Dünya savaşı 2020'den sonra

9 Ağustos 2010 12:14 tsi
İngilizler'in gelecek senaryosunda neler var?

Geçen hafta başladığımız "Geleceğe dair öngörüler" yazı dizimizde bu hafta İngiliz devletinin resmi bir kurumu tarafından hazırlanan gelecek senaryolarını inceleyeceğiz.

Dizinin birinci ve ikinci bölümleri için tıklayınız.

2006 yılında hazırlanan ve o günden beri güncellenen "Stratejik Eğilimler" adlı rapor, İngiltere Savunma Bakanlığı'na bağlı "Gelişim, Konseptler ve Doktrin Merkezi"  (DCDC) adlı birim tarafından yayınlanıyor. Raporun konusu "gelecek", spesifik olarak da 2007 ile 2035 arası. Girişinde belirtildiği üzere Majesteleri'nin Hükümeti'nin resmi pozisyonunu temsil etmiyor. Yani bu raporda yazılanlardan dolayı hiçbir şekilde hükümeti sorumlu tutamıyorsunuz.

Ancak bu raporun içeriği, Savunma Bakanlığı için gelecekte karşılaşacağı stratejik konularda rehberlik sağlıyor. Raporun hazırlanmasında bir çok üniversite ve düşünce kuruluşunun desteği var. Bunların haricinde İngiliz devletine ait çeşitli bakanlıklar ve istihbarat kuruluşları da var. Yani özel sektör ile kamu sektörünün ortak çalışması diyebiliriz.

Geleceğe dair hükümler öne sürerken, raporun kullandığı dört basit "durum" var. "Olacak" denilen durumlar %95 ihtimal ve üstü; "büyük ihtimalle" denilen durumlar ise %60 ve üstü ihtimalle gerçekleşeceği varsayılan olayları kapsıyor. Kalan iki durum ise %10'nun altındaki olasılıkları kapsıyor.

Rapor, çeşitli kategorilere bölünmüş. Dünya çapında demografik gelişmelerden, medyanın gücüne, farklı konular belirli başlıklar altında toplanmış. 106 sayfalık raporda, bizim ilgileneceğimiz kısım daha çok uluslararası ilişkiler kategorisi.

Gelelim raporun içeriğine. Özetle uluslararası alanda yaşanacak gelişmeler şunlar:

- ABD, "muhtemelen" en erken 2020'ye kadar uluslararası liderliğini sürdürecek. Fakat daha sonrasında çok kutuplu bir dünya bizi bekliyor. Yükselen güçler ise Çin, Rusya, Hindistan, Brezilya, Endonezya ve benzerleri. ABD'yi bekleyen en büyük sorunlar ise ekonomik alanda. Küresel ekonomiye daha da sıkı bağlarla eklemlenmesi, Özellikle bütçe dengesizlikleri ve açıkları, Amerikan gücünün azalmasında başrolü oynayacak.

- Brezilya'nın ekonomik alanda yükselişi, Amerika kıtasındaki güç dengelerini ABD aleyhine derinden etkileyecek.

- Avrupa Birliği'ne yeni üyeler katılacak. AB'nin güvenliği Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgeleri ile yakından ilgili olacak. Fakat siyasi ve ekonomik alanda "derinleşme", büyük ihtimalle, üye ülkelerin ulusal beklentileri ve ekonomide düşük performans yüzünden gerçekleşmeyebilir. Yaşlanan nüfus, düşük büyüme ve cömert sosyal harcamalar yüzünden AB ekonomisi zorlanabilir. İşsizlik ve alt yapı yetersizlikleri, kitleleri daha muhafazakar ve sağ politikalara itecek. Birleşik Avrupa'yı düşleyen liberal elitler ile kamuoyu arasındaki görüş ayrılıkları derinleşecek. Doğu Avrupa'daki eski Sovyet bloğuna ait ülkelerde 1990'larda başlayan demokratikleşme hareketleri, vaad ettikleri ekonomik gelişim ve refahı sağlayamazlarsa, sekteye uğrayabilirler. Otoriter rejimlerin bu ülkelerde  tekrar yüzeye çıkması hayli mümkünken, NATO ve AB baskısı bu otoriter geri dönüşlere karşı denge unsuru sağlayacaklar.

- Rusya'nın Avrupa üzerindeki etkisi artmaya devam edebilir. Ancak iç politikasında yaşayacağı gerilimler, uluslararası alandaki etkisini kısıtlayacak. Özellikle ekonomi alanında, enerji sektöründen başka sektörlerde atılım yapamazsa, politik anlamda negatif etkilere yol açacak, keza adil bir gelir dağılımı doğru düzgün gerçekleşemeyecek, bu da beraberinde siyasi istikrarsızlığı getirecek. Özellikle güney ve doğusunda pan-İslamizm artacak. Bir taraftan kendi içine kapanmak isteyen Rus milliyetçiliği, öbür tarafta Kafkasya'yı etkisi altına alacak siyasal İslam...

