En Sıcak Konular

Türkiye-İsrail gerginliğinin kronolojisi

31 Mayıs 2010 14:35 tsi
Türkiye-İsrail gerginliğinin kronolojisi
Türkiye ile İsrail arasında daha önce de çeşitli krizler yaşanmıştı ancak ilk kez ilişkileri bozan olaylara kan bulaştı.

Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkiler son beş altı yıl içinde giderek sertleşmeye başlamıştı. İsrail'in Gazze ve İran'a yönelik tehditlerine Türkiye'nin destek vermemesi, bazı platformlarda durumu eleştirmesi iki ülke arasındaki ilişkilerin daha gerginleşmesine yol açtı. Özellikle Başbakan Erdoğan'ın nükleer silahlar konusunda İsrail ve batılı bazı devletlerin aksine düşünmesi İsrail'in Türkiye'ye karşı olan tepkilerinde önemli bir rol oynadı.

İkinci olarak da Türkiye'nin Gazze'ye olan yakın ilgisi İsrail'i sürekli zor durumda bırakıyordu. İsrail'in yıllardır Gazze'deki insanları abluka altında tutması ve ertesinde dış dünya ile tamamen bağlantısını kesmesi ciddi olarak sadece Türkiye tarafından eleştiriliyordu.

GAZZE KATLİAMI, DÖKME KURŞUN OPERASYONU

İsrail, Gazze'deki abluka yetmezmiş gibi 2009'un ilk aylarında Gazze'ye büyük bir savaş ilan etti. İsrail ordusu bu savaşta en tehlikeli silahları sivil insanların üzerinde denedi. İsrail Ordusu, 27 Aralık 2008 tarihinde yerel saatle 09:30 civarında 60 savaş uçağı ve helikopterlerle Gazze Şeridi'ne 100 tonun üzerinde bomba yağdırdı. Sivil halk başta olmak üzere 505 insan ölürken, 2500'den fazla kişi de yaralandı. Misket bombaları kullanıldı.

Zaten işgal altında ezilen kent bu kez ceset tarlasına dönüşmüştü. Yine bu saldırılar sırasında en ciddi tepki sadece Türkiye'den gelmişti. Tüm dünya izlemekle yetinmişti. Bu savaşta 2 bine yakın insan hayatını kaybetmiş, yine binlerce insan yaralanmıştı. Ölen ve yaralananların birçoğu kadınlar ve çocuklardan oluşuyordu.

ONE MINUTE KRİZİ ÇIKTI

Türkiye ile İsrail arasında son yıllarda olumsuz giden gelişmelerin kopuş noktası 30.01.2009 tarihinde, Gazze'deki savaşın küllerinin soğumdığı günlerden birinde, İsviçre'nin Davos kentinde yapılan zirvede oldu. İsviçre Davos'ta yapılan bir oturumda Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, yüksek sesle konuşan ve parmağını sallayan İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres'e çok sert bir çıkış yapmıştı. Perez, kanlı saldırıyı savunmuş üstüne de Türkiye'nin verdiği tepkileri eleştirmişti. Tüm bunları yaparken porgram sunucusunun psikolojik desteğini arkasına almıştı. Bunu kısa zamanda fark eden Başbakan Erdoğan'ın tepkisi çok sert olmuş, tüm dünyanın gündemine bir anda oturmuştu. İsrail'in Gazze saldırısı hakkında son derece "açık" ifadeler kullanan Başbakan Erdoğan, "Siz öldürmeyi çok iyi bilirsiniz" demişti. Erdoğan, oturum yöneticisini de kendisine kısa süre vermekle eleştirmiş ve "Davos benim için bitmiştir" diyerek, paneli terketmişti. Olay, İsrail tarafından çok büyük bir yenilgi olarak algılanmıştı.

İSRAİL'LE ORTAK TATBİKAT İPTAL

Türkiye ile İsrail'in Gazze'de başlayan ve One Minute ile zirveye ulaşan gerginliği Çevik Bir ve Süleyman Demirel döneminden bu yana İsraille ortaklaşa yapılan Anadolu Kartalı Tatbikatı'nın iptal edilmesiyle devam etti. İsrail'in Gazze'de yaptıklarından sonra onunla aynı tatbitakatta yer almak istemeyen Türkiye uzun süre bir formül aradı. Tatbikatta, sadece İsrail değil, ABD, İtalya ve NATO uçakları da yer alacaktı. Ancak Türkiye, sürpriz bir kararla, Anadolu Kartalı tatbikatının uluslararası bölümünü iptal etti. Böylece, diğer ülkelerle birlikte İsrail de Türkiye topraklarını tatbikat için kullanma imkanını kaybetti.

İsrail Hava Kuvvetleri, Anadolu Kartalı tatbikatlarından daha öncekilere ortalama 10 adet uçakla, yılda bir kez katılıyorlardı.

