlerimiz arazide Arap ve Kürtlerle beraberlerdi. Ama şimdi iki elçilik şubesinden bahsediyorlar ve oradaki görevliler dışarısı güvenli olmazsa içeride kalma ihtiyacı duyabilirler."

Endişe duyulan bir diğer alan ise polislerin eğitilmesi. Dışişlerine bağlı sivil görevliler bu misyonu Ekim 2011'de devralacaklar. ABD Dışişleri Bakanlığı bu görevi yine müteahhitlere verecek ve eğitim 3 ana merkezde gerçekleştirilecek.

2007 ve 2008 yıllarında Irak güvenlik güçlerini eğitmiş emekli bir asker olan James M. Dubik, Dışişleri Bakanlığı'nın bu göreve uygunluğunu sorguluyor. Dubik, "Görev sadece yeteneklerin geliştirilmesinden öte bir şey." diye konuşuyor.

Irak'ta sivilleşme misyonunun bir diğer önemli yanı ise Obama için Afganistan'daki uzun vadeli Amerikan varlığı için bir test özelliği taşıması. Ryan Crocker ayrıca bu sivilleşmesini Iraklı generalleri ve komutanları siyasetten uzak tutacağını söylüyor.

Daha önce ABD adına Afganistan, Bosna, Haiti, Kosova ve Somali'de görev yapmış eski bir elçi olan James Dobbins de "Bakanlığın ordudan bağımsız olarak kendi başına büyük oranda tehdit içeren bir çevrede kendi başına iş yaptığını düşünmüyorum." diyor ve görevin büyüklüğü açısından daha önce görülmemiş bir şey olduğuna dikkat çekiyor.

Beyaz Saray yetkilileri ise Bağdat elçiliğinde ve başka diplomatik misyonlarda çalışacak 2 bin 400 sivilin transferinin bir program dahilinde gerçekleşeceğini belirtiyorlar ve bu sivillerin Irak'ta istikrarın sağlanmasına yardım etmek adına kendi görevlerini yerine getireceklerini aktarıyorlar.

Ancak Obama'nın planında çok az sayıda asker yer alması ve sivillerin portföyünü giderek büyümesi, Irak'tan emekli olmuş bazı isimlerin 2011'den sonra binlerce ek askere ihtiyaç duyulacağı yönünde tavsiyede bulunmaya itiyor. 2007 – 2009 arasında Irak'ta büyükelçilik görevi yapan Ryan C. Crocker "Burada stratejik sabra ihtiyacımız var." diye konuşuyor. Crocker, "Zaman çizelgelerimiz Irak gerçeğinden önce çıkıyor. Burada ise Iraklı bir ortağımız var. Artık tek taraflı kararlar almıyoruz. Ama eğer Iraklılar bu yılsonunda bize gelirler ve bizden 2011 sonrası döneme tekrar bakmamızı isterlerse, cevap vermek bizim stratejik çıkarımıza olacaktır." diye ekliyor.

Askeri uzmanlar ve Iraklı yetkililere göre Irak'ta Amerikan askerlerine ihtiyaç duyulacak bir dizi görev bulunuyor. Bunlar arasında Irak askerlerinin operasyon yapma konusunda eğitilmeleri, yeni M – 1 tankları, cephaneler ve Amerikalılardan almayı düşündükleri f - 16'lar konusunda lojistik destek, Irak kendi hava gücünü kurana kadar Irak hava sahasının korunması ve Irak'ın özel operasyon birimlerine terör operasyonlarında yardımcı olmak gibi işler bulunuyor.
 
cihan

Bu haber 602 defa okundu.