- Çin, 2015 yılında Japonya'yı geçerek dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olacak. İktisadi alandaki yükselişi, uluslararası politikada Çin'in "büyük güç" olma çabasını destekleyecek. Fakat iç politikada, devleti bekleyen büyük sıkıntılar olacak. Bunların başında da artan nüfusun demokratik ve ekonomik talepleri gelecek. Çin'in büyümesi, ham madde ihtiyacını rekabet edebileceği fiyatlarda giderebilmesine bağlı olacak. Ham madde arayışı onu daha fazla coğrafi açılıma zorlayacak. Bu sebeple gelişmiş ve gelişen ülkelerde Çin'in görünürlüğü artacak. Ekonomi alanda bu gelişimini koruyabilmesi için kimi zaman "sert güç" gösterilerine gidebilir. Çin, kendisini bir kere "büyük güç" olarak tüm dünyaya kabul ettirdikten sonra, ki bunun için en erken tarih 2025, uluslararası ilişkilerde daha "serbest" hareket eder hale gelecek. Fakat bu tarihte, artan nüfusu, Çin'in omuzlarındaki yükü ağırlaştıracak. Doğru düzgün emeklilik programlarına sahip olmayışı, çok büyük miktarlardaki emekli nüfusun politik huzursuzluğa yol açmasına sebep olacak. Bunun haricinde doğal kaynakları kendi içersinde yetersiz hale gelecek. Özellikle temiz su kaynaklarının yetersiz kalması söz konusu. (Bundan önceki yazımızda incelediğimiz Rockefeller Vakfı gelecek senaryosu da, küresel anlamda önemli gelişmelere sebep olacak Çin'deki kuraklıktan bahsediyordu.)

3. Dünya Savaşı 2020'den sonra

- Ulusal ekonomilerin, küreselleşme ile birlikte birbirine bağımlı hale gelmesi, bir çok ülkeyi kapsayacak savaş ihtimalini azaltsa da, 2020'den sonra küresel bir çatışma gene de olasılık dahilinde kalacak. 2020'den sonra enerji açlığı giderek artan Çin, Brezilya, İran ve Hindistan gibi "büyük güç" pozisyonuna oynayan ülkeler arasında çatışma ihtimali görmezden gelinemeyecek. Özetle deniyor ki, 2020'den sonra jeopolitik güç çekişmeleri, dünya çapında savaşlara dönüşebilir.

ABD, Avrupa'dan çekiliyor

- ABD'nin dikkatini Asya'ya odaklaması ve Amerika kıtasında değişen güç dengeleri, Avrupa'daki Amerikan etkisinin azalması ile sonuçlanabilir. Böylece NATO, Avrupa'nın güvenlik ve savunma rolündeki başatlığını yitirebilir. Fakat bu Amerika'nın tamamen Avrupa'dan vazgeçtiği anlamına gelmeyecek. Özellikle Ortadoğu'daki menfaatleri (enerji kaynakları ve İsrail'in varlığı), Avrupa ile savunma alanında -düşük düzeylerde de olsa- işbirliğinin devamını sağlayacak.

Dünya ekonomisinin sağlığı Suudi Arabistan'a bağlı

- Küresel enerji ihtiyacının her geçen yıl artması, dünyadaki petrol rezervlerinin beşte birine sahip Suudi Arabistan'ın küresel rolünü hayli arttıracak. Bu yüzden, küresel çapta sürdürülebilir ekonomik gelişim, bir koldan Suudi Arabistan'ın siyasi istikrarına da bağlı olacak. Bu istikrarı etkileyebilecek negatif gelişimler ise: a) Hızla artan nüfus b) Genç nüfusta işsizlik oranı c) Selefiye hareketleri. Raporda üzerine basa basa söylenen şey şu: Suudi Arabistan'da yaşanacak herhangi olumsuz bir gelişme, küresel çapta etkilere sahip olacak.

Raporda Türkiye ile ilgili herhangi bir şey bulunmamasına rağmen, bölgesel güçlerin giderek artan öneminden bahsediliyor ve bu tür ülkelerin "yumuşak güç" kullanarak, küresel alanda rollerini arttıracaklarına dikkat çekiliyor. Türkiye'nin bölgesel bir güç olarak, son zamanlarda diplomatik alanda artan rolü, sanırsak bu öngörüye hayli uyuyor.

www.iyibilgi.com özel

Kaynak: http://www.mod.uk/NR/rdonlyres/94A1F45E-A830-49DB-B319-DF68C28D561D/0/strat_trends_17mar07.pdf

Bu haber 3,164 defa okundu.