AYRILIK DİZİ KRİZİ

TRT-1’de yayınlanan Gazze’deki ‘Dökme Kurşun’ operasyonu sırasında olanların anlatıldığı ‘Ayrılık’ dizisi, İsrail’i kızdırmıştı. TRT-1 ekranlarında yayınlanan ‘Ayrılık’ dizisi, İsrail’de büyük tepki toplamıştı. Fragmanlarında, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres’e söylediği “One minute” ifadesinin kullanıldığı dizideki sahnelerden birinde, İsrail askeri, Filistinli babanın başının üzerine kaldırdığı bebeği vuruyordu. Dizinin ilk bölümünün yayınlanmasının ardından, Yedioth Ahranot gazetesinin haber sitesi Ynet, diziyle ilgili geniş bir yazı yayımlayıp, dizinin İsrail’de ‘travmaya’ neden olduğunu yazmıştı. Filistin halkının acısını anlatan Ayrılık dizisi, 1948’de işgal edilen Filistin topraklarında yaşayan halkın, özellikle kadınların acı öykülerini anlatıyordu. Gazze’de ‘Dökme Kurşun’ operasyonu sırasında olanlar anlatılıyordu dizide.

İsrail Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman, “Bu, ciddi bir provokasyondur ve ayrıca devlet desteğiyle yapılmıştır." şeklinde açıklamalarda bulunmuştu.

ALÇAK KOLTUK KRİZİ ve HARİR'NİN TÜRKİYE ZİYARETİ

İsrail ile Türkiye arasındaki gerginlik henüz dinmemişken, İsrail yönetimi Türkiye'de yayımlanan bir dizideki sahneyi bahane ederek Türkiye'ye çok büyük bir hakarette bulunmuştu. İsrail-Türkiye ilişkileri bu kez, Tel Aviv Büyükelçisi Oğuz Çelikkol’a yapılan muameleyle kriz aşamasına gelmişti. Olay, Davos’ta Başbakan Tayyip Erdoğan ile İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Perez arasında yaşanan “One minute” krizinin birinci yıldönümünde cereyan ediyordu.

‘Kurtlar Vadisi Pusu’nun son bölümünde, İsrail gizli servisi Mossad’a bağlı ajanların çocuk kaçırırken gösterilmesi, İsrail hükümetini kızdırmıştı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın da Lübnan Başbakanı Saad Hariri ile Ankara’daki ortak basın toplantısında İsrail’i eleştirmesi İsrail'i kızdıran bir başka nokta olmuştu.

İsrail Dışişleri Bakan Yardımcısı Ayalon, Çelikkol’u makamına davet edip, kendisininkinden alçak bir koltukta oturtmuştu. Sözde bu davranışıyla Türkiye'ye hakeret edecekti. Ardından da İsrailli gazetecilere dönüp, İbranice, “Görüyorsunuz, o bizden aşağıda oturuyor, biz yüksekteyiz ve burada sadece İsrail bayrağı var” demişti.

Alçak koltuk krizine de Türkiye'nin tepkisi çok sert olmuştu. Türkiye diplomatik ilişkilerini kullanarak İsrail'e özür diletmeyi başardı.

YARDIM FİLOSUNDAKİ GÖNÜLLÜLER KATLEDİLDİ

Türkiye ile İsrail arasında gerginliğe neden olan en ciddi olay dün gece yaşandı. Belki de iki ülke tarihinde ilk kez böyle ciddi bir kriz yaşanıyor. Çünkü, ilk kez Türkiye Cumhuriyet vatadaşları İsrail askerlerinin kurşunlarıyla öldü. Saldırıda onlarca yardım gönüllüsü hayatını kaybetti. Onlarcası da yaralandı. İsrail askerleri yaralıların bile ellerini kelepçeleyerek gerçek yüzünü bir kez daha ortaya koymuş oldu.

Türkiye, dünyanın çeşitli ülkelerinden farklı inançlara mensup insanların bir araya gelerek oluşturduğu yurdım filosunun Gazze'ye sorunsuz bir şekilde girmesini istiyordu. Konuyla ilgili konuşam Başbakan Erdoğan, İnsani yardım bir müdahele olmazsa hiçbir sorun yaşanmaz demişti. Ancak, Erdoğan'ın beklediği olmadı. İnsani yardım filosunu İsrail müdahale etti. Çünkü İsrail, filonun ablukayı delmesini istemiyor. Onlara göre yasal olan abluka delinirse bir anlamı kalmazmış. Bu nedenle yapılan sert müdahale de bir nevi yeni yardım girişimlerini engellemeye yönelik olduğu söylenebilir.



Bu haber 1,933 defa okundu.


Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.




    En Çok Okunan Haberler


    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    4,182 µs