Ahmedinejad, dünyaya Çin'den seslenecek

11 Haziran 2010 09:55 tsi
İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Birleşmiş Milletler'in (BM), ülkesine yönelik yaptırımlar rejimine Çin'in Güvenlik Konseyinde 'evet' oyu vermesini takip eden ikinci gününde Çin'e geldi.

Ahmedinejad, resmi olmayan ziyaret sırasında, son gelişmenin yanı sıra bundan sonra ikili ilişkilerin gelişimine ilişkin Çinli yetkilerle görüşmesi bekleniyor. Ahmedinejad, Çin'in Şanghay şehrinde düzenlenmekte olan 2010 Dünya Fuarı'ndaki İran pavyonunu gezecek ve ardından bir basın toplantısı düzenleyecek. Ahmedinejad'ın buradaki Çin ve Türk pavyonunu da gezmesi bekleniyor.

Diplomatik çevreler, Çin ziyaretinin bu ortamda gerçekleşmesini son derece anlamlı buluyor. Çünkü son dönemde Çin-İran ilişkileri önemli boyutlar kazanmış ve İran, Çin'in Ortadoğu bölgesinde ve çevresinde stratejik bir ortağı konumuna gelmişti. Rakamlara bakıldığında, 2008 yılında 27,6 milyar dolarlık ikili ticaret hacminin küresel krizin ve petrol fiyatlarında yaşanan gelişmeler sonucunda, 2009'da 21,2 milyara düştüğü görülmektedir. 2009'da Çin'in İran'a yönelik ihracatı 7,9 milyar dolar iken, ithalatı da 13.13 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

Burada dikkate alınması gereken husus, Çin'in ithalatın yüzde 95'inin Çin açısından hayati önem taşıyan hidrokarbon ürünlerinden oluşmasıdır. Diğer ifadeyle, İran, gelişen Çin ekonomisi için önemli petrol damarlarından birini teşkil etmektedir. Diğer taraftan, son dönemde, yaptırımlar rejimine tabi olan İran için de Çin, önemli bir ürün tedarikçisi ülke durumundadır.

İran'ın ihtiyaç duyduğu, temel madenler, makine ve aksamı, araçlar ve diğer ulaştırma teçhizatı Çin tarafından sağlanmaktadır. İran'ın, ülkedeki rafinelerin tam olarak çalışmaması nedeniyle son dönemde Çin'den benzin aldığı ve ayrıca askeri malzeme tedarik ettiği de ileri sürülmektedir.

İran Çin ilişkilerin bir diğer boyutu da Çin'in İran'daki her iki ülke için de stratejik değere sahip, yatırım stoğudur. Rakamlar tam olarak açıklanmamakla birlikte, Çin'in, İran'da 100-200- milyon dolar arasında doğrudan yatırımlar olduğu ve yaklaşık 2 milyar dolar müteahhitlik hizmetleri üstlendiği bilinmektedir.

Çin'in Güvenlik Konseyi'ndeki oylamada son tutumunun stratejik boyuta gelişen bu ilişkilere çok da zarar vermeyeceği genel olarak değerlendirilmekte olup, bu hususun Ahmedinejad'ın ziyareti sırasında masaya yatırılmasının bekleniyor.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcülerinden Qin Gang'ın son değerlendirmesinde, BM kararının ve Çin'in bu kapsamdaki tutumunun ikili ilişkilere zarar verebilecek bir boyutta olmadığını, esasen kararın İran sorununun çözümüne diplomatik açıdan yarar sağlayacağını belirtmesi de, bu görüşü desteklemektedir.

Çin'in BM daimi temsilcisi Li Baodong da onaylanan söz konusu kararın ardından yaptığı açıklamada, İran nükleer sorunuyla ilgili yeni karar tasarısını kabul etmesinin diplomatik çabalara kapının kapandığı anlamına gelmediğini ve yeni kararın İran'ın müzakereye dönmesini amaçladığını söyledi. Li, uluslararası topluma kararı kapsamlı ve ciddi şekilde uygulama çağrısında bulunarak, İran nükleer sorununun kapsamlı ve uygun şekilde çözülmesi için diyalog ve müzakere yoluna dönülmesi gerektiğini vurgulamıştı.

Cihan

Bu haber 599 defa okundu.